İsrail İran gerilimi küresel silahlanma yarışını arttıracak: Uzman isim süreci değerlendirdi Ortadoğu Haberleri

Uluslararası ilişkiler uzmanları, İsrail'in İran'a saldırılarıyla başlayan çatışmaların ardından ülkeler arasında yeni bir silahlanma yarışının başlayacağına işaret etti.

Belçika'nın Antwerp Üniversitesi Politika Bölümü'nde Uluslararası Politika Profesörü Tom Sauer ile Hasan Kalyoncu Üniversitesi Öğretim Üyesi ve SETA Kıdemli Araştırmacısı Doç. Dr. Murat Aslan, konuya ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Sauer, dünya çapında silahlanma yarışının yeni olmadığına ve askeri harcamaların uzun süredir arttığına dikkati çekerek, Orta Doğu'da İsrail'in İran'a saldırılarıyla başlayan çatışmaların ise yeni bir silahlanma yarışına yol açacağını söyledi.

Son dönemdeki çatışmalara yeni silah sistemlerinin damgasını vurduğunu ve bunlardan silahlı insansız hava araçlarının (SİHA) etkin bir şekilde çatışma alanlarında görüldüğünü vurgulayan Sauer, "Şimdi yeni olan şey ise insansız hava araçlarının kullanılmasıdır. Ukrayna ve Rusya'da olduğu gibi, bu savaşta insansız hava araçları büyük ölçekte ve bir dereceye kadar oldukça başarılı bir şekilde kullanılıyor. İnsansız hava araçlarıyla ilgili teknolojik silahlanma yarışı yaşanıyor." ifadesini kullandı.

Tom Sauer, ülkelerin savaşlardan dersler çıkarıp eksiklerini gördüğünü ileri sürerek, "Orta Doğu ülkeleri, bu savaşı izleyecek ve dersler çıkaracaklar. Çıkarabilecekleri derslerden biri, kendilerini savunmak için silahlara, iyi silah sistemlerine ve niteliksel olarak iyi silah sistemlerine, ayrıca büyük miktarlarda silahlara ihtiyaçları olduğu. Bu nedenle, korkarım ki bu savaş Orta Doğu'da yeni bir silahlanma yarışına yol açacaktır." görüşünü paylaştı.

"Türkiye yeni silah sistemleri geliştirme ve satma konusunda oldukça gelişmiş"

Sauer, Türkiye'nin savunma sanayisi alanındaki atılımlarından ise övgüyle bahsederek, "Türkiye, yeni silah sistemleri geliştirme ve hatta bunları satma, diğer ülkelere ihraç etme konusunda oldukça gelişmiş bir ülkedir. Geçmişte Ukrayna'ya ihraç edilen insansız hava araçlarını düşünüyorum ve Türkiye'nin bölgedeki birçok başka ülkeye de ihracat yaptığından eminim." diye konuştu.

Türkiye'nin dış politikasını da "gerçekçi" ve "akıllı" olarak nitelendiren Sauer, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Türkiye'nin dış politikası, hem Doğuya hem de Batıya bakan gerçekçi bir politikadır. Buna 'kuluçka politikası' diyoruz ve bence bu da akıllıca bir politika, çünkü böylece tüm seçenekleri açık tutuyorsunuz ve sevmediğiniz ülkeler de dahil olmak üzere tüm ülkelerle ilişki kurmaya çalışıyorsunuz. Türkiye de bunu oldukça iyi yapıyor. Türkiye'nin jeostratejik konumu da bunun bir parçası. Türk dış politikası uluslararası politikanın doğru temel kurallarına, yani realpolitike uyuyor. Bu bakımdan fena değil ve aynı zamanda Türkiye'nin görünüşe göre iyi bir silah endüstrisi olması da buna yardımcı oluyor."

Ülkeler, silah sistemlerini gözden geçirecek

Doç. Dr. Murat Aslan ise savunma programları ve stratejilerinin, her savaşın ardından edinilen tecrübeler ışığında değişikliklere uğradığına ve bunun da yeni savunma ekipmanları edinimini beraberinde getirdiğine dikkati çekti. Aslan, İsrail'in İran'a saldırılarıyla başlayan ve çoğunlukla hava unsurlarıyla yapılan saldırılara işaret ederek, "Avrupa'nın doğusunda Baltık bölgesinde başlatılmış olan savunma programları Rusya odaklı iken İran ve İsrail arasındaki gerginlik tekrar yeni bir emsalin gözlemlenmesine yol açtı ve bunun neticesinde savunma programları tekrar şu an gözden geçiriliyor." dedi.

Yeni teknolojilere uygun silah sistemlerinin yeni çatışma alanlarında boy gösterdiğini belirten Aslan, "Daha önce konvansiyonel silah sistemleri tedariki başlamış iken, şu an hava platformlarını, bunun içerisine savaş uçaklarını, insansız hava araçlarını, roketleri, füzeleri dahil edebilirsiniz. (Ülkeler silah sistemlerini) Tekrar elden geçirip en azından teknoloji bağlamında kendine yeterli hale gelme, tehdide, mütenasip bir kapasite artırma ihtiyacı ortaya çıktı." ifadesini kullandı.

"İsrail'in İran'a saldırıları sonrası devletler en modern hava sistemlerine sahip olmak isteyecek"

Murat Aslan, İsrail'in yaptığı hava saldırılarına İran'ın yeterli seviyede mukabelede bulunamaması, ABD'nin hava kuvvetleri aracılığıyla uzun mesafelerde saldırılar başlatması nedeniyle, öncelikle ülkelerin hava sistemlerinin ve hava savunma sistemlerinin birbiriyle bir bütün oluşturacak şekilde entegre bir yapıya dönüşeceği öngörüsünde bulundu.

Türkiye'nin hava sistemleri entegrasyonu konusunda da şanslı olduğunu aktaran Aslan, "Çünkü bu olaylar olmadan önce bu projeler zaten başlamıştı." sözlerini sarf etti.

Aslan, gelecek yıllardaki savaşlarda hava sistemlerinin iyice öne çıkacağına dikkati çekerek, "Ben, İran-İsrail çatışmalarından sonra tüm devletlerin en modern hava ve hava savunma sistemlerine sahip olmak isteyeceğini değerlendiriyorum." diye konuştu.

Türkiye'nin insansız hava araçlarında hayli mesafe aldığını vurgulayan Aslan, halihazırda Avrupa'nın bu teknolojiye Türkiye kadar sahip olmadığını dile getirdi.

Eski silah sistemlerinin modernizasyonu önemli

Doç. Dr. Aslan, eski silah sistemlerinin ve savunma ekipmanlarının modernize edilmesinin gerektiğine işaret ederek, şunları kaydetti:

"Çok basit bir örnek vereyim bununla ilgili. Rusya-Ukrayna Savaşı. T-62'lerle Ruslar yollara döküldü. T-64'ler de vardı. T-72'ler de vardı. Bunların binlercesi yok edildi. Neden? Çünkü Soğuk Savaş döneminden kalmış teçhizatla bunlar yollardaydı. Kendini koruyamıyordu. Taarruza kalktıklarında arıza verdiler. Yollarda bırakılan tanklar oldu. Demek ki tanka sahip olmak önemli değil, modern tanka sahip olmak önemli. Modern obüse sahip olmak önemli. Bu konuda Türkiye'nin de projeleri var."

Öte yandan Aslan, her savaşın bir başka devlet için emsal olduğunu hatırlatarak, Basra Körfezi'nde yaşanabilecek çatışmaların, deniz kuvvetlerindeki yeni ihtiyaçları da gündeme getirebileceğini sözlerine ekledi.