Görünmeyen toplantı Sözcü Gazetesi

Geçen hafta bir Zoom toplantısına katıldım. 12 pencere vardı ekranda. Benden başka beş kişi daha…yani altı insan. Diğer altı pencereyse note taker (not alan) denen (ro)botlara aitti. 

Kimi sadece not alıyordu, kimi kendi sahibinin yerine toplantıya katılmıştı. Mikrofonları kapalıydı, kameraları da. Sorulara yanıt yok. Pencerelerde sadece bir takma ad vardı: “Otter.AI agent”, “Fathom AI”, “Jamie note taker”. Yüzü olmayan katılımcılar.  Sadece dijital gölgeler. 

Konuşan insan sayısı bir elin parmaklarını geçmedi. 
Bazı cümleler havada asılı kaldı. Kimse cevap vermedi. 
Biri espri yaptı, sadece ben güldüm. 
Çünkü diğerleri, kahkaha atmak üzere programlanmamıştı. 

Kayıt tutan (ro)botların arasında ben defterime kalemle not alıyordum. 
Kendi sesimi duyunca garip geldi. Çünkü orada bir “ses” olmak bile fazlaydı. 
Zihnimi çalıştırıyordum. Ama çevremdeki pencere boşlukları sadece veri topluyordu. 

O an fark ettim: 
Ben hâlâ bir insanım. Ama bu toplantıda gerçek olmak artık gereksizdi. 

★★★

Sevgili CEO’lar, patronlar, danışmanlar… 

Artık şu yalanı bırakın: 
“AI sizin işinizi almayacak.” 
Hayır. Alıyor. Aldı bile. 

Ford CEO’su Jim Farley açık açık söylüyor: 
“Yapay zekâ, ABD’deki beyaz yakalıların yarısını ortadan kaldıracak.” 
JPMorgan Chase, operasyon kadrosunun %10’unu bu iş için gözden çıkardı. Amazon, Anthropic, Shopify, Fiverr… Hepsi artık “yeni işe alım” değil, “işten tasfiye planı” yapıyor. 

Mesela alışveriş platformu Shopify’ın CEO’su “Yalnızca yapay zekanın yapamayacağı işler için işe alım yapın” talimatı vermiş.  

“Yapay zekânın yapamadığı işler” derken, belki sabah çay demlemek, toplantıya geç kalmak ya da takılan fotokopi makinesinin kapağını açıp kapamak olabilir. 

Eskiden fısıldayarak konuşulanlar artık sahnede söyleniyor: 
“Yapay zekâ insanı değil, maliyeti optimize eder.” 

Ama size hâlâ “beraber çalışacağız” diyorlar. 
Hayır. Çalışmayacağız. Çünkü işe artık insan alınmıyor. 

★★★ 

Son zamanlarda bir iş başvurusunda bulundunuz mu? 
Cevap geliyor mu? Gelirse cevaplayan kim? 

Muhtemelen Lale, Aslı, Ekin, Bora ya da Raya. 
Hayır, bu isimler yeni mezunlar değil. Bunlar yapay zekâ (AI) mülakat (ro)botları. 

Artık özgeçmişinizi insan görmüyor. 
Başvurduğunuz işe dair ilk temasınız bir yapay zekâyla. 
Sizin kim olduğunuzla ilgilenmiyor. 
Göz teması yok. Ses tonu yok. Empati yok. 

Hatta bir aday, mülakat sırasında yarıda kesildiğini anlatıyor. 
(Ro)Bot tekrar arayacağını söylüyor. Aramıyor. 

Başka biri, bir şirket toplantısında söylediklerini, izinsiz şekilde yüzlerce çalışana transkript olarak yansıtılmış buluyor. 
Bir diğeri, AI ile mülakat sırasında kısa konuştuğu için sessizlikle karşılaşıyor. Uzun konuşunca da yarıda kesiliyor. Sorulara cevap veremeyen (ro)botlar bile var. 

Ama işe alımlara onlar karar veriyor. 
Artık mülakata bile çağrılmıyorsunuz. 
Çünkü muhatabınız yok. 

★★★

Dijital ikiziniz var mı? Yoksa artık yoksunuz. 

Zoom CEO’su Eric Yuan bile açık açık söylüyor: 
“Herkesin bir dijital ikizi (avatarı) olacak. Toplantılara onlar katılacak, kararları onlar alacak.” 

Siz ise sadece ekranda kendi hayaletinizi izliyeceksiniz. 
İş hayatınız bir gölgeye dönüşecek. 

Evet, sevgili CEO’lar... 
Lütfen insanlara gerçeği söyleyin: 
Yapay zekâ sadece işimizi değil, varlığımızı da elimizden alıyor. 

Ve sevgili iş arayanlar… 
Eğer bu yazının sonunda bir yere başvurmayı düşünüyorsanız, küçük bir not: 
Artık başvurularınız okunmuyor. 
Çünkü başvurduğunuz yerde insan kalmadı.  

Ve ne yazık ki, bunu size söyleyecek biri de yok.