Karadeniz Ereğli de kurulması planlanan cüruf tesisine karşı hukuk mücadele kazanıldı: Mahkeme ÇED kararını yeniden iptal etti

Zonguldak'ın Karadeniz Ereğli ilçesinde, Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları'ndan (ERDEMİR) çıkan "cüruf" atıklarının işlenmesi amacıyla Kılıçlar Madencilik tarafından yapılması planlanan tesislere ilişkin "ÇED gerekli değildir" kararı, Zonguldak İdare Mahkemesi tarafından ikinci kez iptal edildi.

Zonguldak'ın Karadeniz Ereğli ilçesinde, çevrecilerin 7 yıldır sürdürdüğü hukuk mücadelesinde mahkeme, Kılıçlar Madencilik'in cüruf işleme tesisine verilen "ÇED gerekli değildir" kararını bir kez daha iptal etti. Mahkeme, yapılan keşif ve bilirkişi incelemelerinde cüruf atıklarının çevreye zarar verebileceği sonucuna vararak, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın verdiği ÇED muafiyet kararını hukuka aykırı buldu.

Zonguldak'ın Karadeniz Ereğli, Alaplı ve Akçakoca ilçelerinde, ERDEMİR'in üretim sürecinden çıkan cüruf atıklarının özel şirketlerce ayrıştırılması ve işlenmesi amacıyla kurulan tesislere karşı, bölge halkı ve çevre gönüllüleri tarafından çeşitli protestolar yapıldı ve davalar açıldı. Avukatlar Pembe Mine Yılmaz ve Yakup Okumuşoğlu, köylüler adına süreci takip etti. Bugüne kadar 7 tehlikeli atık tesisi kapatılırken, bazı dosyalar Danıştay aşamasında bulunuyor.

Bölge halkı, yalnızca dava ve keşif masrafları için yaklaşık toplam 1 milyon liraya yakın katkıda bulunduğunu ifade ediyor.

Alaplı Organize Sanayi Bölgesi'nde faaliyet gösteren Kılıçlar Madencilik, cüruf ayrıştırmak ve işlemek için Çevre Bakanlığı'ndan "ÇED gerekli değildir" kararı almıştı. Çevre gönüllüleri ve bölge halkı karara itiraz ederek iptal davası açtı. Bilirkişiler tarafından ERDEMİR cüruflarından alınan numuneler TÜBİTAK'a gönderildi.

TÜBİTAK raporunda, cürufun "tehlikeli atık" sınıfında değerlendirilmesi gerektiği belirtilerek, Çevre Bakanlığı'na uyarıda bulunuldu. Bu gelişme sonrası mahkeme, verilen ÇED muafiyet kararını iptal etti.

Zonguldak Valiliği kararı Danıştay'a taşıdı. Danıştay, dosyayı yeniden incelenmek üzere Zonguldak İdare Mahkemesi'ne gönderdi. Mahkemece yeniden yapılan keşif sonrası 120 bin liralık keşif gideri, bölge halkı tarafından imece usulüyle karşılandı. Yeni bilirkişi raporlarının dava dilekçesini doğrular nitelikte olması üzerine mahkeme, ÇED kararını ikinci kez iptal etti.

Mahkeme kararında, cüruf atıklarının çevreye verebileceği zararlar ayrıntılı şekilde yer aldı. Ancak TÜBİTAK analizine rağmen, "cürufun tehlikeli atık olarak tanımlanması" yönünde açık bir hüküm bulunmadı. Buna karşın çevre gönüllüleri, kararın bölge açısından önemli bir kazanım olduğunu belirterek, "Şimdilik bölgede cüruf işleyen herhangi bir tesis bulunmuyor. ERDEMİR de artık fabrika dışına cüruf çıkarmıyor" açıklamasında bulundu.

Alaplı'da tehlikeli atık depolama alanı olarak kullanılmak istenen göl için açılan davada da çevreciler lehine karar çıktı. Mahkeme, 15 yıl önce yeraltı sularının taş ocağı sahasında oluşturduğu 8,5 hektarlık gölün, flora ve faunasını tamamlayarak doğal göl niteliği kazandığına hükmetti.

Bölge halkı ve çevre gönüllüleri, kararın yalnızca bir dava sonucu değil, aynı zamanda çevresel farkındalık açısından da önemli bir kazanım olduğunu belirtti. Yapılan ortak açıklamada, "Bölgemizi tehlikeli atıklara karşı savunduk. Yaşamı ve yaşadığımız çevreyi korumaya devam edeceğiz" ifadelerine yer verildi. (ANKA)