İsrail in savaş bilançosu belli oldu: 12 günlük çatışmanın bedeli 10 milyar dolar Ortadoğu Haberleri

İsrail’in İran’la yaşadığı 12 günlük savaşın faturası ağır oldu. Hazine açığının GSYH’nin yüzde 6’sına çıkması beklenirken, vergi mükelleflerini milyarlarca dolarlık tazminatlar ve hasar ödemeleri bekliyor.

İsrail’in İran’la yaşadığı 12 günlük savaşın ekonomik etkileri netleşmeye başladı. Savunma harcamalarından altyapı kayıplarına, iş gücü eksikliğinden turizmin çöküşüne kadar birçok alanda yaşanan kayıpların toplam maliyetinin yaklaşık 10 milyar doları bulduğu belirtiliyor.

Hazine yetkilileri, savaşın ardından bütçe açığının Gayrisafi Yurtiçi Hasıla’nın (GSYH) en az yüzde 6’sına ulaşmasını bekliyor. Bu oran, daha önceki yüzde 4,9’luk tavanı aşarak ülke ekonomisi açısından tehlike çanlarının çaldığını gösteriyor. JPMorgan da benzer şekilde İsrail’in bütçe açığı tahminini yüzde 6,2’ye yükseltti.

HAVA SALDIRILARI VE YIKIMIN BEDELİ

İran tarafından fırlatılan 547 balistik füzenin yüzde 90’ı İsrail’in hava savunma sistemleri tarafından etkisiz hale getirilse de en az 31 füze hedefe ulaştı. Bu saldırılarda 29 kişi hayatını kaybetti, 3 binden fazla kişi yaralandı.

Hava savunma sistemlerinin maliyeti ise dudak uçuklatıyor. Arrow 3 füze sisteminin tek bir atışı 4 milyon dolara mal olurken, Arrow 2 sisteminde bu rakam 3 milyon dolar seviyesinde. İsrail’in İran’a yönelik karşı saldırılarının günlük maliyeti yaklaşık 735 milyon doları buldu. 200’e yakın uçağın 1.500 sorti gerçekleştirdiği belirtilirken, bu operasyonların toplam maliyeti 1,2 milyar dolara ulaştı.

ALTYAPI VE SİVİL ZARARLAR

Tel Aviv’in güneyindeki Weizmann Enstitüsü ve ülkenin en büyük rafinerilerinden biri olan Bazam rafinerisi dahil olmak üzere birçok stratejik tesis zarar gördü. İlk tahminlere göre altyapıdaki toplam hasar 1,5 milyar doları buluyor. Binalar, araçlar ve diğer sivil varlıklar için 40 binden fazla tazminat başvurusu yapıldı.

Vergi Dairesi yetkilisi Amir Dahan, zararın büyüklüğünün “benzeri görülmemiş” olduğunu belirterek, bu sayının daha da artacağını öngördü. Hazine’nin savaş rezervleri tamamen tükenmiş durumda.

Ekonomik hayat durduruldu

Savaş nedeniyle kapatılan işletmeler için devletin tazminat ödemesi gerekiyor. İşverenlere ciroya göre tazminat verilmesi planlanırken, çalışanlara yönelik ödemeler sınırlı kalacak. İsrail basını, tazminat sisteminin zararın küçük bir kısmını karşılayabildiğini bildiriyor.

Turizm sektörü de savaşın en çok etkilenen alanlarından biri oldu. İsrail’in hava bağlantılarının askıya alınmasıyla birlikte ülke fiilen izole hale geldi. Oteller, roket saldırılarından etkilenen vatandaşlara barınma hizmeti sunarken, bu hizmetlerin faturası da devlete yüklenecek.

60 bin işletmenin kapanma riskiyle karşı karşıya olduğu belirtilirken, Hayfa Limanı’ndaki ithalat-ihracat trafiği yılın ilk altı ayında yüzde 16 oranında geriledi.

20 AYDA 80 MİLYAR DOLAR

Ekonomik analistler, İsrail’in son 20 ayda yaşadığı savaşların toplam maliyetinin 80 milyar doları aşabileceğini öngörüyor. Bu rakama sadece askeri harcamalar değil, sivil tazminatlar ve üretim kayıpları da dahil.

İsrail Merkez Bankası, enflasyonun yükselmesi ve şekelin değer kaybı nedeniyle faiz oranlarını yüzde 4,5 seviyesinde sabit tutarken, ekonomik toparlanmanın 2025’in ikinci yarısına kadar erteleneceği tahmin ediliyor.

Kredi notu ve büyüme tahminleri aşağı çekildi

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, bütçe açığındaki dramatik artış nedeniyle İsrail’in kredi notunu A+’dan A’ya düşürdü. IMF de büyüme tahminini yüzde 3,4’ten yüzde 1-1,9 aralığına indirdi.

“En zorlu dönem”

OECD verilerine göre, İsrail ekonomisi üye ülkeler arasında en büyük düşüşü yaşayan ülke konumunda. Tel Aviv Üniversitesi Ulusal Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü, hükümetin kaynak tahsisi konusunda zorlu kararlar almak zorunda kalacağını ve bunun da kamu harcamalarında kesintilere yol açabileceğini belirtiyor.