İsrail, ABD’nin Şam adımından rahatsız! ‘Suriye’de oyun dışı kalıyoruz’

Göreve geldiğinden bu yana dış politika hamlelerini alışılmışın dışında bir yöntemle ve ticari anlaşma perspektifiyle yönetmeye çalışan ABD Başkanı Donald Trump’ın Ortadoğu’da izlediği yaklaşım, İsrail’de rahatsızlığa neden oluyor. İsrail’in muhalif gazetelerinden Haaretz’de yer alan habere göre, Trump yönetiminin İsrail ile aynı çizgide olma kaygısı gütmeden attığı adımlar Tel Aviv’de şaşkınlık ve endişeyle karşılanırken, son olarak Suriye’de İsrail yerine Türkiye’nin büyük ortak olduğuna işaret eden adımlar atıldığına dikkat çekiliyor.

‘BÜYÜK ORTAK TÜRKİYE’

Haaretz’in haberinde Trump yönetiminin İsrail’in çatışma halinde olduğu Husiler ve Hamas yetkilileriyle doğrudan yaptığı görüşmeler, İran’ın nükleer programının kısıtlanmasıyla ilgili İsrail’in “tamamen kapatma” talebini karşılayacak adımlar atılmaması ve Washington’daki şahin İsrailci isimlerin kademe kademe dışlandığı belirtiliyor. Söz konusu adımların Trump yönetiminin Ortadoğu politikasında İsrail ile ortaklık ve uyumlanma arayışında olmadığının işaretleri olduğu belirtilirken, ABD’nin Ankara Büyükelçisi Tom Barrack’ın aynı zamanda Suriye Özel Temsilcisi olarak atanmasının, ABD’nin Suriye özelinde İsrail değil Türkiye’yi büyük ortak olarak gördüğü öne sürülüyor.

ŞARA İLE GÖRÜŞMÜŞTÜ

Trump’ın Suriye’ye yaptırımların kaldırılacağını açıklamasının ardından iki ülke ilişkileri hız kazanırken, ABD Başkanı ve Şam lideri Ahmed Şara, Riyad’da buluşmuştu. Haaretz bunun ABD’nin Şam politikasının eksen değiştirdiğini gösterdiğini ifade etmişti. Barrack’ın Türkiye ve Suriye politikalarını aynı anda yürütecek olması, ABD’nin bütünsel bir bakış geliştirdiği yorumlarına yol açtı.

BİLGİ NOTU

Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara’nın katılımıyla önceki gün Suriye Enerji Bakanlığı ile Türkiye’den Kalyon Holding ve Cengiz Holding, Katar’dan UCC ve ABD’den Power International şirketleri arasında 7 milyar dolar tutarında stratejik iş birliği anlaşması imzalanmıştı.

ŞAM VE TEL AVİV NORMALLEŞEBİLİR Mİ

ABD’nin destek kararı aldığı Şam yönetimiyle normalleşme sürecini hızlandırma adımlarının bir parçası olarak önceki gün Şam’ı ziyaret eden Büyükelçi Barrack, burada yaptığı açıklamalarda İsrail-Suriye normalleşme sürecine de değindi. İki ülke arasındaki sorunların “diyalog yoluyla çözülebilecek sorunlar” olduğunu vurgulayan ABD Elçisi, bu bağlamda ilk adım olarak bir “çatışmasızlık anlaşmasına” varılabileceğini söyledi. Tel Aviv ve Şam heyetleri arasında geçtiğimiz haftalarda bu yönde doğrudan görüşmeler olduğuna dair haberler çıkarken, Suriye cephesinde İsrail’le normalleşme konusunda üç farklı cephe bulunduğu belirtiliyor.

ÜÇ CEPHE VAR

Bunlardan ilki 2011’den bu yana iç savaş ve çatışmaların tahrip ettiği ülkenin nefes alması için İsrail ile yapılacak anlaşmayı Suriye adına bir çıkış olarak görenler. Bir kısım ise Şam’daki geçiş dönemi hükümetinin seçimle iş başına gelmediği için anlaşma yapmaya yetkili olmadığını düşünen ve olası bir normalleşme sürecinin seçimler sonrasına bırakılması gerektiğini düşünenler. Üçüncü grup ise İsrail ile normalleşmeyi kökten reddedenlerden oluşuyor.

GOLAN BÜYÜK SORUN

İki ülkenin normalleşmesi arasındaki en büyük engellerden biri 1967’den bu yana İsrail işgali altında olan Golan Tepeleri. İsrail, Esad rejiminin düşmesinin ardından ülke genelindeki tüm askeri altyapıyı bombalarken, Golan Tepeleri’ndeki işgalini de genişleterek çatışmasızlık bölgesini ele geçirmişti. İsrail ayrıca ülkenin güneyindeki Dürzi topluluğu ve Şam yönetimi arasındaki anlaşmazlıkları bahane ederek Suriye’ye müdahale tehdidinde bulunmuştu.