Hedefe göre zam çalışma barışını tehdit ediyor Sözcü Gazetesi

Hükümetin 2026 için de enflasyon hedefine göre zam yapma planı, şimdiden çalışma barışını bozmaya başladı. Yılbaşındaki asgari ücret zammıyla ilgili çıkacak tartışmalar, iş barışını tehlikeye atabilir.

Memur ve emeklilerine 2026- 2027’de yapılacak zamlara ilişkin tartışma büyüdü. Hükümet teklifini önemli ölçüde düzeltmezse, bugündün itibaren iş yavaşlatma eylemlerinin başlaması bekleniyor.

Memur ve emeklilerine, Merkez Bankası’nın son Enflasyon Raporu’yla belirlenen yeni enflasyon hedefleri kadar zam önerildi. Bu yıl sonu yüzde 29 tahmini ve 2026’da yüzde 16 hedefi açıklandı. Merkez bu hedefe karşılık 2026 sonunda yüzde 13-19 aralığını tahmin ediyor. Zam teklifleri bu rakamlarla uyumlu.

Hükümet teklif oranlarını yükseltmezse, büyük tepki ve eylemlerle karşılaşabilir. İktidara yakın memur sendikalarının bile, “artık kendilerini bu teklife karşı sert bir tavır almak zorunda hissettikleri” görülüyor. Bu tutum da tabanda büyük tepki olduğunu gösteriyor.

ASGAR ÜCRETTE BÜYÜK KAVGA

Hükümetin teklif ettiği zam oranları enflasyon hedef ve tahminleriyle, yani yüzde 16 ve 19 rakamlarıyla örtüşüyor. Ancak diğer çalışanlar gibi, memur ve emekliler de biliyor ki; enflasyon gerçekleşmeleri hedefin çok üzerinde kalıyor. Ayrıca yılın başında hedefe göre zam yapılıp, ilk aydan enflasyon hedefleri değiştirildiği için, bu oranlara hiç güvenilmiyor.

Sonrasında enflasyon farkı eklense bile, 6 ayın ardından ekleniyor ve bu zaten azalan satın alma gücünü iyice eritiliyor. Buna ek olarak TÜİK’in enflasyon rakamlarına toplumda bir güven yaratılamadı. Diğer enflasyon anketleriyle aradaki farkın büyüklüğü, TÜİK’e göre zammın kabul edilmemesine neden oluyor.

Memur ve emeklilerin toplu sözleşmelerinin nasıl tamamlanacağı merak edilirken, ekonomi için en belirleyicisi, asgari ücret zammı olacak. 2025’ten itibaren yıl ortası ek zammın kaldırılması, yılbaşında yapılacak zammın değerini artıyor. Dolayısıyla tartışmaları da daha büyük olacak.

Geçen yıl sonunda, 2025 için yüzde 21 enflasyon hedefi vardı, geçmiş enflasyon farklarının telafisiyle, asgari ücret zammı yüzde 30 olmuştu. Yılın hemen başında yapılan revizyonla enflasyon hedefi yüzde 21’den 24’e çıkarılarak, zammın 3 puanı, işçiler maaşlarını bile almadan, otomatik olarak eridi.

Merkez Bankası yıl sonunda enflasyonun yüzde 29’a inmesini bekliyor, piyasa beklentisi yüzde 30 civarında. Ekonomi yönetimi yeni hedeflerle ilk sinyali verdi ama 2026 için yüzde 16 ya da 19’luk zammın kabul edilmesi mümkün gözükmüyor. Enflasyon farkı telafisiyle zaten en az yüzde 25 olması gerekecek. Türk-İş’in açlık sınırı kadar maaş verilmesi gündeme gelse bile, yılbaşındaki zammın yüzde 28’den aşağı olmaması gerekecek.

Dolayısıyla yılın sonlarında yoğunlaşacak asgari ücrete zam tartışmalarının  büyük kavgaları beraberinde getirmesi kaçınılmaz. Ekonomi yönetiminin açmazı; asgari ücrete yüzde 30 zam verilse; yüzde 16’lık enflasyon hedefi iyice zora girecek. 30’un altındaki bir zam ise kabul edilemez bulunacak ve iş barışını bozacak.

Uzun süren istikrar programının yarattığı yoksullaşma, 19 Mart siyasi yargı krizinin devam etmesi ve çözüm süreci tartışmalarına eklenecek iş barışının bozulması, önemli bir toplumsal huzursuzluk kaynağı olabilir.