Geçmiş olsun Canan Hoca

Lisans öğrenimini fizik mühendisi olarak tamamladıktan sonra malzeme bilimi ve mühendisliği alanında yüksek lisans yapan ve halen bilimsel çalışmalarını ABD’deki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (MIT) sürdüren 40 yaşındaki Doç. Dr. Canan Dağdeviren’in meme kanserinin erken teşhisi için geliştirdiği giyilebilir ultrason cihazı dünya bilim çevrelerinde büyük yankı yaratmıştı. Dağdeviren, geliştirdiği ‘elektronik sutyen’i, 14 Nisan’da Amazon’un kurucusu Jeff Bezos’un roketiyle uzaya göndermiş, bu gelişme 16 Nisan tarihli Hürriyet Gazetesi’nin manşetinde yer almıştı. Doç. Dr. Dağdeviren, 23 Haziran’da yaptığı sosyal medya paylaşımında ise bu kez gerçekleştirdiği önemli bir çalışmadan ya da aile üyeleriyle geçirdiği keyifli vakitten bahsetmedi. Dağdeviren son paylaşımında 9 Haziran’da beyin kanaması geçirdiğini açıkladı. Bu haberi, 2 yaşındaki oğlu Tayga Can ile çekilmiş bir fotoğrafıyla duyuran Dağdeviren’in açıklaması şöyle:

‘BİR MUCİZE YAŞADIM’

“Bu güzel fotoğrafı 8 Haziran’da Türkan Ablam çekti. Ve ben tam 1 gün sonra, 9 Haziran saat 14.05’te yeniden doğdum. Çok tehlikeli bir beyin kanaması geçirdim. 12 gün yoğun bakım ünitesinde yaşadım, 964 adet ilaç kullandım. Damar yoluyla aldığım ilaçları saymıyorum bile. Hâlâ hastanedeyim, daha iyiyim. Yaşadığım ağrılardan dolayı boyut değiştiriyorum ara ara. Ayrıntıları belki sonra kitaplaştırırım; çünkü bir mucize yaşadım. Doktorlarım kanama sonrası durumuma inanamadılar, ‘Makale yazıp bu görülmemiş olayı literatüre kazandıracağız’ dediler.

‘AZMİNİ SEVİYORUM CANAN’

Hastaneye yetişebilecek en doğru yerdeydim, çok şanslıyım. Yüce Tanrı ve hayatına dokunduğum insanlar beni korudu; buna kalpten inanıyorum. Ölümü teğet geçtim, çok şükür diyorum. Can oğlum, değerli eşim Murat, Dağdeviren ve Mercan ailelerim, candan sevdiklerim, arayıp merak edenler, sesini duyuranlar, mesajlar atanlar ve yarım kalan projelerim için yeniden hayata merhaba dedim. Birinci yaş günüm kutlu olsun. Yolum uzun, heyecanım yüksek, gençliğim var. Seni ve azmini seviyorum Canan, bunu hiç unutma.”

‘ELEKTRONİK SUTYEN’ NEDİR?

Doç. Dr. Canan Dağdeviren’in cihazı, sutyene takılabilen esnek bir parçadan oluşuyor. Meme dokusunun gerçek zamanlı olarak izlenmesini sağlayan cihaz, bölgenin farklı açılardan görüntülemesine olanak tanıyor. Ultrason teknolojisinin formunu, evde kullanılabilecek şekilde değiştiren cihazın kullanımı da çok kolay. Dağdeviren’in araştırma ekibi, cihazı giyilebilir hale getirmek için bal peteği şeklinde açıklıkları olan, esnek, 3 boyutlu bir parça tasarladı. Bu parça, mıknatıslar kullanılarak, ultrason tarayıcısının cilde temas etmesini sağlayan boşluklara sahip bir sutyene takılabiliyor. Dağdeviren bu projede, düzenli kanser taramaları yaptırmasına rağmen 49 yaşında geç evre meme kanseri teşhisi konan ve bundan altı ay sonra vefat eden teyzesi Fatma Çalışkanoğlu’ndan ilham aldı. Dağdeviren, sutyene yerleştirilebilecek ve meme kanseri riski yüksek olan bireylerin daha sık taranmasını sağlayacak bir teşhis cihazının kaba taslağını da teyzesine refakat ettiği günlerde hastanede çizdi.

HARVARD PROGRAMINA KABUL EDİLEN İLK TÜRK OLMUŞTU

Canan Dağdeviren, 1985 yılında İstanbul’da doğdu. Aslen Sivaslı olan Dağdeviren, ilk ve ortaöğrenimini Kocaeli’de tamamladı.2007 yılında Hacettepe Üniversitesi Fizik Mühendisliği bölümünden mezun olan Dağdeviren, 2009’da Sabancı Üniversitesi’nde Malzeme Bilimi ve Mühendisliği yüksek lisansını tamamladı. Aynı yıl Fulbright bursunu kazandı ve ABD’ye giderek Illinois Üniversitesi’nde doktoraya başladı. Doktora sürecinde esnek, giyilebilir ve deri üzerine uygulanabilen elektronik cihazlar üzerine yoğunlaştı. 2014 yılında doktora derecesini alan Dağdeviren, medikal teknoloji alanında önemli projelere imza attı. Çalışmalarıyla Forbes’ın ‘30 Yaş Altı Bilim İnsanı’ listesinde yer aldı. Ayrıca Harvard Üniversitesi’nin prestijli ‘Junior Fellow’ (Genç Akademi Üyesi) programına kabul edilen ilk Türk oldu. MIT Media Lab’de araştırmalarını sürdüren Dr. Canan Dağdeviren, halen Harvard Üniversitesi’nde akademik faaliyetlerine devam ediyor. Dağdeviren, diğer yandan Kadir Has Üniversitesi Mütevelli Heyeti’nde de üye olarak görev alıyor.