İki ay boyunca yataktan çıkmayacak çalışan arıyorlar

NASA (Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi) tarafından Almanya’da yürütülecek deneyde, katılımcılar mikro yerçekiminin astronotlar üzerindeki etkilerini anlamak için 60 gün boyunca yataktan kalkamayacak, yemek yemeleri, içmeleri ve hatta tuvalete gitmeleri yatarken gerçekleşecek.

NASA’nın uzun süreli uzay yolculuklarının astronotlar üzerindeki etkilerini incelemek için tasarladığı bu deneyde, gönüllüler başları sabit bir açıda aşağı eğik şekilde yatacak. Katılımcılar bilgisayarda çalışacak, yemek yiyecek, içecek ve tuvalet ihtiyaçlarını yatarken karşılayacak. Tek eğlence olarak ayaklarıyla video oyunları oynayabilecekler. NASA’nın Houston, Teksas’taki insan araştırma programından Dina Fine Maron, deneyin uzay yolculuğunu simüle ettiğini belirterek "Katılımcılar, neredeyse iki ay boyunca başlarının yatağın başlığına doğru kaydığı eğimli bir pozisyonda yatıyor ve hiçbir şey için -hapşırmak için bile- oturmalarına izin verilmiyor." dedi.

Daha önce benzer bir deneyde yer alan gönüllü denek Andreas Joshi, deney sürecini 'süper eğlenceli' ve 'güçlendirici' olarak nitelendirdi. NASA’nın bir podcast’ine konuşan Joshi, ilk saatlerin 'yönetilebilir' olduğunu, ancak gece boyunca yoğun sırt ağrısı ve güçlükle nefes alma yaşadığını “Ağrı, organların başa doğru kayması ve üst göğse ani baskı yapması nedeniyle oluştu. Bu bölge, bu ağırlığı desteklemek için tasarlanmamıştı.” sözleriyle anlattı.

Joshi, ikinci günün zor geçtiğini, ancak üçüncü günde koşulların iyileşmeye başladığını ve beşinci günde 'yeni normale' alıştığını belirtti.

Deney süresince, gönüllüler 7/24 kameralarla izleniyor ve yataktan kalkmaları veya dizlerini bükmeleri yasak. Joshi, "Yatağın yanında bizi sürekli kaydeden bir kamera vardı. Bu, deneyi etkileyebilecek hareketleri yapmadığımızdan emin olmak içindi." dedi. Toplamda 600’den fazla deney gerçekleştirildi ve bunlar, kısa kan alımlarından uzun süreli bilişsel testlere ve MRI taramalarına kadar çeşitlilik gösterdi.

Deneyin ardından 48 saat tekerlekli sandalyede kalmak zorunda kalan Joshi, "Vücutlarımız yavaşça yerçekimine yeniden alışmak zorundaydı. Yürümekten daha zor olan oturmaktı. İlk iki ay kuyruk sokumum ağrıyordu." dedi.

Bu deneyimin kendisine "Kendisiyle yeniden bağ kurmayı” öğrettiğini vurgulayan Joshi “33 yılımdaki tüm hayatımı, sadece bir startup kurucusu gözünden değil, daha geniş bir bağlamda görmeye başladım. Bu inanılmaz derecede güçlendiriciydi." dedi.

Nöromüsküler nörolog Seward Rutkove ise deneyin 'oldukça rahatsız edici' olduğunu kabul ederek “Gerçekten hiçbir nedenle ayağa kalkamıyorsunuz. Yatarken yemek yemeli, içmeli, bilgisayarda çalışmalı ve tuvalete gitmelisiniz. Bu, Mars’a altı ay süren bir yolculuğu simüle ediyor.” dedi.

NASA, bu deneylerden elde edilen verileri, Ay ve Mars’a planlanan uzun süreli yolculuklarda astronotların sağlığını korumak için kullanmayı hedefliyor. Maron, 2028’e kadar üç düzine gönüllü grubuyla benzer testler yapılacağını belirtti. Araştırmacılar, uçuş sırasındaki denge eğitimi ve elektriksel kas uyarımı gibi yöntemlerin, astronotların Dünya’ya döndüklerinde denge ve yürüme yeteneklerini daha hızlı toparlamasına yardımcı olabileceğini düşünüyor. Ayrıca, astronotların Ay veya Mars’a indiklerinde görev açısından kritik işlere hızla başlamasını sağlamayı amaçlıyorlar.