Kapadokya da yeni koruma ve turizm hamlesi: Binden fazla kaçak bina yıkıldı Kültür Sanat Haberleri

Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Kapadokya Alan Başkanlığı, kaçak yapılaşma ve bölgenin tarihi dokusuna zarar verecek her türlü müdahaleye karşı kararlı mücadelesini sürdürüyor. Bölgenin eşsiz mirasını korumak amacıyla yeni bir eylem planı hazırlayan Alan Başkanlığı, vadi içerisindeki düzensiz at ve ATV turları başta olmak üzere turizm faaliyetlerine yönelik kapsamlı standartlar getiriyor.

Hazırlanan eylem planı; tur güzergâhlarının yeniden düzenlenmesi, çevreye duyarlı ulaşım araçlarının kullanımının teşvik edilmesi, kontrollü ziyaretçi akışı sağlanması ve doğal peyzajın korunmasına yönelik yeni uygulamaları içeriyor. Ayrıca, tarihi alanların kullanımında rehberlik hizmetleri ve bilgilendirme sistemleri güçlendirilerek, ziyaretçilerin bölgenin hassas yapısına zarar vermeden deneyim yaşamaları hedefleniyor.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy da, Kapadokya’nın hem Türkiye hem de dünya için taşıdığı önemi her fırsatta vurgulayarak, bölgenin tarihi ve doğal dokusunun korunmasına büyük önem verdiklerini ifade ediyor. Bakan Ersoy, alınan bu tedbirlerin Kapadokya’nın gelecek nesillere bozulmadan aktarılması için kritik olduğunu belirtiyor.

Güvercinlik Vadisi’nde Gece Aydınlatma ve Gece Müzeciliği Hazırlıkları Son Hızıyla Sürüyor Kapadokya Alan Başkanı Cem Aslanbay, bölgedeki doğal ve kültürel varlıkların korunması için yürütülen çalışmaların yanı sıra turizm hareketliliğini artıracak projelere de önem verdiklerini vurguladı. Aslanbay, “Bu anlamda bizi en heyecanlandıran projelerden biri de Güvercinlik Vadisi’ndeki gece aydınlatma çalışmaları oldu” dedi.

İçinde tarihi güvercinlikler ve Vasıl Deresi’nin bulunduğu, Kapadokya’nın en çok ziyaret edilen vadilerinden biri olan Güvercinlik Vadisi’nin 4 kilometrelik parkurunun turistler tarafından yoğun ilgi gördüğünü belirten Aslanbay, “Vadi, gün doğumu ve gün batımının en güzel izlendiği alanlardan biri. Şimdi de bu eşsiz güzelliği gece müzeciliği kapsamında 340 adet açılı özel LED projektör ile aydınlattık. Kapadokya’nın dokusuna uygun olarak seçilen renklerle bölgenin mistik ve ihtişamlı görünümünü geceleri de ortaya çıkarıyoruz. Böylelikle vadide bambaşka bir gece deneyimi yaşatmaya başladık” diye konuştu.

Aslanbay, gece müzeciliği uygulamasının önümüzdeki yıl Aşk Vadisi, Çat Vadisi, Bağlıdere Vadisi, Kılıçlar Vadisi, Göreme Açık Hava Müzesi, Paşabağları Ören Yeri ve Zelve Ören Yeri’nde de başlayacağını duyurdu. “Bu projeler sayesinde ziyaretçiler, Kapadokya’nın eşsiz güzelliklerini günün her saatinde deneyimleme fırsatı bulacak” ifadelerini kullandı.

Binden fazla kaçak bina yıkıldı

Aslanbay, bölgedeki yoğun bir kaçak yapılaşma olduğunu, 2019 yılından bu yana 1000’den fazla kaçak binanın kaldırıldığını belirterek, “Tüm bölge halkının Kapadokya’nın ne kadar değerli olduğunu anlattığımız eğitimlerimiz devam ediyor. Bu bilinçlendirme çalışmaları sonucunda vatandaşlarımız kaçak binaları kendiliğinden kaldırıyor. Artık eskisi gibi herkes istediği yere istediğini yapamıyor. Alan Başkanlığı, devletin iradesini, Kapadokya’yı koruma ve geliştirmenin bir devlet politikası olduğunu gösterdi. 1000 tane binayı yıkmasaydık, 3000 tane daha kaçak bina eklenirdi. Bu çalışmalarla birlikte bir farkındalık oluştu” diye konuştu.

Bölgedeki en büyük problemlerden biri de tarihi dokular üzerindeki yazılamalar olduğuna işaret eden Aslanbay, “Peribacası duvarlarına yazılan ‘seni seviyorum’ yazısının kaldırılması bir gün hatta bir haftayı bulabiliyor. Bunun için özel buhar makineleri ve özenli sistemler kullanıyoruz. Gözbebeğimiz olan Kapadokya’nın korunması ve belli bir standart ölçeğinde turizm hizmeti vermesi bizim temel hedefimiz” dedi.

Bölgedeki turizm planlamasıyla ilgili turizm master planı ve alt ölçekli planların hazırlandığına dikkat çeken Aslanbay, “Kapadokya bölgesinin büyük bölümü doğal, arkeolojik, tarihi ve kentsel SİT alanı. Alt ölçekli alan planlarıyla birlikte bundan sonra hangi bölgelerde ruhsat verilecek, hangilerinde verilmeyecek belli olacak, çerçeveler net çizilecek” diye konuştu.

ATV turlarına yeni düzenleme

Bölgede restorasyon çalışmalarının yanı sıra tabela düzenlemeleri, yol sağlıklaştırılması gibi çalışmaların gerçekleştirileceğini vurgulayan Aslanbay, özellikle ATV-UTV safari, cip safari ve at biniciliği gibi turizm amaçlı sportif faaliyetlerle ilgili de usul ve esasların belirlendiğini söyledi.

Aslanbay, sabah erken saatlerden itibaren bölgede düzenli olarak denetimler yapıldığını belirterek, “Ekiplerimizin sabah erken saatlerden itibaren tüm bölgede düzenli olarak yaptığı denetimlerle, bu faaliyetlerle ilgili doğaya zarar vermeyecek yeni rotalar ve izin mekanizmaları geliştirdik. Yakın zamanda GPS uygulamasına geçeceğiz. Rotanın dışına çıkan turlara yüksek cezalar uyguluyoruz. İlk tespitte 92 bin TL ceza kesiyoruz. Tekrarı halinde ATV’nin lisansını iptal ediyoruz. Bir daha o ATV hiçbir şekilde Kapadokya sınırları için kullanılamıyor. At turlarıyla ilgili de benzer bir projemiz var. Ayrıca at turlarıyla ilgili Tarım Bakanlığı’nın da yönetmelikleri bulunuyor” dedi.

1 milyon 400 bin TL ceza

Kapadokya’daki reklam ve film çekimleri konusunda da oldukça hassas davranıldığını anlatan Aslanbay, “Reklam ve film çekimleri için bizden izin alınması gerekiyor. Çekimler sırasında zarar verilmesi halinde 1 milyon 400 bin TL’ye ceza kesiyoruz” dedi.

Bölgenin düzenli bir kültür turizm destinasyonu olduğunu vurgulayan Cem Aslanbay, balon turları dâhil tüm turizm faaliyetlerinin belirli standartlara bağlanması gerektiğini söyledi. Aslanbay, “Tarihi ve doğal doku, bölgenin en önemli değeridir. Balon gezi alanlarında da standart ve düzenleme şart. Karmaşık ve takip edilemeyen süreçleri, organize bir şekilde yeniden kurgulamalıyız. Bu yüzden bizler, Alan Başkanlığı’nın kritik bir misyon üstlendiğini düşünüyoruz” diye konuştu.

Turizmde yükselen ivme

Kapadokya Alan Başkanı Cem Aslanbay, bölgenin tarihi ve doğal değerlerini korumanın yanı sıra, turizm alanında kalkınmasının da öncelikli hedefleri arasında olduğunu vurguladı. Aslanbay, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı’nın (TGA) çalışmaları sayesinde Kapadokya’nın 2024 yılında turizmde önemli bir ivme yakaladığını belirtti.

Aslanbay, “2024 yılında sadece müze ve ören yerlerine 4 milyon 374 bin 19 ziyaretçi giriş yaptı. Günübirlik ziyaretler hariç tutulduğunda, 1 milyon 435 bin 168 misafirimiz bölgemizdeki 856 tesiste konakladı. Bu rakam, bir önceki yıla kıyasla yüzde 12,27’lik bir artışı temsil ediyor” dedi.

2025 yılı ilk beş ayına ilişkin verileri de paylaşan Aslanbay, “Bu yılın ilk beş ayında 690 bin 106 kişi tesislere giriş yaptı, toplamda 1 milyon 349 bin 764 geceleme sayısına ulaşıldı. Bu da geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 32’lik bir artış anlamına geliyor” ifadelerini kullandı.

Kapadokya’ya gelen turistlerin büyük çoğunluğunu yabancı ziyaretçilerin oluşturduğunu söyleyen Aslanbay, “2024 yılında bölgemizde konaklayan turistlerin %60’tan fazlası yabancı misafirlerdi. En çok konaklayanlar sırasıyla İspanya, Çin, Güney Kore, ABD, İtalya, Tayvan, Endonezya, Hindistan, Japonya ve Rusya’dan geldi. 2025’in ilk beş ayında ise sıralama Güney Kore, Çin, ABD, İspanya, İtalya, Japonya, Endonezya, Rusya, Tayvan ve Hindistan şeklinde gerçekleşti. Bu veriler Kapadokya’nın uluslararası alanda her yıl daha fazla ilgi gördüğünü ortaya koyuyor” diye konuştu.