Fizikçi Dr. Yusuf Karlı’dan Cambridge’de kuantum dersleri

İlk ve orta öğrenimini doğduğu kent olan Adıyaman’da, Lisans ve yüksek lisans eğitimini İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü’nde (İYTE) tamamlayan Yusuf Karlı, 2020 yılından itibaren doktora çalışmalarını Avusturya’da Innsbruck Üniversitesi’nde gerçekleştirdi. Geçen yaz Prof. Dr. Mete Atatüre’nin başkanlığını yaptığı Cambridge Cavendish Laboratuvarı’nda kuantum ağlarının geliştirilmesi için çalışmaya başlayan Karlı, dünyanın önde gelen bilim insanlarının yolunun geçtiği Cambridge’e bağlı Emmanuel College’a 5 seneliğine Akademik Araştırma Üyesi olarak seçildi. Ekim ayından itibaren Emmanuel College Yönetim Kurulu Üyesi olarak Cambridge Üniversitesi’ne girmek için başvuran öğrenci adaylarının mülakatlarında yer alacak olan 31 yaşındaki Dr. Yusuf Karlı, ayrıca önümüzdeki dönem köklü kurumda fizik öğrencilerine ders verecek. Karlı’nın doktora tezi de Avusturya Bilimler Akademisi IQOQI tarafından 2024 yılında en iyi tez ödülünü kazandı.

‘SUPER’ TEKNİĞİYLE ÇIĞIR AÇTI

Karlı kendisine en iyi tez ödülü getiren çalışmasını şöyle anlattı: “Kuantum bilgisayarların çalışması için gerekli olan ‘bit’e kübit adı veriliyor. Benim doktora çalışmalarım fotonik kuantum bilgisayarlar için kübitlerin üretiminin geliştirilmesi üzerine. İleri seviye kübit üretme çalışmalarını yaparken yapay atomlar denilen kuantum noktaları kullanıyoruz. Doktoram boyunca üretim tekniklerindeki problemleri adım adım ileri götüren çalışmalar yaptım. Bunlardan bir tanesi ABD Kimya Topluluğu’nun NanoLetters dergisi kapağında yayımlanan SUPER tekniği isimli çalışmamızda daha önce hiç üretilmemiş yeni bir foton üretim tekniği göstermekti. Bu yeni bir teorinin ilk deneysel gösterimiydi. Bu deney, kuantum optiği ders kitaplarında “yeni bir kuantum olgusu” olarak yer almaya başladı ve kuantum mekaniğine büyük bir katkı olarak değerlendirildi. Bizim ilk deneysel gösterimimizden sonra, dünyanın her tarafından onlarca grup teorik ve deneysel olarak bu yeni tekniği her sene farklı makalelerle incelemeye başladı ve sonuç olarak bu artık kuantum mekaniği içerisinde yeni bir olgu olarak literatüre girdi.

5 YIL AKADEMİ ÜYESİ OLACAK

Ekim ayında başlayacak şekilde, Cambridge Üniversitesi Emmanuel College’a beş yıllık akademik araştırma üyesi olarak seçilmek bilimsel kariyerim açısından en önemli adımlardan biri oldu. Işığın çift yarık deneyini gerçekleştiren Thomas Young ve Harvard Üniversitesi’nin kurucusu John Harvard gibi pek çok ismin lisans ve yüksek lisans yaptığı Emannuel College’a tüm dünyadan gelen başvurular arasından seçildim. Önümüzdeki 5 sene boyunca akademik araştırmalarımın yanında, fizik öğrencilerinin kabulü için yapılacak mülakatlara girmek ve fizik öğrencilerine ders vermek gibi görevlerim olacak. Tabii araştırma akademik üyesi olduğum için ana görevim bilimsel çalışmalarımı sürdürmek.”

ÇANTADAKİ MEŞALEYİ TÜRKİYE’YE GETİRDİ

QuanTour, ‘Q-torch’ (kuantum meşalesi) adı verilen taşınabilir bir kuantum ışık kaynağının Avrupa genelinde 12 farklı ülkeyi dolaştığı bir bilimsel proje. Karlı, kuantum meşalesinin Türkiye yolculuğunu da şöyle anlattı: “Prof Dr. Mete Atatüre ile konuşarak desteğini aldım ve Almanya Fizik Akademisi’yle görüştük. İzmir Yüksek Teknoloji Üniversitesi’nde (İYTE) 17-18 Nisan’da düzenlenen kuantum etkinliği kapsamında, “QuanTour” Türkiye’ye geldi. Bir çantanın içerisinde çağımızın en üst teknolojisine sahip kuantum çipi var. Bu çip 12 üniversiteyi geziyor ve her üniversite bu çip üzerinde ölçüm yapıyor. Daha sonra çantanın üzerine kendi üniversitesinin logosunu yapıştırıyor. Çanta, projenin sonunda Almanya’da sergilenecek.”