SonTurkHaber.com
close
up
Menu

Yüzyılın ardından Gatsby: Yeşil ışığın gölgesinde Samed Karagöz

Muayeneye yalnız gelen hastaya sağlık personelinden şifa veren ilgi Rize Haberleri

Özel Kutuplaşmayacağız, kucaklaşacağız diye çağırdı: Tuzla ya on binler aktı

Balıkesir Valiliğinden Marmara Adası açıklarında parçalanmış halde bulunan tekneyle ilgili açıklama: Balıkesir Haberleri

Cilt bakımında yeni trend: Kırmızı ışık terapisi hakkında bilmeniz gereken kritik noktalar! Kırmızı ışık terapisi nedir ne işe yarar?

Otomobil şarampole devrildi: Sürücü hayatını kaybetti

Newcastle dan Sesko bombası! Osimhen i geçecek Fanatik Gazetesi Futbol Haberleri Spor

PKK’nın silahlara vedası 2026 yılına sarkacak!

Türk Telekom dünyayı fiber ağlarla ördü

Sistem arızası krizi: Binlerce United Airlines uçuşları durduruldu Amerika Haberleri

Tele dolandırıcılara 136 bin lirasını kaptırdı

Tutuklamalar iyi planlanmış Sözcü Gazetesi

Türkiye den giden boru hattı kirlendi: Romanya OHAL ilan etti Sözcü Gazetesi

Akaryakıtta tabela değişiyor: İndirim büyük!

Bakan Yardımcısı Sayan, sahte belgelerle e imza üretilmesi sürecini anlattı

2025 yaz dönemi iller arası mazerete bağlı öğretmen atama sonuçları açıklandı: e Devlet ve MEBBİS sonuç sorgulama ekranı Son Dakika Haberleri

İsrailli esir babasından orduya çağrı: Bizi katil hükümetten kurtar Ortadoğu Haberleri

İsraillilerden Gazze protestosu

2 çocuk annesi demeye bin şahit lazım! Berfu Yenenler den iddialı paylaşım

Akıllı telefonlar tarih oluyor Sözcü Gazetesi

Hemşin’in Son Prensi: Sergey Vardanyan Agos

Hemşin’in Son Prensi: Sergey Vardanyan Agos

SonTurkHaber.com, Agos kaynağından alınan verilere dayanarak bilgi yayımlıyor.

Sergey Vardanyan 1970’li yıllardan bu yana, bir bilim insanı ve aynı zamanda bir gazeteci olarak Hemşinlilerin Ermenistan’da bilinir olmasını sağladı. 90’lı yıllardan sonra ise Türkiye’deki Hemşinliler üzerine de çalışma imkanı buldu.

Kendine şaka yollu yakıştırdığı ‘Hemşin Prensi’ lakabı ile bilinen öncü ve çalışkan bir bilim insanını kaybettik.
Hemşin dili, kültürü ve tarihi üzerine çalışmalar yapan birinin yolunun Sergey Vardanyan’la kesişmemesi mümkün değildir. Bizim için Sovyetler Birliği kurulduktan sonra içerde kalmış (Hemşinllilerde nedense sınırın diğer tarafı, ‘dışarda’ kelimesi yerine ‘içerde’ kelimesi ile ifade ediliyor) Müslüman Hemşinli akrabalarımız dışında, Sovyet coğrafyasındaki Hemşinliler, yani Hıristiyan Hemşinliler pek bilinen olgular değildi. Ermenistan’da ise hem Batum’dan Kırgızistan ve Kazakistan’a sürülmüş olan Müslüman Hemşinliler, hem de Abhazya ve Rusya’nın çeşitli şehirlerinde yaşayan Hıristiyan Hemşinliler dar bir akademik çevre dışında bilinmiyordu. Sergey Vardanyan 1970’li yıllardan bu yana, bir bilim insanı ve aynı zamanda bir gazeteci olarak Hemşinlilerin Ermenistan’da bilinir olmasını sağladı. 90’lı yıllardan sonra ise Türkiye’deki Hemşinliler üzerine de çalışma imkanı buldu. 
Tsayn Hamşenagan (Hemşin’in Sesi)
Dünya’nın en ilginç gazetelerinden biri olabilir Tsayn Hamşenagan. Tek kişilik dev kadro tarafından çıkarılan, içinde dört dil bulabileceğiniz bir gazete düşünün. Vardanyan Abhazya’da yaşayan Hıristiyan Hemşinlilerle karşılaştığı 70’li yıllarda Abhazya’yı köy köy gezerek, maniler, türküler, özdeyişler, deyimler, gelenek göreneklerle ilgili anlatılar, masallar, ninniler gibi bir çok alanda derleme çalışmaları ve röportajlar yapmış. Elinde malzeme biriktikçe Hemşinlilerden insanların pek haberi olmadığını da düşünerek süreli bir yayın çıkarmaya karar vermiş. Böylece Tsayn Hamşenagan ortaya çıkmış. Gazetede Rusça, Ermenice yazılar, Hemşince derlemeler, bazen de Türkçe- Hemşince Hemşin türküleri bulmak mümkündü. Bir süre sonra gazete sadece Abhazya Hemşinlilerinden değil, sürgün Hemşinliler ve Türkiye Hemşinlilerinden derlenen ürünleri de içermeye başladı. Aylık olarak çıkmaya başlayan gazeteyi, son yıllara kadar, tek başına, iki ayda bir çıkarmayı sürdürdü. Gazetenin eski sayılarını ciltletip kitap olarak yayınlamayı da ihmal etmedi. 

Hemşin Müzesi
Vardanyan sadece sözleri toplamadı gezdiği yerlerde. Aynı zamanda nesneler de topladı. Ev gereçleri, tarım gereçleri, giysiler, Hemşinlilerle ilgili tarihi belgeler, el yazmaları da topladı. Bu materyali sergilemek için bir Hemşin Müzesi açmak istiyordu. Bunun için bazı denemeler de yaptı. Büyük uğraşlar sonucu müze olarak düzenlenmek üzere bir yer tahsis edilmesini sağladı. Ancak bu tahsisat uzun süreli olamadı maalesef. Vardanyan bütün malzemeyi evine taşıdı ve eşinin muhalefetine karşın evinin bir odasını Hemşin Müzesi’ne çevirdi. Umarım yaşamını yitirdikten sonra en azından bu malzeme bir müze olarak değerlendirilebilir. 
Muzip bir masalcı
Vardanyan 1978-1982 yılları arasında Ermenistan, Azerbaycan, Artsax, Naxçıvan, Abhazya, Gürcistan ve Rusya’nın çeşitli şehirlerden derlediği halk hikayelerini ‘The Salvaged Tales’ adıyla İngilizce olarak yayınladı. Derleme kitaplarına aldığı halk hikayelerinin dışında kendisinin yazdığı birçok masalı da bulunuyordu. Bazı masalları okul kitaplarında eğitim materyali olarak da kullanılıyordu. Vardanyan’ın masalcı kişiliği günlük yaşamına ve ilişkilerine de yansırdı. Kendisi ile bir saat zaman geçirdiğinizde bile olayları anlatışındaki ve kavrayışındaki kıvrak zekayı ve mizahı yakalayabilirdiniz. Gündelik olayları gülünç masallara dönüştüren bir mizaca sahipti. 
Başvuru kitapları

Sergey Vardanyan Hemşin araştırmaları için başvuru kaynağı niteliğinde kitaplar bıraktı geride. 'կրոնափոխ Համշենահայերի Բարբառը, Բանահյուսությունը եվ Երգարվեստը' adlı kitapta Hemşin Ermenicesi ile Doğu Ermeniceyi karşılaştırdı, Hemşince şarkıları notalarıyla birlikte kayda aldı ve bir Hemşince sözlükçeye yer verdi. 'Բանահյուսական Պատումի Միջավյրը' adlı kitabında tarih, kimlik meselelerine yoğunlaştı ve yine bir çok derleme hikayeye yer verdi. Bunların dışında ‘Trabzon Vilayeti ve Hemşin’ adlı bir kitabı daha bulunuyordu. Yaşamını yitirmeden evvel kendi yayınlarını içeren bir bibliyografya kitabı yayınladı. Hemşin çalışmaları dışında ‘Ermenistan’ın Başkentleri’ ve ‘Ermenilerin Başkentleri ‘ adlı iki kitabı daha bulunuyor.

Nevi şahsına münhasır
Vardanyan nevi şahsına münhasır denen insanlardan biriydi. Özel bir düşünüş biçimi vardı. Bir yanıyla çok öfkeli ve hızlı parlayan biriyken öte yandan sabırlı bir polemikçiydi. Ancak büyük tartışmalardan sonra bile hızlı bir şekilde mizaha dönebilirdi. Bir çok konuda esnek davranırken dil meseleleriyle ilgili son derece titiz davranır, emin olmak için kılı kırk yarardı. Tek bir kelime üzerine on tane soru sorabilirdi. ‘Bu kelime nasıl söyleniyor?’ ‘Herkes böyle mi söylüyor?’ ‘Başka versiyonu var mı?’ ‘Böyle de söyleyebilir miyim?’ Her karşılaşma, her sohbet bir şekilde bu sorulara bağlanır, kelimelerin arasında kaybolurduk. Tek bir sesin bile yanlış kayda geçmemesi için elinden gelen her şeyi yapardı. 
Yaşatmak için
Sergey Vardanyan, eserlerinin Türkiye’de de yayınlanmasını, Türkiye’deki Hemşinlilere de ulaşmasını çok istiyordu. Eserleri gerçekten de bu alan açısından çok değerli çalışmalar. Umarım yaşarken görmeyi çok istediği Türkçe kitaplarını onun hatırasına armağan edebiliriz. 

Daha fazla bilgi ve son haberler için SonTurkHaber.com'ı takip edin.
seeGörüntülenme:56
embedKaynak:https://www.agos.com.tr
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 05 Haziran 2025 12:31 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

Yüzyılın ardından Gatsby: Yeşil ışığın gölgesinde Samed Karagöz

06 Ağustos 2025 04:09see182

Muayeneye yalnız gelen hastaya sağlık personelinden şifa veren ilgi Rize Haberleri

06 Ağustos 2025 13:16see172

Özel Kutuplaşmayacağız, kucaklaşacağız diye çağırdı: Tuzla ya on binler aktı

06 Ağustos 2025 20:12see162

Balıkesir Valiliğinden Marmara Adası açıklarında parçalanmış halde bulunan tekneyle ilgili açıklama: Balıkesir Haberleri

06 Ağustos 2025 01:52see120

Cilt bakımında yeni trend: Kırmızı ışık terapisi hakkında bilmeniz gereken kritik noktalar! Kırmızı ışık terapisi nedir ne işe yarar?

06 Ağustos 2025 02:52see113

Otomobil şarampole devrildi: Sürücü hayatını kaybetti

06 Ağustos 2025 00:52see113

Newcastle dan Sesko bombası! Osimhen i geçecek Fanatik Gazetesi Futbol Haberleri Spor

06 Ağustos 2025 07:09see112

PKK’nın silahlara vedası 2026 yılına sarkacak!

07 Ağustos 2025 05:12see111

Türk Telekom dünyayı fiber ağlarla ördü

06 Ağustos 2025 09:12see111

Sistem arızası krizi: Binlerce United Airlines uçuşları durduruldu Amerika Haberleri

07 Ağustos 2025 08:23see111

Tele dolandırıcılara 136 bin lirasını kaptırdı

06 Ağustos 2025 07:03see110

Tutuklamalar iyi planlanmış Sözcü Gazetesi

07 Ağustos 2025 05:32see110

Türkiye den giden boru hattı kirlendi: Romanya OHAL ilan etti Sözcü Gazetesi

07 Ağustos 2025 08:07see110

Akaryakıtta tabela değişiyor: İndirim büyük!

06 Ağustos 2025 08:54see109

Bakan Yardımcısı Sayan, sahte belgelerle e imza üretilmesi sürecini anlattı

07 Ağustos 2025 16:59see109

2025 yaz dönemi iller arası mazerete bağlı öğretmen atama sonuçları açıklandı: e Devlet ve MEBBİS sonuç sorgulama ekranı Son Dakika Haberleri

06 Ağustos 2025 19:10see109

İsrailli esir babasından orduya çağrı: Bizi katil hükümetten kurtar Ortadoğu Haberleri

06 Ağustos 2025 01:02see109

İsraillilerden Gazze protestosu

06 Ağustos 2025 23:57see108

2 çocuk annesi demeye bin şahit lazım! Berfu Yenenler den iddialı paylaşım

06 Ağustos 2025 20:57see108

Akıllı telefonlar tarih oluyor Sözcü Gazetesi

07 Ağustos 2025 08:34see108
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları