İşte yatırımın Top 10’u... 10 sektöre 1 trilyon dolarlık yatırım

DÜNYA genelindeki uluslararası doğrudan yatırımlar (UDY), yeşil dönüşüm ve dijitalleşmenin etkisiyle şekillenmeye devam ediyor. Yatırımcıların özellikle yenilenebilir enerji, yapay zeka, bulut bilişim ve yarı iletken teknolojileri gibi stratejik alanlara odaklandığı; bunda, hükümetlerin sürdürülebilir kalkınma hedefleri ile şirketlerin dijital dönüşüm stratejilerinin etkili olduğu belirtiliyor. Bu kapsamda, dünya genelinde en çok yatırım alan sektörlere ışık tutan İngiltere merkezli Financial Times’ın fDi Markets 2024 Raporu’nda da yatırımlarda yenilenebilir enerji, iletişim ve yarı iletkenlerin öne çıktığını ortaya koydu. Rapora göre, geçen yıl en çok UDY alan ilk 10 sektör, 1 trilyon dolar değerinde yatırım çekti. Yenilenebilir enerji, 2024’te 270.1 milyar dolarlık doğrudan yatırımla tüm sektörlere öncülük ederken, küresel toplamın da yüzde 27’sini oluşturdu. UDY girişlerine göre geçen yıl ikinci büyük sektör iletişim sektörü olurken, bu alanda toplam doğrudan yabancı yatırım 2023’e kıyasla yaklaşık yüzde 84 artarak 165.7 milyar dolar seviyesinde kaydedildi. Bu sektördeki en büyük çekim alanı olarak öne çıkan veri merkezleri ise 146.9 milyar dolarlık doğrudan yatırım aldı.

YARI İLETKENDE İKİ KAT ARTIŞ

Raporda yatırım trendlerine yönelik öne çıkan diğer detaylar şu şekilde: 

 Covid-19 pandemisi ve Çin-ABD gerilimleri, yarı iletken tedarikindeki kırılganlığı ortaya çıkarmış; otomotivden savunma sanayisine kadar birçok sektör, çip kıtlığı nedeniyle üretim durma noktasına gelmişti. Raporda yer alan veriler, yarı iletkenlere yapılan yabancı yatırımın 2024’te 2023’e kıyasla iki kattan fazla artarak 120.3 milyar dolara yükseldiğini ortaya koydu. 

 Ortalama bir yarı iletken yatırım projesinin değeri 823 milyon dolar olarak kayıtlara geçti. Akıllı telefonlar, bilgisayarlar, yapay zekâ ve otomotiv elektroniği gibi tüm kritik teknolojiler yarı iletkenlere bağımlı. Özellikle yapay zekâ ve 5G/6G teknolojileri, yüksek performanslı çiplerin önemini artırıyor.

GAYRİMENKULDE 6 YILIN ZİRVESİ 

 Gayrimenkul sektörü ise geçen yıl 1000’den fazla proje ile 92.2 milyar dolarlık doğrudan yatırım çekti. Bu rakam bir önceki yıla göre yüzde 9.2 artış gösterdi ve 2018’den bu yana en yüksek rakama ulaştı. 

 Kömür, petrol ve doğalgaza yapılan yatırımlar ise 89.1 milyar dolar olurken, bu alana yapılan doğrudan yatırımlar 2024’te yaklaşık yüzde 15 azaldı. 

 Yazılım ve bilişim teknolojileri alanındaki uluslararası doğrudan yatırımlar da 47.5 milyar dolar olurken, otomotiv endüstrisindeki uluslararası yatırım miktarı ise 38.7 milyar dolar olarak kayıtlara geçti.

EN FAZLA YATIRIM ASYA-PASİFİK’E 

 Asya-Pasifik bölgesi, geçen yıl 393 milyar doların üzerinde doğrudan yabancı yatırımla en fazla uluslararası yatırım alan bölge oldu. 

 Avrupa yaklaşık 311 milyar dolarlık uluslararası doğrudan yabancı yatırımla ikinci sırada yer aldı. Bunu 268 milyar dolarlık yatırımla Kuzey Amerika takip etti.

TÜRKİYE’DE EN FAZLA YATIRIM PERAKENDEYE

ULUSLARARASI Yatırımcılar Derneği’nin (YASED) son verileri, 2025’in ilk yarısında Türkiye’de en fazla yatırımın toptan ve perakende ticarette gerçekleştiğini ortaya koymuştu. 2025’in ilk 6 ayında Türkiye’ye 6.3 milyar dolarlık Uluslararası Doğrudan Yatırım (UDY) girişi gerçekleştiği belirtilen YASED raporunda, bu yatırımların 3.9 milyar dolarının yatırım sermayesi şeklinde olduğu belirtildi. Söz konusu 3.9 milyar doların 1.8 milyar doları da toptan ve perakende ticaret şeklinde gerçekleşti. Bu sektör böylece, yüzde 47’lik bir pay aldı. Gıda, içecek ve tütün ürünleri imalatı, geçmiş kümülatif performansının üzerinde bir performans sergileyerek aynı dönem içerisinde gerçekleşen yatırım sermayesi girişlerinin yüzde 9’unu çekti. En fazla yatırımın gerçekleştiği diğer sektörler yüzde 8’lik payı ile finans ve sigorta faaliyetleri ve yüzde 6’lık payı ile mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler oldu.

PİYASALARDA BARIŞ İYİMSERLİĞİ

KÜRESEL piyasalar, dün itibarıyla yeni haftaya ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz indirim sürecine yeniden başlayacağı beklentisi ve Rusya-Ukrayna Savaşı’nı bitirmeye yönelik adımların etkisiyle pozitif bir seyirle başladı. Yatırımcıların odağında, ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve Avrupalı liderlerle yapacağı görüşme bulunuyor. Analistler, Trump ve Zelenski görüşmesinin Ukrayna Savaşı’nda nihai barışın sağlanması için önemli olabileceğini belirterek, jeopolitik risklerin azalmasının piyasalardaki risk iştahını artırabileceğini söylüyor. Altın, belirsizlik dönemlerinde güvenli liman olarak görüldüğü için dün de öne çıktı. Ons altın yeni haftada yüzde 0.6 yükselişle 3 bin 354 dolardan işlem gördü. Bunda, Fed’in faiz indirimi ihtimallerinin güçlü kalmayı sürdürmesi de etkili oldu. Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi de haftaya yüzde 0.37 yükselişle 10 bin 911,28 puandan başladı. Yurt içindeki gelişmelere bağlı olarak borsanın bu kez de ‘11 bin puan sınavı’ verdiği ifade ediliyor.

GÖZLER POWELL’DA

Piyasalar ayrıca, perşembe günü ABD’de düzenlenecek Jackson Hole Ekonomi Politikası Sempozyumu’na da odaklanmış durumda. Özellikle Fed Başkanı Jerome Powell’ın sözle yönlendirmelerinden alınacak sinyallerin piyasaların yönü üzerinde etkili olması bekleniyor.