Kamçatka daki 8.8 lik depremden bir hafta sonra yetkililer inanılmaz gerçeği açıkladı: Tam 2 metre kaymış!

Rusya geçtiğimiz hafta tarihin en büyük depremlerinden biriyle sarsıldı. Merkez üssü Kamçatka Yarımadası olan 8.8'lik depremde ortaya çıkan enerji nedeniyle Şili'den Japonya'ya tüm Pasifik kıyılarında tsunami uyarıları verildi.

Resmî kurumların yaptığı açıklamalarda, kayda geçmiş en büyük 6'ncı deprem olan sarsıntının ciddi bir can ve mal kaybına yol açmadığı vurgulandı. Ancak artçı sarsıntıların da büyük oranda sona ermesinin ardından Rusya Bilimler Akademisi'nden yapılan bir açıklama kamuoyunda şok etkisi yarattı.

Rus bilim insanları, Kamçatka Yarımadası'nın güney ucundaki bazı noktalarda kara parçalarının 2 metre kadar kuzeydoğuya kaydığını açıkladı.

Yaşanan gelişmeyi bir Telegram paylaşımıyla duyuran Rusya Bilimler Akademisi, "Jeodinamik gözlemlerin sonuçları üzerinden yaptığımız ilk hesaplamalarda, hepimizin epey güneydoğuya gittiği anlaşıldı. 30 Temmuz depreminin yarattığı kosismik yer değişiklikleri en fazla yarımadanın güney kısmında gözlendi" ifadelerini kullandı.

Benzer bir kara hareketi 2011 yılında meydana gelen Tohoku depreminde de yaşanmıştı. 9.0 büyüklüğündeki deprem, kaydedilen en büyük 5'inci sarsıntı olarak tarihe geçmişti.

KARA PARÇALARI GÜNLERCE KAYMAYA DEVAM EDEBİLİYOR

Bilindiği üzere depremler, Dünya'nın kabuğunu oluşturan tektonik plakaların yaklaşıp ve uzaklaştığı bölgeler olan fay hatları üzerinde gerçekleşiyor. Tektonik plakalar her yıl ortalama 1,5 santimetre kayıyor ancak bu hareketlilik gezegenin her yerinde dengeli ve sabit değil.

Avrasya ve Pasifik plakalarının birleştiği Kamçatka Yarımadası gibi yerlerde, plakalar birbirine takılıp kenetleniyor. Böyle bir durum meydana geldiğinde, fay hattının hizasındaki kayalarda çok büyük miktarda basınç birikimi oluşuyor. Bu birikim çoğunlukla deprem şeklinde ortaya çıkıyor.

Bilim insanlarının elastik geri sekme olarak adlandırdığı bu süreç, yoğun sismik aktivite dönemlerinde kara parçalarının neden bu kadar hızlı hareket ettiğini açıklamak için kullanılıyor.

Tektonik plakaların üzerindeki basınç deprem formunda açığa çıktığında iki plaka birbirinin yanından kayıp çoğu zaman birkaç metre uzaklaşıyor.

Plakaların yeni konumlarına yerleşip uyum sağlaması zaman aldığından, kayma süreci de günlerce hatta haftalarca devam edebiliyor.

Kamçatka'da geçen çarşamba yaşanan depremi oluşturan basınç da yarımadanın 2 metre kaymasına neden oldu.

ÖNCESİNDE VE SONRASINDA DEPREMLER YAŞANDI

Bu süreç aynı zamanda büyük depremlerin neden münferit olaylardan ziyade sekanslar halinde yaşandığını da anlatıyor.

Kamçatka depreminden önceki 10 günde büyüklüğü 5.0 ve üzeri olan 50 deprem yaşanmıştı. Özellikle 20 Temmuz günü meydana gelen 3 adet 6.6 büyüklüğündeki ve 1 adet 7.4 büyüklüğündeki deprem, dikkat çekmişti.

Öte yandan büyük depremlerden sonra meydana gelen artçı sarsıntılar da bu sekansların bir parçası.

İngiltere Jeolojik Araştırmalar Kurumu'ndan Prof. Dr. David Tappin, Daily Mail'e yaptığı açıklamada, "Bunlar ilk depremin ardından kayaların içindeki ve arasındaki ani stres değişimlerinin bir sonucu olarak ortaya çıkıyor. Bu esnada, yer değiştiren kabuk ana sarsıntının etkilerine uyum sağlıyor. Artçı şoklar ana depremden günler, aylar hatta yıllar sonra bile meydana gelebiliyor ve genellikle ana sarsıntıdan daha küçük oluyor" dedi.

ABD Jeolojik Araştırmalar Kurumu (USGS) verilerine göre, Kamçatka Depremi'nin ardından 6.9 ve 6.2 gibi oldukça büyük artçı sarsıntılar yaşandı. USGS yetkilileri sekansın halen aktif olduğunu ve daha fazla artçı sarsıntı yaşanabileceğini belirtti.

Kurumun tahminlerine göre, Kamçatka Depremi'nden sonraki 1 ayda bölgede 7.0 ve üstü büyüklükte en az bir deprem yaşanma ihtimali yüzde 47; bölgenin 1 yıl içinde 8.0 veya daha büyük bir depremle sarsılma ihtimali ise yüzde 13.

YANARDAĞ HAREKETLİLİĞİ DE BUNUNLA İLGİLİ

Bilim insanları ilk depremin ardından yaşanan hareketliliğin bölgede iki volkanik püskürmeyi tetiklediğine de inanıyor.

Kamçatka Yarımadası, Pasifik Okyanusu'nu çevreleyen ve bir dizi volkana ev sahipliği yapan Ateş Çemberi'nin üzerinde yer alıyor. Ateş Çemberi'nde 425 aktif volkan var; bunların 22'si Kamçatka Yarımadası'nda bulunuyor.

Depremden hemen sonra bölgenin en büyük yanardağı olan Klyuchevskoy'da bir püskürme meydana geldi. Yanardağdan çevreye lavlar ve küller yayıldı. 3 Ağustos'ta ise Kraşeninnikov Yanardağı patladı. 500 yılı aşkın zaman sonra ilk kez harekete geçen yanardağdan püsküren kül bulutları gökyüzünde 6 kilometre yükseğe çıktı.

Bilim insanları bu patlamaların deprem tarafından tetiklendiğine inanıyor. Deprem sırasında kayada açılan yeni çatlakların daha fazla magmanın yüzeye çıkmasına izin verdiği, bunun da volkanik püskürmelere neden olduğu düşünülüyor.

Öte yandan bölgenin zeminindeki yapısal değişimlerin ve basıncın da Klyuchevskoy ve Kraşeninnikov'u püskürmeye itmiş olması mümkün.

Rusya'da son bir hafta içinde yaşanan bu hareketlilik, Ateş Çemberi boyunca yaşanabilecek bir dizi yıkıcı volkanik püskürmenin tetiklenebileceği endişesini de beraberinde getirdi. Ancak depremler sadece kendi yakınlarında bulunan volkanları tetikleyebiliyor.

Bir başka deyişle bilim insanları Ateş Çemberi'nin diğer noktalarındaki volkanik hareketlilikte bir artış beklemiyor.