İTO Başkanı Avdagiç ten ekonomiye 3 maddelik yol haritası Sözcü Gazetesi

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, kısa vadede finansman maliyetlerinin aşağıya doğru çekilmesi, finansmana erişimle ilgili yeni açılımların yapılması ve döviz kuru ile enflasyon arasındaki korelasyonun korunması gerektiğini belirterek, "Tüm sıkıntıları aşacak güce sahibiz. Yeter ki Türkiye'nin yatırım kabiliyetini yukarı doğru çekecek, ihracatta yaşadığımız sıkıntıları kademeli olarak ortadan kaldıracak bir politika setini hızlıca devreye alalım." dedi.

Avdagiç, genel anlamda enflasyonun aşağıya çekilmesiyle ilgili bir politika setini baştan beri desteklemeye çalıştıklarını hatırlatarak, buna karşın para politikasında sıkılaşmanın sadece iş dünyası üzerinden yapılmasının doğru olmadığını söyledi.

Üreticinin ve ihracatçının önemli bir ek yük ile mücadele etmek zorunda kaldığını aktaran Avdagiç, "Bir taraftan finansman maliyetleri çok arttı, diğer taraftan finansmana erişim zorlaştı." dedi.

Avdagiç, Türk lirasının aşırı değerlenmesinin üreticiyi ve ihracatçıyı zorladığını, ithalatçıyı ise sevindirdiğini dile getirerek, "Baktığınız zaman geçen sene dövizin yaklaşık değerlemesi yüzde 18-19 bandında kalırken, enflasyonun yüzde 45 mertebesinde, ücret artışlarının da yüzde 50 mertebesinde gerçekleştiğini gördük. Dolayısıyla bir yıl içinde yüzde 30'luk, yüzde 35'lik bir makasla iş dünyası mücadele etmek zorunda kaldı. Dünyanın hiçbir yerinde bir yıllık bir sürede döviz fiyatları ile enflasyon arasındaki makasın bu kadar yüksek bir oranda açıldığı bir süreci yürütmek kolay değildir." ifadelerini kullandı.

"YATIRIMLARIN DA İHRACATIN DA BÜYÜMEYE ETKİSİ NEGATİF"

İstanbul Ticaret Odası olarak büyüme rakamlarına iki konuyu ele alarak baktıklarını belirten Şekib Avdagiç, şunları kaydetti:

"Bir tanesi 'yatırımların' büyümeye etkisi, ikincisi de 'ihracatın' büyümeye etkisi. Her iki rakamın da negatif çıktığını görüyoruz. Dolayısıyla bu önümüzdeki dönem için ciddi uyarı vermesi gereken iki veridir. Bu anlamda mutlaka bizim üretimi artırarak, ülkenin rekabetçiliğini makul bir seviyede tutmayı başaracak bir politikayı yürütmeye devam etmemiz lazım."

İTO Başkanı Avdagiç, ihracatta sınırlı bir artış olmakla beraber, alt gruplarına bakıldığında özellikle emek yoğun sektörlerden başlayarak, bazı önemli sektörlerde daralma yaşandığının altını çizdi.

Türkiye'nin belli sektörlerdeki ihracat artışı ve kümülatif artış oranlarını iyi analiz etmek gerektiğini belirten Avdagiç, şöyle devam etti:

"Mutlaka sektörel alt kırılımları inceleyip, ona göre bu değerlendirmeyi yapmak lazım. Türkiye'deki sektörlerin üçte ikisinin ihracatı azalmış durumda. Türkiye finansal açıdan pahalı bir ülke haline geldi. Yatırım yapma kabiliyetimiz geriliyor. Yurt içindeki rakamlarımız, maliyetlerimiz birçok rakiplerimize göre daha yüksek noktalarda. Bütün bunları bir araya getirdiğiniz zaman, sürdürülebilir bir ihracat yapmak zorlaşıyor. Bunun için 3 temel önerimiz var. Kısa vadede finansman maliyetleri aşağıya doğru çekilmeli. Finansmana erişimle ilgili yeni açılımlar yapılmalı. Döviz kuru ile enflasyon arasındaki korelasyon korunmalı. Tüm sıkıntıları aşacak güce sahibiz. Yeter ki Türkiye'nin yatırım kabiliyetini yukarı doğru çekecek, ihracatta yaşadığımız sıkıntıları kademeli olarak ortadan kaldıracak bir politika setini hızlıca devreye alalım." dedi.

"TÜRKİYE'NİN İHRACATI SON İKİ YILDIR DÜŞME TRENDİNDE"

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın orta-yüksek ve yüksek teknolojili yatırımlar için "Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi" programının büyüklüğünün 500 milyar liraya çıkartıldığı açıklamasının çok önemli ve değerli bir karar olduğunu dile getiren Şekib Avdagiç, şunları kaydetti:

"Bunun çok hızlı bir şekilde hayata geçmesini bekliyoruz. Biliyorsunuz buradaki faiz oranları belli kriterlere bağlı olarak yüzde 15 ile yüzde 30 arasında değişiyor. Burada olabildiğince yatırımcının lehine birtakım değerlendirmeler yapılması ve makul finansman paketleriyle bu kredinin, bu yatırımı taahhüt eden firmalara kullandırılması önemli. Çok hızlı ve etkin bir şekilde potansiyel yatırımcıyla bu paketteki teşviklerin buluşturulması çok önemli.

Türkiye'nin yüksek teknoloji ürünü ihracatının toplam ihracat içindeki payına baktığımız zaman, son iki yıldır bu oranların aşağı doğru düşme trendine girdiğini görüyoruz. Dolayısıyla bu kredi paketi çok değerli. Bizim mutlaka orta-yüksek ve yüksek teknoloji ürünlerin yatırımcısını artırmamız lazım, buradaki üretim kabiliyetimizi artırmamız lazım ve Türkiye'nin toplam ihracatı içinde bu ürünlerin yüzdesini yukarı doğru çekmemiz lazım. Üstelik bunu kısa ve orta vadede yapmamız lazım."

"İHRACATIN ÖNÜNÜ AÇACAK YAKLAŞIMLAR HIZLICA DEVREYE ALINMALI"

İTO Başkanı Avdagiç, Türkiye'nin mutlaka ve sürekli bir şekilde ihracatını ithalatından daha hızlı artırmasını gerektiğini vurgulayarak, "150 yıllık makus tarihini, yaşadığı sıkıntıyı masadan kaldırıp, mal ve hizmet ihracatı toplamının mal ve hizmet ithalatı ile eşitlenecek bir noktaya gelmesi lazım. Türkiye'nin ithalatının cazip hale geldiği, ihracatının zorlaştığı bir dönemin net emarelerini görüyoruz. Bu fiili durum dikkate alınarak, ihracatçının hem mal hem hizmet ihracatının önünü açacak yaklaşımların hızlıca devreye alınması gerektiğini düşünüyoruz." diye konuştu.

Avdagiç, önümüzdeki dönemin dikkat kurgulanması gerektiğinin altını çizerek, "Bu anlamda Türkiye'nin bu son yaşadığımız bölgesel riskler, yani güneyde İsrail'in Gazze'ye karşı iki yıldır sürdürdüğü katliam ve İsrail'in İran'a karşı başlattığı saldırgan süreç, kuzeyimizde üç yılı geride bırakan Rusya-Ukrayna çatışması… Bütün bunların içinde Türkiye'nin istikrarlı yapısını ekonomik anlamda muhafaza etmesi için mutlaka iş dünyasının beklentilerinin her zamankinden daha fazla dikkate alınması gerektiğini düşünüyorum." dedi.

Türkiye'nin Suriye'de sürekli ve etkili proaktif vaziyetini devam ettirmesi gerektiğini vurgulayan Avdagiç, "Türkiye'nin mutlaka Suriye'nin sadece siyasi anlamda değil, ekonomik anlamda yeniden ayağa kalkarken en büyük çözüm ortağı olması ve bunun sürekli olarak desteklenmesi, politikaların güncellenmesi, etki analizlerinin gözden geçirmesi çok önemli. Devlet ve tüm kurumlar olarak bu konuda son derece proaktif olmamız gerekiyor." ifadelerini kullandı.

İTO BAŞKANLIĞINA TEKRAR ADAY OLACAK

Şekib Avdagiç, İstanbul Ticaret Odası'nda görev yapmaya başladıkları dönemden bu yana çok önem verdikleri bir istişare mekanizması kurduklarını aktararak, Ekim 2026'da yapılması beklenen oda seçimlerinde İTO başkanlığına tekrar aday olacağını açıkladı.

Avdagiç, "Bir sonraki dönemle ilgili karar aşamasından evvel, istişaresine değer verdiğimiz kurumlarla, ilgili kişilerle gerekli değerlendirmeleri yaptık. Bir dönem daha bu göreve aday olmamız konusunda bir konsensüs ortaya çıktı. Biz de adaylığımızı kamuoyuyla paylaşıyoruz. İTO seçimi demokratik süreçlerle yapılan bir seçimdir. Ümit ediyorum ki önümüzdeki dönemde bugüne kadar olduğu gibi demokratik teamüllere uygun, mevzuatın ortaya koyduğu çerçevenin içinde kalacak şekilde süreçlerini tamamlayacaktır ve yeni dönem oluşacaktır. Yeni dönem kadromuzla birlikte ustalık dönemimiz olacaktır."