İİT den ABD ve İsrail e Kınama

İstanbul'da düzenlenen İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Dışişleri Bakanları Konseyi (DBK) 51. Oturumu siyasi kararlarında, ABD'nin İran'a yönelik saldırısı şiddetle kınandı.

İstanbul Lütfi Kırdar Kongre Merkezi'nde düzenlenen İİT DBK 51. Oturumunun ardından, İsrail'in İran'a yönelik son saldırılarına ilişkin hazırlanan "69/51-POL" sayılı taslak karar metni yayımlandı.

Taslak kararda, İsrail'in 13 Haziran'da başlayan ve sivil altyapı ile Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) güvenceleri altındaki barışçıl nükleer tesislere yönelik tekrarlanan askeri saldırıları; ayrıca bilim insanları, üst düzey askeri komutanlar ile kadın ve çocuklar da dahil olmak üzere masum sivillerin öldürülmesi, İran'a karşı devam eden saldırganlık eylemleri en güçlü şekilde kınandı.

Belgede, İsrail'in bu saldırılarının uluslararası hukukun kesin normlarını ve Birleşmiş Milletler Şartı'nın diğer devletlerin egemenliği ve toprak bütünlüğüne saygı gösterilmesini öngören ilkelerini, özellikle güç kullanma yasağını ağır biçimde ihlal ettiği vurgulandı. Bu tür eylemlerin BM Şartı'nın 2. maddesi dahil olmak üzere saldırganlık suçu teşkil ettiği ve uluslararası insancıl hukuka göre savaş suçu kapsamında değerlendirildiği belirtildi.

Kararda, İİT ve Üye Devletlerinin, İsrail rejiminin saldırganlığı karşısında İran halkı ve hükümeti ile tam dayanışması yinelendi.

İsrail'in İran'a yönelik askeri operasyonlarını durdurmanın öneminin vurgulandığı belgede, uluslararası toplumdaki tüm taraflar, uluslararası ve bölgesel barış ile güvenliğe yönelik tehditler göz önünde bulundurularak, çatışmaları tırmandırmamaya çağrıldı.

Taslak kararda, İsrail'in nükleer tesislere yönelik askeri saldırısını şiddetle kınayan ve İsrail'i gelecekte bu tür eylemlerden veya tehditlerden kaçınmaya çağıran BM Güvenlik Konseyinin 487 nolu kararı hatırlatıldı.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Genel Konferansı'nın 19. olağan oturumunda kabul edilen 444 sayılı kararın, 31. olağan oturumunda kabul edilen 475 sayılı kararın ve 34. olağan oturumunda kabul edilen 533 sayılı kararın hükümlerinin vurgulandığı kararda, bunların hepsinin UAEA Üye Devletlerinin nükleer tesislerine yönelik saldırıları açıkça kınadığı vurgulandı.

Belgede, BM Şartı'nın 51. maddesi uyarınca İran'ın devredilemez meşru müdafaa hakkı ve Orta Doğu'da nükleer silahlardan ve diğer kitle imha silahlarından arındırılmış bir bölge kurulmasının önemi yeniden teyit edildi.

İsrail, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması'na katılmaya davet edildi

Kararda, "(İİT Dışişleri Bakanları Konseyi 51. Oturumu) İsrail rejiminin İran İslam Cumhuriyeti'ne yönelik askeri saldırılarını, sivil altyapıya, UAEA'nın tam güvenceleri altındaki barışçıl nükleer tesislere yönelik askeri saldırıları ve bilim insanlarının, üst düzey askeri komutanların ve masum sivillerin; kadınlar ve çocuklar da dahil olmak üzere suikastlarını şiddetle kınıyor." ifadeleri kullanıldı.

Belgede, İsrail ile ABD'nin, UAEA'nın nükleer tesislere yönelik saldırıları yasaklayan kararlarını ihlal ettiği belirtildi. Natanz, Fordo ve İsfahan'daki barışçıl nükleer tesislere yönelik saldırılar da bu kapsamda kınandı.

UAEA'nın da bu saldırıları kesin bir şekilde kınamaya ve saldırıları BM Güvenlik Konseyi'ne bildirmeye çağrıldı.

Taslak kararda, İsrail, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması'na (NPT) gecikmeden katılmaya ve tüm nükleer tesislerini ve faaliyetlerini kapsamlı UAEA'nın güvenceleri altına almaya çağrıldı.

Kararda "bu tür barbarca saldırıların Cenevre Sözleşmeleri de dahil olmak üzere uluslararası hukuku ihlal ettiğini ve bölgesel ve uluslararası barış ve güvenliği ciddi şekilde tehdit ettiğini" beyan edildi.

Uluslararası hukuk vurgusu

?İsrail'in İran'a yönelik tüm saldırganlık eylemlerinin derhal durdurulmasının talep edildiği belgede, İsrail'in uluslararası hukuka göre suçlarından tam olarak sorumlu tutulması gerektiği vurgulandı.

Kararda, ?BM Güvenlik Konseyi ayrıca "uluslararası barış ve güvenliğe yönelik bu büyük tehdidi acilen ele almaya, İsrail rejimini bu saldırganlığı derhal sona erdirmeye zorlamak için BM Şartı'nın 7. Bölümü uyarınca kararlı önlemler almaya" çağrıldı.

Taslak kararda BM Güvenlik Konseyi'ne, İsrail'in BM kararlarına uymasını sağlamak için İİT üyelerinin acilen gerekli adımları atması çağrısı yapıldı.

İran'la tam dayanışma mesajı ve Bakanlar İrtibat Grubu kurulması kararı

Üye devletlerin yaptığı kınama ve destek açıklamaları takdir edilirken, bu saldırganlığa karşı mücadelede İran hükümeti ve halkıyla tam dayanışma ve destek ifade edildi.

Kararda, İran'a yönelik saldırganlığı durdurmak ve barışçıl bir çözüme ulaşmak için ilgili bölgesel ve uluslararası taraflarla temas kuracak bir Bakanlar İrtibat Grubu oluşturulacağı bildirildi.

Taslak kararda, İran'ın meşru müdafaa hakkı, egemenliği ve vatandaşlarını koruma hakkı yeniden teyit edildi.

Irak hava sahasının ihlali de kınandı

Uluslararası hukuk ilkelerinin açık ihlali sayılan Irak hava sahasının ihlal edilmesi kınanırken, İsrail bu saldırganlık eyleminden hem yasal hem de siyasi olarak sorumlu tutuldu.

Kararda, İİT'nin başkentlerdeki ve uluslararası örgütlerdeki Büyükelçilik Grupları, İİT'nin pozisyonunu akredite oldukları ülkelerin ve örgütlerin başkentlerine, medyasına ve sivil toplumuna iletmek; ayrıca İsrail rejiminin İran İslam Cumhuriyeti'ne yönelik saldırganlığını kınamak ve durdurmak için çabalarını hızlandırmak amacıyla birlikte çalışmaya derhal başlamaya çağrıldı.

Taslak kararda, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'ten bu kararın resmi bir BM belgesi olarak kaydedilmesi talep edilirken, konuyla aktif şekilde ilgilenmeye devam etme kararı alındı.