Hız ve kemer kontrolü yapacak yeni radar sistemi geliyor! Anında ceza kesilecek

Trafik cezalarının artmasına yönelik düzenlemeleri içeren kanun teklifi TBMM Adalet Komisyonu'nda kabul edilirken, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, trafikte uygulanacak yeni döneme ilişkin detayları paylaştı.

36 maddelik kanun teklifine ilişkin bilgiler veren Yerlikaya, Türkiye'nin dört bir yanında kullanılmaya başlayacak 'Radarsan' cihazının tanıtımını yaptı.

HIZ VE KEMER KONTROLÜ YAPACAK

Yerlikaya, 'Radarsan' adlı yeni mobil radar cihazının gece ve gündüz aynı kalitede çekim yapabileceğini belirtirken, söz konusu cihazlarla yalnızca hız kontrolü yapılmayacak. Yeni nesil radar cihazları, yapay zeka destekli çalışacak ve sürücülerin kemer takıp takmadığını da anında rapor edebilecek.

Kesilen trafik cezaları, e-Devlet sistemi ile entegre şekilde çalışan cihaz tarafından anında raporlanacak ve sürücüler cezalarını hızlıca takip edebilecek.

TRAFİK CEZALARI ARTIRILIYOR

Öte yandan Yerlikaya, TBMM Adalet Komisyonunda görüşülen Karayolları Trafik Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifine ilişkin soruları da yanıtladı.

36 maddelik kanun teklifine ilişkin bilgiler veren Yerlikaya, göreve başladığı 2023'te günlük ortalama 17,9 kişinin trafik kazalarında hayatını kaybettiğini, 2024'te bu sayının 17,4'e düştüğünü söyledi.

"Güvenli Trafik Güvenli Türkiye" mottosuyla 2030'a kadar trafikteki can kayıplarını yarı yarıya, 2050'de ise sıfıra indirmeyi planladıklarını belirten Yerlikaya, İçişleri Bakanlığı koordinasyonunda üçer yıllık eylem planı hazırlandığını anlattı.

Türkiye ile bazı ülkelerde trafikte 100 bin kişi başına düşen can kayıplarına değinen Yerlikaya, "AB ülkelerinde 2015'te 5,15, Türkiye'de 9,56. Rusya'da 17,50, ABD 12,10, Kanada 5,80, Japonya 4,20. 2020'de durumumuz ne? Kovid dönemi olmasına rağmen Türkiye 9,56'dan 5,82'ye inmiş. Rakam olarak en düşük dönemimiz bu. 2023'te 7,67'ye çıktı." dedi.

2002'de ülke nüfusunun 66 milyon, araç sayısının 9 milyon olduğunu, o yıl toplam can kaybının 9 bin 5, günlük can kaybının 24,7 olduğunu aktaran Yerlikaya, "2021'de nüfusumuz 84,6 milyon, araç sayısı 25,2. Nüfus 20 milyona yakın artmış, araç sayısı 25 milyona yükselmiş, can kaybı 9 binden 5 bin 362'ye düşmüş." ifadesini kullandı.

Yerlikaya, 2030'da ülke nüfusunun 88,1 milyon olarak planlandığını belirterek, "Araç sayımız 42,4 milyon olacak. Bu kadar artışa rağmen toplam can kaybımız, hedef 2 bin 791. Daha sonra bunu 20 yılda sıfır can kaybı noktasına getireceğiz." dedi.

Göreve başladığı ilk yılda denetimlerin yüzde 50 arttırıldığını aktaran Yerlikaya, 2023-2024 arasında yüz yüze 41,3 milyon denetim yapıldığını, 10 milyon kişiye cezai işlem uygulandığını kaydetti.

YAKA KAMERASI TAŞIYAN GÜVENLİK GÖREVLİSİ SAYISI 111 BİNE ULAŞACAK

Yerlikaya, "Göreve gelir gelmez denetim gücümü arttırmak için trafikte polis ve jandarma araç sayımızı yüzde 48 arttırdım. Trafikte ekip sayısını yüzde 36 arttırdık. Radardaki artış şimdilik yüzde 17,5, bunu da arttıracağız. Yaka kamerası 2023'te 19 bin 604'dü, yüzde 117 ile 42 bine ulaştırdım. Bu yılın sonunda 111 bin, yani beylik tabancası gibi herkesin kamerası olacak." dedi.

Bakan Yerlikaya, kameralara yüz tanıma sisteminin de entegre edileceğini vurguladı.

"DÜZENLEME SONRASI ÇAKARLI ARAÇ SAYISI YÜZDE 80 AZALMIŞ"

Yasa dışı çakarlarla ilgili toplumda büyük nefret oluştuğuna işaret eden Yerlikaya, şöyle konuştu:

"Cezası 6 bin 439 liraydı. Trafik Kanunu'nun 26'ncı maddesinde değişiklik yaptık. Para cezası 138 bin lira oldu, 30 gün ehliyetini alıyoruz, 30 gün de aracı trafikten men ediyoruz. İkincisinde 276 bin lira, bir yılda iki ve daha fazla oluyorsa bu ceza uygulanacak ve bu kişilerin ehliyetini 60 gün alıyoruz, 60 gün de aracı trafikten men ediyoruz. 2023-2024'te çakarla ilgili 100 bin 249 araç denetlenmiş, yüzde 266 daha fazla denetim yaparak 336 bini geçmişiz. Geçen sene 6 bin 79 kişiye 6 bin 439 lira ceza yazmışız, bir anda (yürürlüğe giren düzenleme sonrası) bakın 1203'e düşmüş. İkinci defa işlem yapılan bir kişi var. Düzenleme sonrası çakarlı araç sayısı yüzde 80 azalmış. İddia ediyorum yıl sonuna kadar bu oran yüzde 90'ı geçecek."

Yerlikaya, kamu-özel ayrımı olmadan yasa dışı çakar kullanan herkese cezai işlem uygulanacağını söyledi.

Hız ihlalinden günde 10 kişinin hayatını kaybettiğini anlatan Yerlikaya, şerit izleme ve değiştirme, geçiş önceliği ve dönüş kurallarına uymama, arkadan çarpma ve kırmızı ışık ihlallerinin en fazla can kaybına sebep olan hatalar olduğunu kaydetti.

Trafikteki can kayıplarının yüzde 84'ünün bu sebeplerle yaşandığına dikkati çeken Yerlikaya, "3 günde bir vatandaşımız maalesef kırmızı ışık ihlalinden hayatını kaybediyor." dedi.

2024'teki ölümlü kazalarda her iki kural hatasından birini hız ihlalinin oluşturduğunu söyleyen Yerlikaya, "Hız ihlalinin geçen yıl ölümlü kazalardaki toplam kural hataları içerisindeki oranı yüzde 47. Ölenlerin yarısı hız ihlalinden ölüyor." diye konuştu.

"1356 KİŞİ OKUL VE HASTANE ÖNÜNDE ÖLMÜŞ"

2023-2024'te hız ihlallerine ilişkin 3,5 milyon kişiye işlem yapıldığını anlatan Yerlikaya, buna rağmen hız kusuru verilen kaza sayısının yüzde 14 arttığına değindi.

TÜİK verilerine göre son 10 yılda ölümlü ve yaralamalı kazaların yüzde 79'unun yerleşim yeri içinde gerçekleştiğini hatırlatan Yerlikaya, şöyle konuştu:

"Yani ölümlü 5 kazanın 4'ü şehir içinde oluyor. Yerleşim yerinde hız sebepli kazalarda can kaybı, 2019-2024 yıllarında 12 bin 140. Saatte 30 kilometre hız limiti okul, hastane önleridir. 1356 kişi okul ve hastane önünde ölmüş. Okul ve hastane önlerinde 6 senede 723 yaya ölmüş. Yani 1356'nın 723'ü yaya. Orada 169 okul çocuğu var, 0-17 yaş aralığı. Yine aynı periyotta 50 kilometre limiti olan yerde maalesef 7 bin 689 can kaybı yaşamışız. Bunun da yarısı yayaya çarpma."

Yerlikaya, 2019-2024 yıllarında yerleşim yerinde 12 bin 140, aynı periyotta şehirler arasında ise 6 bin 590 kişinin kazalarda hayatını kaybettiğini açıkladı.

TERS YÖNDE ARAÇ KULLANMA CEZASI YENİDEN DÜZENLENDİ

Hız ihlaliyle ilgili yapılan düzenlemeye açıklık getiren Yerlikaya, konuşmasına şöyle devam etti:

"Dünya Sağlık Örgütünün verileri, hızdaki her bir kilometrelik artışın ölüm riskini yüzde 4 arttırdığını ortaya koyuyor. Biz de şöyle bir şey yaptık, 5 kilometrelik toleransla, mesela 30 kilometre hız limiti olan okul önünde 36 dahil yakalanırsanız 2 bin lira getiriyoruz. 36'dan 40'a çıkarsan 2 bin lira. Ve burada 4 barem var, 5'erli sistem yaptık. Daha sonra 10'arlı duruma çıkıyoruz. 30 kilometre limitli bir yerde 76 ile yakaladığımız zaman 20 bin lira ceza, 30 gün ehliyetini alıyoruz. (56-65 kilometre limit aşımda) 25 bin lira ceza, 60 gün alıyoruz, 66 kilometre ve üzeri olduğunda 30 bin lira ceza ve 90 gün ehliyetini alıyoruz. Geriye doğru bir yıl içerisinde bu durum 5 kez tekrarlanırsa psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatr muayenesine sevk ediyoruz. Yerleşim yerlerinde yeni nesil tripotlu radarlar ve araç içindeki seyyar radarlarla artık çok denetim yapacağız.''

"MOBİL UYGULAMA İLE RADAR BÖLGELERİ GÖRÜLEBİLECEK"

Faaliyete geçecek mobil uygulama ile vatandaşların radar bölgelerini görebileceğini anlatan Yerlikaya, "Nokta atışı değil ama yani '5 kilometre içerisinde 8 radar var.' diyecek. Amacımız ceza yazmak değil, yerleşim yeri içerisinde, okul önünde can kaybı olmaması." ifadesini kullandı.

Yerlikaya, şerit izleme kurallarına uymamanın cezasının 5 bin lira, ağır taşıtlarda bu rakamın 10 bin lira olduğunu belirterek, "Ters yön ihlali önceki kanunda tek bir cezaydı. Biz bunu yolların riskine göre yeniden düzenledik. Tek yönlü yollarda tüm araçlar için 10 bin lira yaptık. Yerleşim yeri bölünmüş yol 20 bin lira. Şehir dışı bölünmüş ve otoyollar olursa 90 bin lira ceza, 60 gün de ehliyetini alıyoruz, aracı 60 gün trafikten men ediyoruz. Makas atma 90 bin lira, 60 gün ehliyetine el koyuyoruz, 60 gün de aracı men ediyoruz. Kesin bitecek bu göreceksiniz." dedi.

AMBULANS VE İTFAİYEYE YOL VERMEYENİN EHLİYETİNE AL KONACAK

Geçiş önceliği ve kavşak kuralları ihlalinde mevcut para cezasının 993 lira olduğunu anımsatan Yerlikaya, ambulans ve itfaiyeye yol verilmediğinde 46 bin lira para cezası, 30 gün sürücü belgesi geri alma ve trafikten men uygulanacağını, diğer geçiş üstünlüğü olan araçlara yol verilmediği takdirde 15 bin lira para cezası, kavşaklarda geçiş hakkı kurallarına uyulmadığında ise 5 bin lira para cezası uygulanacağını aktardı.

Yerlikaya, kırmızı ışık ihlallerinde mevcut uygulamanın 2 bin 167 lira para cezası olduğuna dikkati çekerek, ilk ihlalde 5 bin lira, ikincide 10 bin lira, üçüncüde 15 bin lira ve 30 gün süreyle sürücü belgesini geri alma cezalarının uygulanmasının yanı sıra dördüncüde 20 bin lira ve 60 gün süreyle sürücü belgesini geri alma, beşincide 30 bin lira ve 90 süreyle sürücü belgesini geri alma, altıncıda ise 80 bin lira ve psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatri uzmanı muayenesi istenerek sürücü belgesi iptali cezalarının uygulanacağını söyledi.

Taksi konusuna değinen Yerlikaya, bu kapsamda taksimetre kullanmamak/açmamak durumunda 46 bin lira para cezasının yanı sıra aracın eksikliği giderilinceye kadar trafikten men edileceğini kaydetti.

Yerlikaya, takograf cihazı kullanmamanın cezasının 75 bin lira olduğunu, eksikliği giderilinceye kadar aracın trafikten men edileceğini, usulsüz sürücü kartı kullanımında ise ilkinde sürücüye 75 bin lira tekrarında 150 bin lira, araç sahibine bu cezaların iki katı ve ilkinde 30 gün tekrarında ise 90 gün sürücü belgesi geri almanın uygulanacağını bildirdi.

Takograf cihazına müdahaleye değinen Yerlikaya, ilkinde 185 bin lira, tekrarında 370 bin lira, araç sahibine bu cezaların iki katı, ilkinde 30 gün, tekrarında ise 90 gün sürücü belgesi geri alma ve eksikliği giderilinceye kadar trafikten men cezası verileceğini aktardı.

MOTOSİKLET SÜRÜCÜLERİNİN CEZALARI ARTIRILACAK

Yerlikaya, trafik kazalarının 3'te 2'sinde motosiklet sürücülerinin kusurlu olduğu verisini paylaşarak, kask/koruma gözlüğü kullanmayan sürücü ve yolcuya ilkinde 2 bin 500, ikincisinde 5 bin, üçüncü kez ve fazlasında 10 bin lira para cezası ile kasksız seyrine izin verilmeme adımlarının uygulanacağını aktardı.

Yeni düzenlemede 15 yaşını doldurmamış çocukların koruyucu tertibat kullanmasını sağlamamanın cezasının 5 bin lira olacağını söyleyen Yerlikaya, akrobatik hareket yapmaya 46 bin lira para cezası, 60 gün süreyle sürücü belgesi geri alma ile 60 gün trafikten men, akan trafikte yarış yapmaya ise 46 bin lira ceza, 2 yıl süreyle sürücü belgesi geri alma ile 60 gün trafikten men adımlarının uygulanacağını söyledi.

Yerlikaya, alkol/uyuşturucu etkisinde araç kullanmada mevcut cezaları paylaşmasının ardından kanun teklifinde geriye doğru 5 yıl içerisinde alkol etkisinde araç kullanımına ilkinde 25 bin lira para cezası ve 6 ay süreyle sürücü belgesi geri alma, ikincisinde 50 bin lira para cezası ve 2 yıl süreyle sürücü belgesi geri alma, üçüncüsü ve fazlasında 150 bin lira para cezası ve 5 yıl süreyle sürücü belgesi geri alma uygulanacağını bildirdi.

Bakan Yerlikaya, uyuşturucu etkisinde araç kullanmada 150 bin lira para cezası ve sürücü belgesi iptali ile alkol ve uyuşturucu ölçümü yaptırmama durumlarında 150 bin lira para cezası ve 5 yıl süreyle sürücü belgesi iptali yapılacağını söyledi.

"Dur ihtarına uymama" ile ilgili olarak ise Yerlikaya, "En üzüldüğüm kural ihlali de bu. Son 6 yılda 29 can kaybımız var, 9 şehit polis mesai arkadaşım, 16 gazimiz var. Sadece duracak ve cezası neyse onu alacak. Durmuyor, üstüne sürüyor." dedi.

Yerlikaya, dur ihtarına uymamada mevcut cezanın 2 bin 167 lira olduğunu anımsatarak, ihtara uymayarak kaçmaya 200 bin lira para cezası ve 60 gün süreyle sürücü belgesi geri alma uygulanacağını bildirdi.

Yerlikaya, sürücü belgesiz araç kullanma durumlarında 40 bin lira para cezası, sürücü belgesi geçici geri alındığı veya iptal edildiği halde araç kullanmada ise 200 bin lira para cezası uygulanacağını aktardı.

Drift atılmasına değinen Yerlikaya, 46 bin liralık para cezasıyla ilgili olarak "Çok tehlikeli, riskli olduğu için bunu 140 bin lira yaptık. 60 gün ehliyetini ve arabasını alıyoruz. Geriye doğru 5 yıl içinde bunu ikinci defa yaparsa ehliyetine veda ediyor." dedi.

Yerlikaya, kaza yerini terk etmeyle ilgili olarak da "Adam başında bekliyor, telefon açmış 112'yi çağırmış, perperişan, psikolojik olarak yıkılmış ama orada diğer kaza sakinleri, onlar da üzüntülerinden eğer ona saldırıyor o da can havliyle kaçıyorsa o 'zorunluluk hali' diyor arkadaşlar. O hal dışında kaza yerini terk etme 46 bin lira, 2 yıl sürücü belgesini alıyoruz, 1 yıldan 3 yıla kadar da hapis cezası var." diye konuştu.

Yeni düzenlemelerden bir diğerine dikkati çeken Yerlikaya, "Basın, yayın, internet, sosyal, dijital medyada elektronik cihazlar yoluyla eğer siz bir trafik kuralı ihlalini paylaşım yaparak görüntüleri alenen yayar ve överseniz 25 bin lira idari para cezası var." dedi.