İSO 500’de herkes mutsuz Sosyal Güvenlik Haberleri

İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması’nın 2024 yılı sonuçları açıklandı.

Türkiye’nin dev sanayi kuruluşlarındaki toplam çalışan sayısı 2023 yılına göre yüzde 2,6 oranında artarak 803 bin 551’den 824 bin 245’e yükseldi. 2024 yılsonu itibarıyla Türkiye’de sigortalı işçi sayısının 15,2 milyon olduğu dikkate alınırsa 2024 yılında çalışanların yüzde 5,42’sinin 500 sanayi kuruluşunda istihdam edildiği görülüyor. Bu oran 2023’te ise yüzde 5,65 seviyesinde idi.

SORULARINIZ İÇİN: [email protected]

500 büyük sanayi kuruluşunun işçilere yaptığı ücret ve maaş ödemeleri 2024 yılında önceki yıla göre yüzde 91 oranında artarak 425,9 milyardan 812,9 milyar liraya yükseldi. Ücret ve maaş ödemeleri 2023 yılında ise bir önceki yıla göre yüzde 119 oranında arttı.

İşçi başına aylık brüt ücret 2024 yılında önceki yıla göre yüzde 86 oranında artarak 44 bin 165 liradan 82 bin 184 liraya yükseldi. 2023 yılında ise işçi başına aylık brüt ücret ve maaş ödemeleri 2022 yılına göre yüzde 115 oranında arttı. İşçi başına düşen ödemeler işçinin brüt ücreti ile sigorta primi işveren payı ve kıdem tazminatı gibi ödemeleri de içeriyor.

İşçi başına düşen ücret ve maaş ödemeleri 2019 -2022 yıllarında ilgili yıldaki brüt asgari ücretin 3,92 ile 4,20 katı arasında seyrederken 2023’te 4,44, 2025 yılında da 4,83 kata çıktı. Son iki yıldaki artışın emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesinden yararlanarak emekli olan işçi sayısındaki artışa bağlı olarak kıdem tazminatı ödemelerinden kaynaklandığı değerlendiriliyor.

İŞÇİ BAŞINA NET SATIŞ YÜZDE 33 ORANINDA ARTTI

Dev sanayi şirketlerinin üretimden net satışları 2024 yılında önceki yıla göre yüzde 36 oranında artarak 6,4 trilyon liradan 8,7 trilyon liraya yükseldi. İşçi başına net satış ise aynı dönemde yüzde 33 oranında artarak 7 milyon 933 binden 10 milyon 541 bin liraya çıktı. 2024 yılında enflasyonun yüzde 44,38 olduğu dikkate alınırsa dev sanayi şirketlerinin reel anlamda toplam net satışları yüzde 6, işçi başına net satışları ise yüzde 8 oranında azaldı.

İşçi başına net satış tutarı bir önceki yıla göre 2022 yılında yüzde 110, 2021 yılında ise yüzde 65 oranında arttı. Söz konusu yıllarda enflasyon sırasıyla yüzde 64,27 ve yüzde 36,08 olarak gerçekleşti. İşçi başına net satışlar ise aynı yıllarda reel anlamda yüzde 28 ve yüzde 21 oranında arttı. Son iki yılın sonuçları 2021 ve 2022 yılı performanslarından hayli uzak kaldı.

.png

İŞÇİ BAŞINA FAALİYET KÂRI YÜZDE 33 AZALDI

Türkiye’nin 500 büyük sanayi şirketinin faaliyet kârı 2023 yılına göre 2024 yılında yüzde 32 oranında azalarak 937,3 milyar liradan 640,9 milyar liraya geriledi. İşçi başına düşen faaliyet kârı ise geçen yıl yüzde 33 oranında azalarak 1 milyon 166,5 binden 777.5 bine düştü.

İSO 500 sanayi şirketlerinin 2024 yılında finansman giderlerindeki artış enflasyonun altında kaldı. Önceki yıla göre yüzde 16 oranında artarak 533,4 milyardan 618,9 milyar liraya yükseldi.

2019 yılında söz konusu sanayi şirketlerinin finansman giderleri işçilere ödenen ücretlerin yüzde 93’ü oranında iken 2020 yılında 1,13 katına, 2021 yılında 2 katına çıktı. 2022 yılındaki finansman giderleri işçi ücretlerinin 1,43 katına, 2023’te ise 1,25 katına geriledi. 2024 yılındaki finansman giderleri ise işçilik ücreti ödemelerinin yüzde 76’sına düştü.

Son iki yılda yaşanan yüksek enflasyon dolayısıyla alım gücü hayli düşen işçi, haklı olarak ücretlerde yüksek oranlı artış bekliyor. İşletmeler açısından bakıldığında ise tablonun onlar açısından da pek iç açıcı olmadığı görülüyor. Sanayi sektöründe çalışan işçilerin ücret artışları konusunda önümüzdeki dönemde sıkıntılı bir süreç yaşayacağı görülüyor.

.png

*Haberin görseli Shutterstock tarafından servis edilmiştir.

*Görsel temsili