İran ın geleceğinde rol almaya aday olan Rıza Pehlevi kimdir, monarşi geri gelebilir mi?

Doğumundan itibaren Şah olmak için yetiştirilen Rıza Pehlevi, devrim 1979'da babasının monarşisini silip süpürürken ABD'de avcı uçağı pilotluğu eğitimi alıyordu.

Bir zamanlar Batılı müttefiklerce desteklenen babası Muhammed Rıza Şah Pehlevi'nin sığınacak bir yer bulmakta zorlanmasını ve en nihayetinde Mısır'da kansere yakalanmasını ve ölümünü uzaktan izledi.

İktidarın aniden kaybedilmesi genç veliaht prensi ve ailesini devletsiz, aynı zamanda giderek azalan monarşi yanlısı çevrelere ve sürgündeki destekçilerine muhtaç hale getirdi.

Sonraki yıllarda aile birçok trajedi yaşadı. Küçük kız ve erkek kardeşi intihar etti ve Rıza Pehlevi, çoğu kişinin artık tarihe karıştığını düşündüğü hanedanın başı haline geldi.

Rıza Pehlevi'nin 2023'deki İsrail ziyareti tartışma yaratmıştı

Bugün 64 yaşındaki Rıza Pehlevi bir kez daha ülkesinin geleceğinin şekillendirilmesinde kendisine bir rol arıyor.

Destekçileri Pehlevi'yi ABD'nin başkenti Washington yakınlarındaki sakin bir banliyöde yaşayan, düşük profilli ve cana yakın biri olarak tanımlıyor. Sıklıkla görünür bir koruma olmadan, eşi Yasmine ile birlikte evinin yakınlarındaki kafeleri ziyaret ediyor.

Üç yıl önce yanlarından geçen biri kendisini İran'daki protesto hareketinin lideri olarak görüp görmediğini sorduğunda hem Rıza Pehlevi hem de eşi aynı şekilde yanıt vermiş ve "Değişimin içeriden gelmesi gerek" demişlerdi.

Bir dönüm noktası

Fakat son yıllarda, Rıza Pehlevi'nin söylemi giderek daha iddialı bir hale geldi. İsrail'in 13 Haziran'da düzenlediği hava saldırılarında üst düzey İranlı generallerin öldürülmesinin ardından Pehlevi, 23 Haziran'da Paris'te bir basın toplantısı düzenledi.

Burada İran İslam Cumhuriyeti'nin çökmesi halinde bir geçiş hükümetine önderlik etmeye hazır olduğunu ilan etti.

Ayrıca olası bir geçiş hükümetindeki 100 günlük planlarını da açıkladı.

Pehlevi bu yeni iddialı tutumunun sürgünde aldığı derslerden ve "babasının geride bıraktığı bitmemiş işler" diye tanımladığı durumdan kaynakladığını söylüyor.

Eski Veliaht Prens Paris'te gazetecilere "Bu geçmişi yeniden inşa etme meselesi değil, tüm İranlılar için demokratik bir geleceği garanti altına alma meselesi" dedi.

Ekim 1970'te Tahran'da doğan Rıza Pehlevi, babasının önceki iki evliliğinden erkek çocuk doğmadığı için tahtın tek adayıydı. Ayrıcalıklı bir ortamda büyüdü, özel hocalardan eğitim aldı ve küçük yaştan beri monarşiyi savunmak üzere eğitildi.

17 yaşındayken ABD'nin Texas eyaletine avcı uçağı pilotu eğitimi alması için gönderildi. Fakat dönüp, ülkesine hizmet edemeden önce, devrim babasının iktidarını devirdi.

Pehlevi o zamandan bu yana ABD'de yaşadı. Siyaset bilimi okudu. İranlı-Amerikalı avukat Yasmine ile evlendi ve üç kız çocuğu büyüttü: Nur, İman ve Farah.