Kalp hastalıklarına yapay zekalı cihazla erken tanı imkanı Sağlık Haberleri

Dünyada ölüm sebeplerinin başında gelen kardiyovasküler hastalıklar, yapay zeka destekli cihaz sayesinde birkaç dakika içinde tespit edilebiliyor. Vektör kardiyografi temelli teknolojiyle hastaya herhangi bir ilaç veya girişim uygulanmadan klasik EKG çekimine benzer yöntemle yaklaşık 4 dakikada tarama yapılıyor. Yapay zeka destekli cihaz, 2-3 dakikada 7 sayfalık rapor sunarak, hastadaki damar tıkanıklığı ihtimali, ritim bozuklukları ve yapısal kalp anomalileri gibi riskleri gözler önüne seriliyor.

Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Serhat Sığırcı, AA muhabirine, dünyada ölüm sebeplerinin başında kardiyovasküler hastalıklarını geldiğini, yöntemlerin yaygınlaşmasıyla pek çok hastanın daha kolay tanı aldığını söyledi. Doç. Dr. Sığırcı, en önemli mevzunun koruyucu hekimlik olduğuna dikkati çekerek, şöyle devam etti:

"Kalp hastalığı geçiren 3 kişiden biri o anda hayatını kaybedebiliyor. En kritik nokta erken tanı koymak. Artık erken tanı koymak çok basit. Elimizde çok fazla materyal var. Eskiden bu kadar çok yoktu, bir efor testiyle tanı koymaya çalışıyorduk. Non-invaziv yani hastaya hiçbir girişim yapmadan gerçekleştirdiğimiz testler var. Yapay zekayla hastaları değerlendirebiliyoruz veya biraz daha şüphelendiğimiz, risk faktörleri daha fazla olan hastalarda da sanal anjiyo dediğimiz bir işlemimiz var. Hastanın 2 dakika içerisinde damarlarını görebiliyoruz. Erken tanı koyduğumuzda tedavi de çok basit olabiliyor. Hastalar hiçbir hasar almadan hayatlarına devam edebiliyorlar. Yapay zeka işimizi artık oldukça kolaylaştırdı, bence gelecekte daha çok kolaylaştıracak. Dakikalar içerisinde hastaya hiçbir hazırlık gerektirmeden düz yatıp EKG çeker gibi, kalpte bir hasar var mı, ritim bozukluğu ya da damar tıkanıklığı var mı, yok mu görebiliyoruz. Bu müthiş bir kolaylık."

Kalp hastalıklarında en önemli risk faktörünün ailesel olduğuna, beslenme tipiyle ilişkili olan risk faktörlerinin de bulunduğuna dikkati çeken Sığırcı, kolesterol yüksekliği, sigara içiciliği, şeker, tansiyon ve stresin de bunlar arasında yer aldığını vurguladı. Doç. Dr. Sığırcı, kalp hastalıklarını artık biraz daha genç yaşta görmeye başladıklarının altını çizerek, dünyada ortalama kalp hastalığı yaşı 60'lardayken artık 50'li yaşlara kadar düştüğüne işaret etti.

Dişe vuran ağrıya dikkat

Hastalığın belirti vermeden gelmediğini, bazı sebeplerle insanların anlayamadığını dile getiren Sığırcı, "Herkesin eşiği farklıdır. Kiminin eşiği düşük ve en ufak bir ağrıda doktora koşarken kimi de ağrıyı çok daha az hisseder ve doktora gitmeyebilir. Neredeyse hastaların yüzde 95'inde mutlaka bulgu görüyoruz. En sık karşılaştığımız belirti göğüs ağrısı bulgusu." dedi. Sığırcı, göğüs ağrısının tipinin önemine değinerek, şöyle devam etti: "Bu göğüs ağrısı eğer eforla geliyorsa, dinlenmekle geçiyorsa, istirahat halinde olmuyorsa ya da istirahat halinde olan ağrı eforla birlikte daha da şiddetleniyorsa göğüs ortasında yaygın baskı, yanma, ezilme tarzında oluyorsa, sırta, kola, çeneye, dişlere vuruyorsa burada uyanık olması lazım. Tek başına nefes darlığıyla da bazen hastalar gelebiliyor, bazen sadece bayılmayla gelebiliyor ama mutlaka bir bulgu oluyor."

Bazı hastaların göğüs ağrısını hissetmeyebildiğini aktaran Sığırcı, "sessiz kalp krizi"ni üç başlıkta incelediklerini dile getirdi.

Doç. Dr. Sığırcı, şeker hastalarında sinir uçları harabiyeti görüldüğü için ağrıyı yeteri kadar hissetmeyebildiklerine dikkati çekerek, "İkincisi ileri yaş hastalar. Bunlarda da sinir uçları yaşlandığı için ağrıyı hissetmeyebiliyorlar. Bir de kemoterapi alan ileri onkolojik hastalarda göğüs ağrısı net olarak tarif edilemeyebiliyor. Bunun dışındaki hastalarda genelde göğüs ağrısı, nefes darlığı, bayılma, çarpıntı gibi şikayetlerle kalp hastalığı kendini gösterebiliyor." diye konuştu.

Hızlı tarama hayata bağladı

Hızlı tarama cihazıyla hayata yeniden tutunan 60 yaşındaki Ali Genç, ilk başta kalbiyle ilgili bir sorunu olduğunu düşünmediğini belirtti. Bir anda evde baygınlık geçirdiğini aktaran Genç, "Bazı hastanelere gittim, 'kalbinde sorunun var' denildi. Özel bir hastanede bu yapay zeka cihazıyla işlemlerim yapıldı. İki şah damarımda sorunlarım olduğu ortaya çıktı. Ardından stent takıldı. Daha önce şah damarımda sorun olduğu hiç anlaşılmamıştı. Bu cihaz sayesinde teşhis net bir şekilde konuldu, sonrasında ameliyat oldum. Şimdi gayet iyiyim, kontrollerimi de hiç aksatmıyorum. Bu çok güzel bir buluş. Baygınlık geçirme evremden önce senede bir de olsa kontrollerimi yaptırmış olsaydım daha önceden tespit edilmiş olurdu, baygınlığı da geçirmezdim. Direkten döndüm, zor günlerdi." ifadelerini kullandı.

Türkiye'de birçok ilde kullanılıyor

Geçirdiği kalp rahatsızlığının ardından yaptığı araştırmalar sonucunda Almanya merkezli hızlı kalp tarama cihazını bulan ve Türkiye'ye gelmesini destekleyen medikal sektörü çalışanı Turabi Aydemir ise yaşadıklarını anlattı. Aydemir, yapay zeka destekli ve üç boyutlu cihazın 4 dakikada tarama yaptığına işaret ederek, "Yaklaşık 2-3 dakikada da 7 sayfalık bir rapor veriyor. Bu rapor içerisinde damar tıkanıklığı riski, yapısal kalp bozukluğu ve ritim bozukluğunuz olup olmadığını veriyor. Tam tarama testi yapıyor. Bütün insanların kullanması gereken bir cihaz." dedi.

Cihazın raporladığı verilere normal şartlarda 4-5 gün içerisinde ulaşılabileceğini ifade eden Aydemir, şunları kaydetti:

"Bu cihazla birlikte toplam 10 dakikada bu sonuçları alabilirsiniz. Türkiye'deki bütün illerde hemen hemen mevcut. Herhangi bir ilaç, iğne yok. Normal EKG çeker gibi kontrol edilebiliyor. Cihaz taşınabiliyor. Bu nedenle evlerde ve iş yerlerinde de kullanılabilir. Doktor kontrolünde yapıldığı için kanlanma veya plaklanma çıktığı zaman hocalarımız anjiyoya alıyor, yapısal bozukluk çıktığında ultrasonla, ritim bozukluğu çıktığında da holter cihazıyla bakılıyor. Cihazın erkeklerde doğruluk oranı yüzde 90, kadınlarda da yüzde 92'lik bir doğruluk oranı var. Yazılım olduğu için cihaz sürekli gelişiyor."