SonTurkHaber.com
close
up
Menu

KARAR RESMİ GAZETE DE: Birçok ABD ürününe uygulanan ek vergiler kaldırıldı! Tesla, Model S, X, 3 ve Cybertruck fiyatları düşer mi? 1000 cc, 1500 cc ve 3000 c den düşük dizel, benzinli, hibrit araç fiyatları nasıl hesaplanır? Türkiye Ekonomisi Haberleri

İletişim Başkanı Duran: Özel’in Cumhurbaşkanımızın diplomatik temaslarına ilişkin açıklaması akıl tutulmasıdır

İsrail in Gazze’de sebep olduğu insani kriz zirvede: Köpekler cenazeleri yiyor Ortadoğu Haberleri

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Kardeş ülkelerin liderleriyle Gazze deki kanı durdurmak için atılabilecek adımları değerlendireceğiz

Gece yarısı TFF Başkanı İbrahim Hacıosmanoğlu ndan Arda Kardeşler açıklaması! Böyle bir şey görmedim Fanatik Gazetesi Trabzonspor (TS) Haberleri Spor

ELEME POTASI BELLİ OLDU! MasterChef son eleme adayı kim oldu? 20 Eylül Cumartesi MasterChef eleme potasına giden 7. yarışmacı kim oldu?

Havalimanlarında siber saldırı krizi sürüyor: Onlarca uçuş rötar yaptı

Son dakika haberi! Kütahya da 4,2 büyüklüğünde deprem Güncel haberler

Gaziantep te su krizi kapıda!

İngiltere Filistin devletini tanıdığını duyurmaya hazırlanıyor Dış Haberler

İletişim Başkanı Duran: Filistin’i devlet olarak tanıyan İngiltere, Kanada ve Avustralya’nın kararlarını memnuniyetle karşılıyoruz

Erdoğan 20 yıldır BM de hakikati haykırıyor! Bir tarihi konuşmaya daha imza atacak

CHP li Karatepe den kurultay açıklaması: İktidara koşar adım yürüyoruz

Cevdet Yılmaz: İngiltere, Kanada ve Avustralya, Filistin Devleti’ni tanıyarak tarihin doğru tarafında yer aldı

TEKNOFEST Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali sona erdi

Giresun’da denizde 3 ayrı noktada hortum oluştu VİDEO İZLE

Sındırgı 4.9 ile sallandı! Balıkesir Sındırgı 22 Eylül 2025 Pazartesi nerede, kaç büyüklüğünde deprem oldu, kaç km derinlikteydi, kaç saniye sürdü?

Kemal Kılıçdaroğlu Kurultay a katılacak mı? Canlı yayında açıkladı

Uğur Mumcu davası görülecek: Mehmet Ağar a ifade vermesi için tebligat gitti!

750 bin TL nin 1 aylık getirisi banka banka belli oldu

Kürt meselesinde ideal ve mümkün tek çözüm Agos

Kürt meselesinde ideal ve mümkün tek çözüm Agos

Agos sayfasından alınan verilere dayanarak, SonTurkHaber.com duyuru yapıyor.

"Demokratik toplum” ve “Demokratik cumhuriyet” deyince, komşu üç ülkeyi bilemem ama, benim aklımda Türkiye için tek bir çözüm var: 1921 Teşkilatı Esasiye Kanunu’nun (anayasasının), sonraki tüm anayasalardan İttihatçı zihniyet sonucu kaldırılan 11. Maddesi ve devamı . Günümüz diliyle:

Mülkiye’den yakın arkadaşım Cengiz Çandar, T24’ten önemli gazeteci Cansu Çamlıbel’e, birçok yerde de alıntılanan uzun bir mülakat verdi .

Cengiz Ortadoğu’yu, Filistin’i, Kürt meselesini iyi bilir. Yıllarca Şam’da ve Beyrut’ta yaşamış, çok kere gelip gitmiş, Abdullah Öcalan’ın 16 Mart 1993’te ilan ettiği ilk tek taraflı ateşkes üzerine CB Turgut Özal’ın özel danışmanı olarak gidip Öcalan’la yüz yüze görüşmüştür.

***

Uluslararası ilişkiler mezunu bir uzman olarak Cengiz’in bu mülakatta önemli gözlem ve yorumları var.

Ör. ABD’nin Başkan Bush döneminde İslam dünyasına demokrasi ihracı anlamında sözü edilip de çoktan unutulan ve şu anda ülkemizde komplo teorisyenleri tarafından hâlâ yürürlükte olduğu ve bu bağlamda Türkiye’nin de hedef alınabileceği savunulan  Büyük Ortadoğu Projesi (BOP) diye bişeyin olmadığı. Demokrasiyle uzaktan yakından ilişkisi bulunmayan Trump’ın Ortadoğu’yu sadece ticaret ve yatırım alanı olarak görmek istediği.

Ör. “Terörsüz Türkiye”nin, Kürt kartının İsrail tarafından kullanılabileceğini düşünen D. Bahçeli ve R. T. Erdoğan’ın Türkiyeli Kürtleri sağlama alma yönündeki girişimi olduğu.

Ör. İran ile Hamas ve Hizbullah gibi devlet-dışı örgütlerin İsrail’i sürekli “ısırmaları”nın etnik temizlikçi ve yayılmacı İsrail’in işine yaradığı. Türkiye’nin ise sürekli kınamak dışında İsrail için herhangi bir tehdit oluşturmadığı, bu nedenle ve türlü realist sebeplerle İsrail’in Türkiye’ye askerî tehdit oluşturmadığı.

Ör. CB Erdoğan’ın 1 Ekim 2004’te Meclis’i açarken “vaat edilmiş topraklar”dan bahsederek tehdidin Türkiye’ye yaklaştığını söylemesinin anlamlı olmadığı. Çünkü Eski Ahit’te (Tevrat ve Zebur) sözü edilen “Nil’den Fırat’a kadar” teriminin, Türkiye’den doğan bu akarsuyun Suriye ve Irak’tan geçerek denize ulaştığı için muğlak bir ifade olduğu. Ayrıca İsrail’in dinî devlet değil, %25’i Filistinli Arap olan Siyonist bir Yahudi ulus-devleti olduğu.

Ör. Türkiye’nin hayata hâlâ konvansiyonel savaş mantığıyla baktığını ve dijital savaş çağında “yerli ve milli” hava savunma sistemleriyle korunmasının zor olduğu.

Ör. Öcalan’ın Türk sol hareketi içinden çıktığı, PKK’nın tarihteki Kürt hareketlerinin devamı olmadığı, İsrail’in tekliflerine dirsek çevirdiği. İsrail’in Ortadoğu Kürtlerini kullanıp ülkeleri bölme planına karşı “Öcalan’ın elinin güçlendirilmesi ve daha görünür bir role kavuşturulması”nın panzehir olacağı.

Bununla birlikte, Cengiz’in söylediklerinde bana tuhaf gelen 2 husus da var:

***

1) İran’da Şah Pehlevi monarşisinin yerine 1979’da kurulan şeriat rejimi için “devrim” terimini kullanması. Evet, Şah yönetimi tam bir rezillik idi, o tamam. Ama mesela, başörtüsü takma kurallarına uymadığı gerekçesiyle ahlak polisi tarafından alındığı gözaltında komaya sokulan 22 yaşındaki Mahsa Amini olayı mı “devrim”? .

Yoksa “devrim”, mesela Nisan 2016'da İran'ı ziyaret ederken tutuklanan ve daha sonra casusluk ve vatana ihanetle suçlanan İran ve İsveç vatandaşı afet tıbbı araştırmacısı Dr. Ahmad Reza Djalali gibi idam edilme sırası bekleyenler mi? .

Eğer bunlar ve bunlara benzer yüzlerce rezil olay “devrim” ise, Kemalistlerin kimi aşırılık ve hataları sayesinde R. T. Erdoğan’ın kurduğu siyasal İslamcı düzene niye “karşı-devrim” diyelim?

Yoksa biz “devrim” kavramını yanlış mı biliyoruz?

***

2) Mülakatta hiç anlamadığım bir “Benelüks” örneği var. C. Çamlıbel soruyor: “Belçika, Hollanda, Luxemburg her üçü de Flaman nüfusun çoğunlukta olduğu egemen ülkeler ama sınırları geçişken ve üçü arasında özel ekonomik anlaşmalar var. Hatta ‘Benelüks Birliği’ Avrupa Birliği’nin temelini atan şey olmuştur. Hâlâ bu tür bir modelin Kürt sorununu çözeceğine inanıyor musunuz?”

Cengiz şöyle yanıtlıyor:

“Ben o coğrafyada [Ortadoğu] Benelüks’e benzer bir ilişki tutturmaya son derece müsait bir durum olduğunu düşünegeldim. Ama itiraf edeyim ki o kitabı [Mezopotamya Ekspresi] yazdığım 2012’de ben Abdullah Öcalan'ın ‘demokratik toplum’ ve ‘demokratik cumhuriyet’ ile kast ettiği kavramların ne anlama geldiğini bilmiyordum (…) ‘Ulus-devlet’ denen yapılanmaya felsefi olarak karşı Öcalan.”

Evet, karşı. Bunu da apaçık biçimde ifade ediyor. Yani bölücülüğe kesinlikle karşı. Hatta, alerji yaratabileceği için “federasyon” gibi terimleri bile dışlıyor.

C. Çamlıbel’in “Öcalan’ın arzu ettiği ‘demokratik toplum’ modeli bir tür Orta Doğu Benelüks’ü içinde çalışabilir. Doğru mu anlıyorum?” sorusuna Cengiz şöyle cevap veriyor:

“E o yaklaşım zaten kendiliğinden bir Benelüks’ün oluşmasına götürür. Çünkü Suriye'den toprak alman, Irak'tan toprak alman, Türkiye'yi parçalaman falan gerekmiyor. Herkes mevcut sınırlar içinde olduğu gibi kalacak. Zaten bugün PKK’nın feshini ve silahlı mücadelenin sona erdiğinin ilanını getiren de bu.”

Hadi, olmaz ya, Türkiye istedi diyelim; Suriye, Irak, İran gibi yerlerin “Benelüks” çözümüne razı edilmesi nasıl olacak?

Üstelik Kürtler I. Dünya Savaşından beri bütün bu ülkelerde ayrı yaşamış. Daha önce de “Kürtlük” bilincine net sahip olmamış. Türkiye’dekilerin %75’i Sünni, %25’i Alevi. Bu halk dört ülkede 4 ayrı diyalekt konuşuyor: Kurmançi (8-10 milyon kişi), Kırmançi (Zazaki) (1,5-2 milyon), Sorani (6-7 milyon), Gorani.

***

Demokratik toplum” ve “Demokratik cumhuriyet” deyince, komşu üç ülkeyi bilemem ama, benim aklımda Türkiye için tek bir çözüm var: 1921 Teşkilatı Esasiye Kanunu’nun (anayasasının), sonraki tüm anayasalardan İttihatçı zihniyet sonucu kaldırılan 11. Maddesi ve devamı . Günümüz diliyle:

Md. 11 – “Vilayet, yerel işlerde manevi kimliğe ve özerkliğe sahiptir. İç ve dış politika; şeriata, adliyeye ve askeriyeye ilişkin konular; uluslararası ekonomik ilişkiler; hükümetin genel önerileri; birden fazla vilayetin çıkarlarını ilgilendiren işler müstesna olmak üzere, Büyük Millet Meclisi tarafından çıkarılacak kanunlar uyarınca Vakıflar, Medreseler, Eğitim, Sağlık, İktisat, Ziraat, Bayındırlık ve Sosyal Yardım işlerinin düzenlenme ve yönetimi vilayet şuralarının yetkisi dahilindedir.”

İzleyen iki madde bu demokratik hükme açıklık getiriyor:

Md. 12 – “Vilâyet Şûraları, vilâyetler halkınca seçilen üyelerden oluşur. Vilâyet Şûralarının toplanma devresi iki yıldır. Toplantı süresi yılda iki aydır.”

Md. 14 – “Vilâyette Büyük Millet Meclisi’nin vekili ve temsilcisi olmak üzere vali bulunur. Vali, Büyük Millet Meclisi Hükûmeti tarafından atanır, görevi devletin genel ve ortak görevlerini yürütmektir. Vali, yalnız devletin genel görevleri ile yerel görevler arasında uyuşmazlık olursa müdahale eder.”

***

Kürt olarak varlıkları dahi bir asırdır inkar edilen, resmî dilden de önemlisi ticaret dilinin kesinlikle Türkçe olduğu bir ülkede anadillerini konuşmaları bile içeri atılmaya yeterli sayılan Türkiyeli Kürtlerin böyle bir ademi merkeziyetçi rahatlık karşısında ayrılmak isteyeceğini düşünebiliyor musunuz? İsrail gibilerin önerilerine metelik vereceklerini düşünebiliyor musunuz?

Türkiye’de Kürt meselesi diye bişey kalacağını düşünebiliyor musunuz? “İç Cephe” denilen barış ortamının bunsuz inşa edilebileceğini düşünebiliyor musunuz?

***

Diyorsanız ki Türk devletinin böyle bir kalıcı çözüme niyeti yoktur, özellikle de şu sıralarda “Demokratik Cumhuriyet”in yanından bile geçmemektedir, diyeceğim yok. 

Ama özellikle bu ortamda Kürtleri ne ikinci defa suya götürüp susuz getirebilirsiniz, ne de bir asırdır uyguladığınız İttihatçı merkeziyetçilikle ülkeyi bir arada tutabilirsiniz.

Tek önemli olan, 1921 Md.11’e bakmak ve 2025’te ne yapmaktan kaçınmamız gerektiğini anlamak.

Gelişmeleri kaçırmamak için SonTurkHaber.com'dan en güncel haberleri takip edin.
seeGörüntülenme:63
embedKaynak:https://www.agos.com.tr
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 01 Temmuz 2025 22:41 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

KARAR RESMİ GAZETE DE: Birçok ABD ürününe uygulanan ek vergiler kaldırıldı! Tesla, Model S, X, 3 ve Cybertruck fiyatları düşer mi? 1000 cc, 1500 cc ve 3000 c den düşük dizel, benzinli, hibrit araç fiyatları nasıl hesaplanır? Türkiye Ekonomisi Haberleri

22 Eylül 2025 01:27see269

İletişim Başkanı Duran: Özel’in Cumhurbaşkanımızın diplomatik temaslarına ilişkin açıklaması akıl tutulmasıdır

20 Eylül 2025 23:27see155

İsrail in Gazze’de sebep olduğu insani kriz zirvede: Köpekler cenazeleri yiyor Ortadoğu Haberleri

21 Eylül 2025 04:15see154

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Kardeş ülkelerin liderleriyle Gazze deki kanı durdurmak için atılabilecek adımları değerlendireceğiz

21 Eylül 2025 12:11see147

Gece yarısı TFF Başkanı İbrahim Hacıosmanoğlu ndan Arda Kardeşler açıklaması! Böyle bir şey görmedim Fanatik Gazetesi Trabzonspor (TS) Haberleri Spor

21 Eylül 2025 01:09see116

ELEME POTASI BELLİ OLDU! MasterChef son eleme adayı kim oldu? 20 Eylül Cumartesi MasterChef eleme potasına giden 7. yarışmacı kim oldu?

21 Eylül 2025 00:42see115

Havalimanlarında siber saldırı krizi sürüyor: Onlarca uçuş rötar yaptı

21 Eylül 2025 15:00see114

Son dakika haberi! Kütahya da 4,2 büyüklüğünde deprem Güncel haberler

21 Eylül 2025 02:31see112

Gaziantep te su krizi kapıda!

21 Eylül 2025 17:51see112

İngiltere Filistin devletini tanıdığını duyurmaya hazırlanıyor Dış Haberler

21 Eylül 2025 01:55see111

İletişim Başkanı Duran: Filistin’i devlet olarak tanıyan İngiltere, Kanada ve Avustralya’nın kararlarını memnuniyetle karşılıyoruz

21 Eylül 2025 18:48see111

Erdoğan 20 yıldır BM de hakikati haykırıyor! Bir tarihi konuşmaya daha imza atacak

21 Eylül 2025 00:20see111

CHP li Karatepe den kurultay açıklaması: İktidara koşar adım yürüyoruz

21 Eylül 2025 11:22see111

Cevdet Yılmaz: İngiltere, Kanada ve Avustralya, Filistin Devleti’ni tanıyarak tarihin doğru tarafında yer aldı

21 Eylül 2025 21:33see111

TEKNOFEST Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali sona erdi

21 Eylül 2025 20:41see111

Giresun’da denizde 3 ayrı noktada hortum oluştu VİDEO İZLE

22 Eylül 2025 01:29see111

Sındırgı 4.9 ile sallandı! Balıkesir Sındırgı 22 Eylül 2025 Pazartesi nerede, kaç büyüklüğünde deprem oldu, kaç km derinlikteydi, kaç saniye sürdü?

22 Eylül 2025 00:43see109

Kemal Kılıçdaroğlu Kurultay a katılacak mı? Canlı yayında açıkladı

21 Eylül 2025 00:50see109

Uğur Mumcu davası görülecek: Mehmet Ağar a ifade vermesi için tebligat gitti!

22 Eylül 2025 04:33see109

750 bin TL nin 1 aylık getirisi banka banka belli oldu

20 Eylül 2025 22:57see109
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları