Hani 2019 da Türkiye semalarında olacaktı? Yerli uçak hayali rafa kalktı Boeing ten 225 uçak alındı

2015 yılında, iktidara medyası Kanal 7 ekranlarından yayınlanan haberde, Türkiye'nin ilk yerli yolcu uçağı için "mutlu sona" yaklaşıldığı müjdeleniyordu. Habere göre, adları TRJ328 ve TRJ628 olan uçaklardan ilki 2019'da, diğeri ise 2023'te göklerde olacaktı.

Dönemin Başbakanı Ahmet Davutoğlu, tanıtım toplantısında projeyi büyük bir vizyonun parçası olarak sunarak şu ifadeleri kullanmıştı:

"Sadece yolcu uçağı olarak değil askeri nakliye uçağı olarak, VIP uçağı olarak, ambulans uçağı olarak da kullanılabilecek kapasitede."

Davutoğlu, bu adımla Türkiye'nin artık teknoloji "alan" bir ülke olmaktan çıkıp "kaynak ülke" konumuna yükseleceğini iddia ederek, "Türkiye silah alan, uçak alan, tren alan veya teknoloji almak zorunda kalan bir ülke olma kategorisinden çıkıp bir kaynak ülke haline gelecek" ifadelerini kullandı.

Atılan imzalarla ilk etapta 50 uçak üretileceği, ardından dünyaya ihraç edileceği ve en önemlisi bu uçaklar hizmete girdiğinde bilet fiyatlarının ucuzlayacağı vaatleri sıralanmıştı. Davutoğlu'nun "Onlar engeller, AK Parti yapar" sloganı, toplantıya damga vurmuştu.

Davutoğlu, projenin hayata geçmesini ise sandığa işaret ederek şu sözlerle seçmenin desteğine bağlamıştı:

"Milletimizin 7 Haziran'da vereceği destekle inşallah bütün bu projeler tayin edilen vakitte mutlaka hayata geçirilecek."

Erdoğan'a göre 'fevkaladenin fevkinde' ama... İşte ABD ziyaretinde çözülmeyen sorunlar

Aradan geçen 10 yılda ne 2019'da ne de 2023'te göklerde "yerli yolcu uçağı" görüldü. Proje, kamuoyuna hiçbir detaylı açıklama yapılmadan sessizliğe gömüldü. Ve Eylül 2025'te, o büyük vaadin yerini tam tersi bir tablo aldı. Türk Hava Yolları (THY), filosunu genişletmek için Amerikalı dev üretici Boeing ile 225 uçaklık bir alım anlaşması yaptığını duyurdu.

Kamuoyu Aydınlatma Platformu'na (KAP) 26 Eylül 2025'te yapılan açıklamaya göre anlaşma, 2029-2034 yılları arasında teslim edilmek üzere;

50'si kesin, 25'i opsiyon olmak üzere toplam 75 adet B787-9 ve B787-10 Dreamliner, 100'ü kesin, 50'si opsiyon olmak üzere toplam 150 adet 737-8/10 MAX tipi uçağı kapsıyor.

Açıklamada ayrıca, uçakların motorları ve bakım hizmetleri için Rolls-Royce, GE Aerospace ve CFM International gibi yine yabancı devlerle müzakerelerin devam ettiği belirtildi. Bu durum, 2015'te vaat edilen "dışa bağımlılığın sona ermesi" hedefinin ne kadar uzağında kalındığını net bir şekilde ortaya koydu.

THY Yönetim Kurulu ve İcra Komitesi Başkanı Prof. Dr. Ahmet Bolat, bu devasa alımı şirketin büyüme vizyonunun bir parçası olarak nitelendirdi ve "Yeni nesil Boeing uçaklarının filomuza katılması, 800 uçaklık filoya ulaşmayı hedefleyen 2033 vizyonumuzun hiç şüphesiz önemli bileşenlerinden biri olacak" dedi. Boeing Ticari Uçaklar Başkanı ve CEO'su Stephanie Pope ise Türkiye ve Türk havacılık sektörünün "80 yıllık gururlu bir ortağı" olduklarını vurgulayarak anlaşmadan duyduğu memnuniyeti dile getirdi.

Bu alımın yaklaşık iki yıldır gündemde olduğu, hatta Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Trump ile yaptığı görüşmelerde dahi masaya geldiği biliniyordu. THY, 2023'te 600 yeni uçak almayı planladığını, bu planın yarısının Airbus, diğer yarısının ise Boeing'den olacağını zaten duyurmuştu.

Böylece, 10 yıl önce 7 Haziran seçimleri arefesinde "milli bir rüya" olarak sunulan ve "dışa bağımlılığı bitireceği" iddia edilen yerli uçak projesinin yerini Türkiye'nin en büyük şirketlerinden birinin yaptığı en büyük yurt dışı alımlarından biri almış oldu. Göklerde Türk bayrağını taşıyacak uçakların "yerli" mi, "ithal" mi olacağı tartışması, bu dev anlaşmayla uzun bir süre daha gündemdeki yerini koruyacağa benziyor.