İran’a BM yaptırımlarını geri getirecek mekanizmanın işletilmesi için adım atıldı

İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot ve Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul tarafından yapılan ortak açıklamada, 20 Temmuz 2015’te BMGK’nin 2231 sayılı kararıyla kabul edilen Kapsamlı Ortak Eylem Planı’nın (KOEP) İran’ın nükleer programının barışçıl niteliğini güvence altına almak için büyük bir kazanım olduğu hatırlatıldı.

Açıklamada, ABD’nin 2018’de anlaşmadan çekilmesinin ardından İran’ın da 2019’dan itibaren yükümlülüklerini yerine getirmeyi bıraktığı, buna rağmen Almanya, Fransa ve İngiltere’nin (E3) anlaşmaya bağlı kalmaya devam ettiği kaydedildi.

İran’ın yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyum stokunu ‘sivil bir gerekçeyle' açıklayamayacağının vurgulandığı açıklamada, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (IAEA) doğrulama ve izleme faaliyetlerinin engellendiği ve ek protokolün uygulanmadığı belirtildi. Bu durumun İran’ın anlaşma kapsamındaki taahhütlerini ‘açık ve kasıtlı’ biçimde ihlal ettiğini savunuldu.

Açıklamada, şu ifadelere yer verildi:

“İran’ın nükleer programı uluslararası barış ve güvenlik için açık bir tehdit oluşturmaktadır. Bu nedenle, BMGK’nin 2231 sayılı kararı uyarınca, İran’ın KOEP kapsamındaki yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmediğine inandığımızı Konsey’e bildirdik ve ‘snapback’ mekanizmasını devreye sokma kararı aldık.”

Bu bildirimin, daha önce kaldırılan BMGK yaptırımlarının yeniden uygulanabilmesi için 30 günlük süreci başlattığına işaret edilen açıklamada, bu süre zarfında İran’la diplomatik temasların sürdürüleceği kaydedildi. Ancak 30 gün içinde BMGK’nin İran’a yönelik yaptırımların kaldırılmasını uzatma yönünde bir karar almaması halinde, 6 ayrı BMGK kararının yeniden yürürlüğe gireceği hatırlatıldı.