İsrail İran çatışması Türkiye yi nasıl etkileyecek? Eski Büyükelçi den çarpıcı yorum

Emekli büyükelçi ve CHP 28. Dönem Milletvekili Namık Tan, İsrail-İran çatışmasına ilişkin olarak değerlendirmelerini paylaştı.

İki ülke arasındaki çatışmanın ABD'nin 'kol bükmesi' ile barışa döndürülmeye çalışılmasının sonuç vermeyeceğini ifade eden Namık Tan "Bu savaşın bitmesi ancak İran'da rejimin değişmesine veya ABD'nin İsrail'e desteğini kesmesine bağlı" dedi.

Türkiye'nin de bu süreçte olumsuz etkileneceğini değerlendiren Tan, İmralı sürecinin geldiği noktanın tehlikeye girdiğini ifade etti.

MHP lideri Devlet Bahçeli'nin 'Meclis'te konuşsun' çağrısı ile başlayan İmralı sürecinde terör örgütü PKK lideri Abdullah Öcalan'dan yanıt gelmiş, PKK fesih ve silah bırakma bildirisi yayınlamıştı.

İsrail ve İran'ın çatışmalarının İmralı sürecine de etki edeceğini ifade eden Namık Tan, iktidarın ifade ettiğinin aksine silah bırakma çağrısının bu yaz içinde mümkün olmayacağını söyledi.

İsrail'in İran'a yönelik saldırılarının genişleyerek süreceğini savunan Tan, "Bu savaşın iktidarın başladığını ve yaz bitmeden sonuçlanacağını iddia ettiği PKK'nın silah bırakma sürecini de etkileyeceğini hatta durduracağını da öngörmek aklın gereğidir" ifadelerini kullandı.

İsrail'in "en zayıf tarafının" kendi nüfusu 10 milyondan azken, İran'ınkinin 90 milyondan fazla olması olduğunun altının çizen Tan, "Siyasal sistemi de İran'dan çok farklı olduğu için sivil can kayıpları görece az gözükse de siyasal etkisinin çok daha büyük olması kaçınılmaz. Buna karşılık, iktidarı sallantıda gözüken Netanyahu'nun İran'a saldırısının yalnızca kendi destekçilerince değil toplumun geniş kesimlerince olumlu bulunduğu da açık" dedi.

İsrail'in İran'a yönelik dün geceki saldırılarında Devrim Muhafızları Ordusu İstihbarat Şefi Kazımi'nin yardımcısıyla birlikte öldürülmesinin "İran'ın istihbarata karşı koyma ve hava savunma yeteneklerinin neredeyse sıfırlandığını yeniden ortaya çıkardığını" yazan Tan, nükleer kapasitenin ortadan kaldırılması amacıyla ilgili olarak da şunları aktardı:

"Temel gerekçe gösterilen nükleer kapasitenin ortadan kaldırılması amacı doğrultusunda bombardımanla Natanz'ın devredışı kaldığı anlaşılıyor. Ancak, asıl hedef olan Fordo için İsrail ABD'den resmen saldırıya katkı yapması talebinde bulundu. Zira, İsrail'in envanterinde ne ABD yapımı sığınak delici mühimmat ne bunları taşıyacak ağır bombardıman uçağı var."

ABD Başkanı Donald Trump'ın, İran Dinî Lideri Ayetullah Ali Hamaney ve diğer siyasî liderlerin hedef alınmasına karşı çıkmasını "ABD'nin İran'ı halen kol bükerek İran'ı nükleer kapasiteden tümüyle vazgeçtiğini ilan etmeye ve bir tür 'Roma Barışı'na razı gelmeye zorlaması" olarak gören Tan, şöyle devam etti:

"Trump bunun için Putin'i bile devreye sokmayı deniyor. Putin hem İran hem İsrail'le temas etti."

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in devreye girmesine karşı çıkmasını "Avrupalıların küresel siyasette ne denli etkisiz kaldıklarını" kanıtladığını aktaran Tan, "Macron ayrıca (ABD ve Britanya ile birlikte İsrail'in savunmasına yaptığı belirtilen) Fransa'ya bu yönde bir talep gelmediğini de açıkladı" dedi.

"İran'ın 'müzakere için müzakere', 'zaman kazanmak için müzakere', 'ipe un serme' olarak görülebilecek diplomasi yaklaşımının stratejik olarak nasıl yanlış çıktığı ve rejimin güncel bağlamı ne denli yanlış okuduğu da anlaşıldı" diyen Tan, değerlendirmesine şöyle devam etti:

"Aynı yoldan Hizbullah lideri Nasrallah da geçmiş ve akıbeti malum olmuştu. Bu kere o zaman nasıl İran kendi Lübnan uzantısı Hizbullah'ın yardımına gitmedi veya gidemediyse, şimdi Hizbullah da -deyim yerindeyse- İran'ın 'telefonlarına çıkmıyor'.

İran bölgede etkisine aldığı Arap başkentlerinden Bağdat nezdinde de girişimde bulunarak hava sahasının daha etkin denetimini talep etti ancak Irak'ta böyle bir kapasite de ortak siyasal irade de yok.

Görülebilir gelecekte İran'da 'rejim değişikliği' gerçekleşmeyeceğine ve ABD'nin İsrail'e desteği kesilmeyeceğine göre İsrail'in İran'a saldırısı genişleyerek süreceğe benziyor"