Haklarından vazgeç 150 milyara ortak ol Sözcü Gazetesi

Cem YILDIRIM

Avrupa Birliği (AB), 150 milyar Euro’luk SAFE savunma fonunu devreye soktu. Türkiye de bu dev pastadan pay almak istiyor. Ancak fonun kapıları her ülkeye açık değil. AB adayı ülkelerin katılımı için güvenlik anlaşması şart. Tüm üyelerin de onayı gerekiyor. Bu noktada Yunanistan devreye giriyor ve Ankara’dan Ege’deki “casus belli” (savaş sebebi) kararını çekmesini istiyor.

MITÇOTAKIS’TEN MESAJ

Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, “Türkiye AB’nin savunma fonlarından yararlanmak istiyorsa, 30 yıllık savaş tehdidini kaldırmalı” dedi. Miçotakis’in işaret ettiği tehdit, TBMM’nin 1995’te aldığı ve Yunanistan’ın karasularını 6 milin üzerine çıkarması halinde bunun savaş sebebi sayılacağını ilan eden karar.

Fona geniş haklarla katılabilmek için AB’yle ikili güvenlik anlaşması şart ve bu da tüm üyelerin onayını gerektiriyor. Yunanistan, bu aşamada Türkiye’ye veto uygulama tehdidini gündemde tutuyor. AB tüzüğünün 16’ncı maddesi, “güvenlik çıkarlarını tehdit eden ülkenin” dışlanmasına izin veriyor.

AB’NİN İHTIYACI VAR!

Türkiye’nin savunma sanayi alanında üretim kapasitesi üst düzeyde. Avrupa’nın üretim kapasitesi ise daha sorunlu. Türkiye’de geliştirilen Bayraktar TB2 gibi sistemler NATO standartlarında üretiliyor ve pek çok AB ülkesi tarafından da kullanılıyor. Almanya, İtalya, İspanya gibi ülkeler, Türkiye’nin SAFE fonuna katkısına sıcak bakıyor. Yunanistan’ın itirazları süreci kilitleyebilir.

YANIT BEKLEYEN SORU

Ankara, Avrupa’nın savunma mimarisinde daha etkin rol almak istiyor. Ancak bu istek Ege’deki kırmızı çizgilerle çakışıyor.

Türkiye, karasuları ve adaların silahsızlandırılması konularında geri adım atmazken; Yunanistan bu konulardaki “sessizlik” karşılığında fona erişime yeşil ışık yakabileceğini ima ediyor.

Şimdi ise kritik soru şu: Türkiye SAFE’ye katılmak için Ege’den vazgeçer mi?

Türkiye’nin ilan ettiği ‘casus belli’ kararı kalkar ve karasuları 6 milden 12 mile çıkarsa, Ege’nin yüzde 70’i Yunanistan’a geçiyor ve Ege fiilen Yunan gölüne dönüşüyor. Türk gemileri Çanakkale’den çıktıktan sonra Atina’dan izin almak zorunda kalıyor.

Türkiye, son yıllarda dış politikada birçok “ilkesel” duruşunu ekonomik gerekçelerle esnetti. İşte daha önce yaşanan ‘U dönüşleri’nden bazıları:

- Darbeci Sisi’den Dostum Sisi’ye: Mısır’daki askeri darbeye sert tepki gösterildi, yıllarca diplomatik ilişki kurulmadı. Şimdi Erdoğan ile Sisi samimi pozlar veriyor.

- BAE 15 Temmuz’un ‘finansörü’ydü: FETÖ’nin darbe girişiminin arkasında olmakla suçlanan Birleşik Arap Emirlikleri’yle milyarlarca dolarlık yatırım anlaşmaları imzalandı.

- Kaşıkçı cinayeti unutuldu: Gazeteci Cemal Kaşıkçı, Suudi Arabistan’ın İstanbul’daki konsolosluk binasında vahşice öldürüldü. Türkiye bu cinayetin ‘takipçisi’ olacaktı. 2022’de dava Suudilere devredildi. Prens Selman Ankara’da kırmızı halıyla karşılandı.

- AB ile ‘Mülteci pazarlığı’: Geri Kabul Anlaşması’yla mülteciler Türkiye’de tutuldu. Karşılığında 6 milyar Euro alındı ama vize serbestisi gelmedi.

- Mavi Vatan’dan geri adım: AB ile yeniden ticari müzakere başlatmak için Doğu Akdeniz’deki sert söylem yumuşatıldı, sismik araştırmalar durduruldu.