FBI: Çinli araştırmacılar ABD’ye “Biyolojik Silah” sokmaya çalıştı Dünya Haberleri

Amerikan Federal Soruşturma Bürosu (FBI), Çinli iki bilim insanının, ABD'ye ciddi sağlık riskleri ve milyarlarca dolarlık tarımsal kayba yol açabilecek tehlikeli bir mantar türünü kaçak yollarla sokmaya çalıştığını iddia etti. Adalet Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, şüphelilerin Michigan Üniversitesi’nde araştırma yapma bahanesiyle ülkeye girdikleri belirtildi.

Michigan eyaletinin doğu bölgesi savcılığı tarafından yürütülen soruşturmada, 33 yaşındaki Yunqing Jian ve 34 yaşındaki Zunyong Liu’nun “kaçakçılık”, “komplo kurmak”, “vize dolandırıcılığı” ve “yalan beyan” suçlamalarıyla yargılandığı kaydedildi. İkilinin hedefinde, buğday, arpa, mısır ve pirinç gibi temel tarım ürünlerinde “baş yanıklığı” hastalığına yol açan Fusarium graminearum adlı mantarın ABD’ye sokulması yer alıyor.

The Guardian’da yer alan habere göre; FBI, söz konusu mantarın bilimsel literatürde “potansiyel bir tarımsal terörizm silahı” olarak sınıflandırıldığını, yıllık milyarlarca dolarlık zarara neden olabileceğini ve hem insanlarda hem de hayvanlarda kusma, karaciğer hasarı ve üreme bozukluklarına yol açabildiğini bildirdi.

Havalimanında Yakalandı, Çin’e Geri Gönderildi

Adli belgelere göre, Liu Temmuz 2024’te Detroit havaalanında sırt çantasında bulunan kırmızı bitki materyaliyle ilgili sorguda çelişkili ifadeler verdi. Önce materyal hakkında bilgisi olmadığını iddia eden Liu, daha sonra bu örnekleri Jian’ın çalıştığı Michigan Üniversitesi laboratuvarında kullanmayı planladığını söyledi. Yetkililer, üniversitenin bu tür biyolojik materyallerle çalışma iznine sahip olmadığını belirtti.

Liu’nun telefonunda “Değişen İklim Koşullarında Bitki-Patojen Savaşı” başlıklı bir akademik makaleye ulaşıldı. FBI, Liu’nun sınır dışı edilmeden kısa süre önce Jian ile yaptığı mesajlaşmalarda laboratuvarda Fusarium graminearum üzerinde çalışıldığına dair izlere rastlandığını aktardı.

Çin'de Mantar Üzerine Çalışmışlar

Soruşturma belgelerine göre Jian ve Liu, Çin’de bu mantar üzerinde daha önce araştırma yürüttü. Jian hâlihazırda tutuklu bulunurken, yalnızca ilk duruşma için atanan avukatı yorum yapmayı reddetti. Liu ise geri gönderildiği Çin’de bulunmaya devam ediyor. ABD ile Çin arasında iade anlaşması bulunmadığı için, Liu'nun yargılanmak üzere iadesi şu an için mümkün görünmüyor.

ABD Doğu Michigan Bölge Savcısı Jerome Gorgon Jr., olayı “ulusal güvenlik tehdidi” olarak değerlendirdi. Jian’ın Çin Komünist Partisi üyesi olduğunu vurgulayan Gorgon, “Bu iki yabancı, potansiyel tarımsal terörizm silahı olarak tanımlanan bir organizmayı Amerika'nın kalbine sokmakla suçlanıyor. Görünüşe göre planlarını Michigan Üniversitesi'ndeki bir laboratuvar üzerinden yürütmek istemişler” ifadelerini kullandı.

Vizelere Sıkı Denetim

Olay, ABD’de Çinli öğrencilere ve bilim insanlarına yönelik vize politikalarının daha da sertleştiği bir döneme denk geldi. Senatör Marco Rubio geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada, Çinli öğrencilere verilen vizelerin “agresif biçimde iptal edileceğini” söyledi. Pekin ise bu kararı “mantıksız” ve “ayrımcı” olarak niteledi.

Ayrıca Adalet Bakanlığı, ABD'ye giriş yapan yabancıların sosyal medya paylaşımları veya siyasi görüşleri gerekçe gösterilerek vize iptali uygulamalarının da sıkılaştırıldığını duyurdu.

Öte yandan, Harvard Üniversitesi’nde görev yapan Rus bilim insanı Kseniia Petrova da Paris’ten dönüşte bagajında beyan etmediği biyolojik örnekler bulunduğu gerekçesiyle sınır dışı edilme tehlikesiyle karşı karşıya kaldı.