İzmir Belediyesi’nde grev kimi sevindirecek? Sözcü Gazetesi

İzmir Büyükşehir Belediyesi iştiraklerinden İZELMAN, İZENERJİ şirketlerinde toplam 23 bin işçi adına yürütülen 2025-2026 Dönemi Toplu İş Sözleşmesi görüşmelerinde uzlaşma sağlanamadı. DİSK’e bağlı Genel-İş Sendikası, son dakikada anlaşmaya varılamaması halinde bugün grevi başlatıyor.

Belediyelerde uzun süredir grev olmuyor. İzmir’de böyle bir grevin başlatılmasını AKP memnuniyetle karşılayacaktır. Belediyeye göre, sendika 1 Ocak 2024’te 763 lira olan günlük taban ücretini yüzde 184 oranında artırılıp 2 bin 168 liraya yükseltmek istiyor. Yıllık 112 günlük ikramiye ile birlikte Genel-İş’in teklifine göre aylık ortalama en düşük net ücret 82 bin TL ve en yüksek net ücret 94 bin TL olarak hesaplandı. Vergi –sigortalarıyla birlikte bir işçinin toplam maliyeti 154 bin TL’ye ulaşıyor.

SENDİKANIN TALEPLERİ

Belediye yetkililerine göre işçilerin, 1 Ocak tarihinden itibaren ikramiye dahil aylık en düşük ücreti 59 bin TL, en yüksek 76 bin TL düzeyinde. İki şirketin çalışanları için belediyenin önerisinin yıllık maliyeti 24 milyar lira.  Sendikanın istediği ücretin, belediyeye maliyeti ise 32 milyar TL’yi buluyor. Sendikanın bazı taleplerini de şöyle sıraladılar:

- Sendika, işe 15 gün devam eden işçi için aylık ücretin yüzde 15’i oranında ‘işe devam primi’, yıl içinde sağlık raporu almayan işçilere 46 yevmiye tutarında teşvik primi ödenmesi istiyor.

- Kıdem zammı, sorumluluk zammı, iş riski, koku primi, saha primi, aile yardımı, çocuk yardımı, yemek yardımı, ulaşım yardımı, birleşik sosyal yardım gibi 53 ayrı kalemde yan/sosyal ödeme talep ediliyor.

- Haftalık çalışma süresinin 40 saate çekilmesi, kanunda 30 gün olan kıdem tazminatının 70 güne çıkarılması, evlilik izninin 10 iş gününe, doğum yapan işçinin (yasal 16 haftaya ek) izni 3’ten 7 haftaya, eşi doğum yapan işçinin izninin 7’den 15 işgününe, çocuğu evlenen işçinin izninin 5’ten 10 işgününe, resmî daireler nezdindeki işler için izninin 2’den 5 iş gününe çıkarılması ve bu şekilde 26 ayrı sebeple ücretli sosyal izin talep edildi.

BAŞKAN: HAKLARI DEĞİLDİR DEMİYORUM

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay, toplu iş sözleşmesi görüşmeleri ve grev süreciyle ilgili olarak SÖZCÜ’nün sorularını cevaplandırdı. Tugay, “Sendikalarımızın taleplerine ‘hakları değildir’ demiyorum. Grev yapma hakkı da onlara aittir. Bu hakkı kullanıp kullanmama kararını da onlar verecektir” diyor. Tugay, şunları söylüyor:

“Belediyenin yönetmemiz gereken bir bütçesi var ve o bütçede bu taleplerin karşılığı yok. Böyle bir gelirimiz yok. Böyle bir şeyi kabul edebilmemizin imkanı da yok ama şunu söyleyeyim; geçen Ağustos ayında ara zam şeklinde yüzde 7’lik bir zam yaptık. Onun önümüzdeki toplu sözleşmede yapacağımız artışın bir parçası gibi görülmesini söylemiştim. O, yüzde 7’yi de dahil ederek bu artışı yaptığımızı söyledik. Dolayısıyla Ağustos ayından beri önceden yaptığımız bir zam var.

ŞARTLARA GÖRE İYİ BİR ÖNERİ

İZELMAN şirketinde en düşük ücretlinin eline net 59 bin lira geçecek. Bu 76 bin liraya kadar çıkıyor. Bizim önerdiğimiz rakamları sendika kabul ederse 60 bin alan da 76 bin liraya kadar alan da olacak. Türkiye’nin içinde bulunduğu şartlarda bunun iyi bir öneri olduğuna inanıyorum. Türkiye ortalamasının çok üzerinde olan bir ücret. Asgari ücretin 22 bin 104 lira olduğunu hatırlatırım. Biz elimizden gelenin en iyisini vermeye çalışıyoruz.

Belediyenin önerdiği rakamla bir artış yapıldığında İzmir Büyükşehir Belediyesi bütçesinden bir yıl için 6 milyar lira ek ödeme yapılmış olacak. Sendikanın önerdiği zam oranının kabul edilmesi halinde bunun karşılığı da 13 milyar ek ödeme demektir. Biz, şartlarımızı zorlayıp 6 milyar ek ödeme yapmak istiyoruz. Ama bunu 7 milyar lira artırmamız isteniyor ki böyle bir kaynağımız yok. ‘Ödeyemeyeceğimiz bir ücreti veririz’ diye kabul edip altına imza atmamız mümkün değil.

SORUMSUZLUK GÖSTERMEYECEĞİM

Daha fazlasını veremediğimiz ve teklif edemediğimiz için üzgünüm. Ama Türkiye’nin, belediyelerin içinde bulunduğu ekonomik şartların, Türkiye’nin genel durumunun dikkate alınmadan böyle teklif yapılmasını, ‘Bana ne başka bir şey beni ilgilendirmiyor’ denilmesini doğru bulmuyorum.

Biz grev yapılmasını istemiyoruz. Yapılmaması için de en iyi teklifi yaptık. Ama bize emsal olarak seçimden 5 gün önce bir önceki belediye başkanının başka sendikayla yaptığı sözleşmeyi gösteriyorlar. Onun sorumsuzca bir davranış olduğunu söyledim. Aynı sorumsuzluğu ben gösteremeyeceğim. Kendilerinden özür diliyorum. Greve karşı kriz masası oluşturduk.”

SENDİKA NE DİYOR

DİSK Genel İş Sendikası Ege Bölge Temsilcisi Memiş Sarı, belediyenin iki şirkette çalışanlar için önerdiği rakamla, belediyenin üç şirketinde çalışanların maaşlarının farklı olduğunu, krizin de bundan kaynaklandığını öne sürdü. Memiş şunları söyledi:

“İZDOĞA’da, İZULAŞ’ta, İZBETON’da çalışanlar 59 bin 270 lira, ikinci grupta olanlar 74 bin 252, üçüncü grupta olanlar 81 bin 287 lira alıyor. Ayrıca Eylül ayında yaklaşık yüzde 10 enflasyon farkı alacak. Oysa, iki şirket için bize önerilen rakam 46 bin lira.

Huzurevinde çalışanlar ile hayvanat bahçesinde çalışanlar grev kapsamında olmasına rağmen, yaşlılarımızın, canlılarımızın olumsuz etkilenmemesi için belediyeye çağrı yapıyoruz ama yine masaya gelmediler. Sözleşmeyi olumlu sonuçlandırmak için elimizden gelen gayreti saat 24.00’e kadar bekledik. Belediyeden davet gelmediği gibi İzmir halkına yanlış bilgiler veriliyor. Yüzde 7 dedikleri zam, asgari ücretin altına düşülmemesi için yapılan zamdı. Bunun, şimdiki zamla ilgili yok.”

İzmir’de işçilerin greve gitmesi en çok AKP’yi sevindirecek. Taraflar buna hazır mı?