SonTurkHaber.com
close
up
Menu

WhatsApp çeviri özelliği çıktı: iOS ve Android’de nasıl kullanılır? WhatsApp’ın çeviri özelliği nedir, nasıl çalışır? İşte detaylar Teknoloji Haberleri

EMEKLİ PROMOSYON KAMPANYASI GÜNCELLENDİ! Eylül 2025 emekli promosyon veren bankalar hangisi ve ne kadar veriyor? İşte bankaların güncel promosyon ödemeleri

Trump İslam ülkeleri ve Trump Avrupalılar! İki fotoğrafta büyük fark

Almanya’dan gelen öğrenciler Demirören Medya ve Teknoloji MTAL i ziyaret etti

Fenerbahçe Seçiminde Lokma Dağıtımı

SON DAKİKA: GÜLLÜ HAYATINI KAYBETTİ! Güllü kimdir, kaç yaşındaydı, gerçek adı ne? Şarkıcı Güllü neden öldü?

AB, Apple, Google ve Microsoft a finansal dolandırıcılığı sordu

Özel okul tercih mi zorunluluk mu?

Ahmed Şara ile Volodimir Zelenskiy bir araya geldi Dış Haberler

Sedat Peker in avukatı cinsel saldırıya uğrayan engelli kız çocuğunun davasını üstlendi

Eskişehir haberleri Eskişehir de 5 kişiyi bıçaklayan 18 yaşındaki saldırganın cezası belli oldu 24 Eylül 2025

Gariban emekçiye bu yapılır mı? Feryatları bütün mahalleyi inletti

Mahmut Tanal KYK krizi için 4 maddelik çözümü açıkladı

Etikette 72 kasada 169 lira: Müşteri fark ederse

Türkiye Yüzyılı Buluşmaları AK Parti İstanbul İl Başkanlığı nda yapıldı

Van da dehşet: Anne ve iki oğlu kavgada yaşamını yitirdi

Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski: Rusya ateşkesi reddediyor

Mersin de trafik kavgası kamerada Mersin Haberleri

Bursa da Yangın Felaketi: 3 Ölü

Mansur Yavaş canlı yayında açıklamıştı: Melih Gökçek in gong çalması için 41 milyon verdiği mankenin kim olduğu ortaya çıktı

KOHAR Kütüphanesi ve Paramaz’ın bir piyesi Agos

KOHAR Kütüphanesi ve Paramaz’ın bir piyesi Agos

SonTurkHaber.com, Agos kaynağından alınan bilgilere dayanarak haber veriyor.

Gezintimizin sonunda Garo, “Şimdi sana bir de süpriz var” deyip 5 yıl önce Amerika Şikago’da eski bir sahafta bulunan, temizlenerek yeniden ciltlenen bir kitapçığı önüme koydu. Kitap, Paramaz’ın bir piyesiydi. Kitapçığın ön sayfalarında içeriği ve ne zaman yazıldığı nerede sahnelendiğine ilişkin bilgiler olduğunu da söyledi ve pdf olarak eseri bana gönderdi.

Mayıs ayının önemli bir bölümünü Beyrut’ta geçirdim. Daha önce defalarca gittiğim bu kenti tek başıma gezme ve ayrıntılı tanıma imkânım oldu. Kimi arşivlere bakarken KOHAR Kütüphanesi’nden de tesadüfen haberdar oldum. Arkadaşım Aleks’in kızı Dsovak orada çalışıyordu. Ermeni şarkı kitapları ve sözlükler konusunda uzmanlaşmış bir merkez olduğunu ziyaretim sırasında anladım. KOHAR’ı bana araştırmacı Garo Derounian gezdirdi. Haçaduryan ailesine ait binanın iki katında son derece modern biçimde döşenmiş bir kütüphane ve mücellithane ile karşılaştım. Alt katta çalışan işinin ehli, aile kökleri Adana, Maraş ve Antep’e uzanan kadın ve erkeklerle selamlaşıp, tanıştım. Benimle geldikleri yörenin Türkçesiyle konuştular. Dünyanın değişik yerlerinden neredeyse parçalanmış kitap/kitapçıklar onların usta ellerinde sayfa sayfa yeniden bakımdan geçirilip ciltleniyor ve üst kattaki kütüphanede yerlerini alıyor. Ermeni el yazmaları, Kilikya Krallığı ve Ermeni Soykırımı tanıklıkları üzerine 1.000'den fazla kitabın yanı sıra 2.300'den fazla Ermeni şarkı kitabı, 500'den fazla sözlük barındıran bu kütüphanedeki en eski kitap ise 1633 yılına kadar uzanıyor. Kütüphanede ayrıca 3.500'den fazla müzik kaseti, CD, DVD ve LP de var. Aslında Haçaduryan ailesinin annelerinin İsmi Kohar. Bu adla kurulmuş dünyanın dört bir yanını dolaşmış, Türkiye’de de konserler vermiş büyük bir senfoni orkestrası 5 yıl önce görevini tamamlamış. Şimdi aynı isim Beyrut’ta bir mücellithane ve kütüphanede yaşıyor.

Paramaz’ın piyesi

Gezintimizin sonunda Garo, “Şimdi sana bir de süpriz var” deyip 5 yıl önce Amerika Şikago’da  eski bir sahafta bulunan, temizlenerek yeniden ciltlenen bir kitapçığı önüme koydu. Kitap, Paramaz’ın bir piyesiydi. Kitapçığın ön sayfalarında içeriği ve ne zaman yazıldığı nerede sahnelendiğine ilişkin bilgiler olduğunu da söyledi ve pdf olarak eseri bana gönderdi. Paramaz’ın bir piyes yazdığını “Ermeni Devrimci Paramaz’’ kitabımı hazırlarken bulduğum bir Ermenice mektubun çevrisinin önüme gelmesiyle haberdar olmuştum. Kitabımın son sayfalarında bu mektubun orijinaline ve çevirisine de yer vermiştim. 

Paramaz’a Van’daki bir partili arkadaşı yazdığı mektupta bilgi verirken; “Sizin ‘Eller Yukarda’ yı Kundakçıyan Kızlar Okulu yararına bir kere oynayarak 30 lira gelir sağladık. Osmanlı filosu yararına da Donanmada bir temsil verdik’’ diyordu.

Dolayısıyla Paramaz’ın piyes kaleme aldığını biliyordum ama bunun birden fazla olduğundan haberdar değildim. Piyesin Pdf’ini çevirsin diye Cenevre’de yaşayan arkadaşım Garabed Yelegen’e gönderdim. Onun yazdıkları şunlardı; ‘’Kitabın önsözüne göre bu tiyatro oyunu üç el yazması şeklinde kopya edilerek Amerika’ya ulaştırılmış ve kitap 1919 yılında basılmış. Kitabın kapağında müzikle karışık tiyatro eseri yazsa da, iki-üç yerde halk türküsü söyleniyor. O yüzden buna müzikal bir oyun denemez. Kitabın önsözünde yazdığına göre piyesin konusu gerçek hayattan alınmış ve 1912 yılında Diyarbakır’daki Arekyan okulu için Diyarbakır lehçesine uyarlanmış ve o tarihlerdeki okul müsameresinde sahneye konmuş. Garabed ağanın aile fertleri ve o yörede yaşanan sorunlar üzerinden anlatılan olaylarda, Garabed ağanın kendisinin ve kızının tefecilik yaparak yüksek faizle borç verdiği yoksul Ermeni köylülerin mallarına nasıl el koyduğu anlatılmakta ve Garabed ağanın oğlunun paralarla birlikte ortadan kaybolması ile Garabed ağanın trajik sonundan bahsedilmektedir.”

İdam sehpasında cesur, enternasyonalist ve piyes yazarı

Hukuksuz bir yargılama sonucu idam cezasına çarptırılan Paramaz (Madteos Sarkisyan) ve 19 arkadaşının Beyazıt Meydanı’nda asılmalarının üzerinden 110 yıl, bu konuyla ilgili benim yazdığım kitabın yayınlanmasının üzerinden 10 yıl geçti.

10 yıl boyunca bu konu üzerine çok şey yazıldı, söylendi. Ne var ki sosyalist solun büyük kısmı Marx’ın Kugelmann’a yazdığı mektupta yaptığı bir benzetmeyle bu konuyu “sessizlik komplosu”  ile görmezden geldi, geçiştirdi. Çünkü ulusçulukla kirlenmiş sosyalizmin versiyonları ülkemizde de oldukça etkili. Bu topraklarda sosyalist hareketin tarihinin yeniden ele alınmasına vesile olan bu çalışma bir paradigma değişikliği yaratmış olsa da konuyu gündemde tutmak ve Paramaz’ın 110. ölüm yıldönümünde bir de onu ‘’ Rüzgarın Getirdiğini Rüzgar Alır’’ adındaki piyesin yazarı kimliğiyle anmak istedim. Paramaz ve arkadaşlarının anıları baki kalsın.

Durumu takip etmeye devam edin, SonTurkHaber.com her zaman en yeni haberleri sunuyor.
seeGörüntülenme:109
embedKaynak:https://www.agos.com.tr
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 14 Haziran 2025 16:15 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

WhatsApp çeviri özelliği çıktı: iOS ve Android’de nasıl kullanılır? WhatsApp’ın çeviri özelliği nedir, nasıl çalışır? İşte detaylar Teknoloji Haberleri

24 Eylül 2025 21:35see282

EMEKLİ PROMOSYON KAMPANYASI GÜNCELLENDİ! Eylül 2025 emekli promosyon veren bankalar hangisi ve ne kadar veriyor? İşte bankaların güncel promosyon ödemeleri

24 Eylül 2025 15:24see166

Trump İslam ülkeleri ve Trump Avrupalılar! İki fotoğrafta büyük fark

24 Eylül 2025 15:45see164

Almanya’dan gelen öğrenciler Demirören Medya ve Teknoloji MTAL i ziyaret etti

24 Eylül 2025 15:02see161

Fenerbahçe Seçiminde Lokma Dağıtımı

24 Eylül 2025 18:03see160

SON DAKİKA: GÜLLÜ HAYATINI KAYBETTİ! Güllü kimdir, kaç yaşındaydı, gerçek adı ne? Şarkıcı Güllü neden öldü?

26 Eylül 2025 08:41see154

AB, Apple, Google ve Microsoft a finansal dolandırıcılığı sordu

24 Eylül 2025 16:18see152

Özel okul tercih mi zorunluluk mu?

26 Eylül 2025 05:05see147

Ahmed Şara ile Volodimir Zelenskiy bir araya geldi Dış Haberler

25 Eylül 2025 01:18see145

Sedat Peker in avukatı cinsel saldırıya uğrayan engelli kız çocuğunun davasını üstlendi

24 Eylül 2025 20:00see139

Eskişehir haberleri Eskişehir de 5 kişiyi bıçaklayan 18 yaşındaki saldırganın cezası belli oldu 24 Eylül 2025

24 Eylül 2025 14:59see128

Gariban emekçiye bu yapılır mı? Feryatları bütün mahalleyi inletti

24 Eylül 2025 18:03see127

Mahmut Tanal KYK krizi için 4 maddelik çözümü açıkladı

25 Eylül 2025 09:13see126

Etikette 72 kasada 169 lira: Müşteri fark ederse

25 Eylül 2025 00:02see124

Türkiye Yüzyılı Buluşmaları AK Parti İstanbul İl Başkanlığı nda yapıldı

24 Eylül 2025 16:24see122

Van da dehşet: Anne ve iki oğlu kavgada yaşamını yitirdi

24 Eylül 2025 23:56see119

Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski: Rusya ateşkesi reddediyor

24 Eylül 2025 16:37see118

Mersin de trafik kavgası kamerada Mersin Haberleri

24 Eylül 2025 23:03see118

Bursa da Yangın Felaketi: 3 Ölü

24 Eylül 2025 18:06see115

Mansur Yavaş canlı yayında açıklamıştı: Melih Gökçek in gong çalması için 41 milyon verdiği mankenin kim olduğu ortaya çıktı

24 Eylül 2025 16:34see111
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları