Lazca artık Google ın listesinde: Kelimelerdeki sır ortaya çıkarılacak Sözcü Gazetesi

Google’ın, tehlike altındaki dilleri yaşatmayı amaçlayan ve 2021 yılında kullanıma sunduğu Woolaroo platformu, sessiz bir güncellemeyle Lazca dilini de sistemine dahil etti. Şirketin en gelişmiş yapay zekâ modeli Gemini tarafından desteklenen bu platform, artık sadece bir çeviri aracı değil; kültürel hafızayı dijital ortamda koruyan güçlü bir araç olarak öne çıkıyor.

Kullanıcılar, Woolaroo sayesinde günlük hayatta karşılaştıkları nesnelerin —örneğin bir çay bardağı ya da serender gibi yerel yapıların— fotoğrafını çekerek, Lazca karşılıklarını sesli telaffuzlarıyla birlikte öğrenebiliyor. Bu özellik, dil öğrenimini hem pratik hem de interaktif bir deneyime dönüştürüyor.

Google’ın projeyi tanıttığı “Kadim Bir Medeniyetin Kalp Atışı: Lazcayı Korumak” başlıklı açıklamasında, bu adımın sıradan bir dil entegrasyonundan çok daha fazlası olduğu vurgulandı. Güney Kafkas dil ailesine ait olan ve kökeni Antik Kolhis ile Lazika krallıklarına dayanan Lazca, UNESCO tarafından "kesinlikle tehlike altında" olarak sınıflandırılıyor.

Küreselleşme, kentleşme ve asimilasyon politikalarının etkisiyle konuşanı giderek azalan Lazca, sadece bir iletişim aracı değil, aynı zamanda bölgeye özgü biyolojik çeşitliliğe dair kadim bilgileri de bünyesinde barındırıyor. Google’a göre, Lazca söz varlığında yer alan bazı bitki adları, “Batılı bilim insanlarının henüz keşfedemediği” türlerin yerel bilgilerini içeriyor.

Woolaroo’daki Lazca desteği yalnızca Google’ın çabasıyla değil, yıllardır bu alanda emek veren Laz topluluğunun katkısıyla da mümkün oldu. Laz Enstitüsü öncülüğünde yürütülen çevrimiçi kurslar, seçmeli ders olarak Lazca’nın okullarda yer alması, sözlük çalışmaları, mobil uygulamalar ve Laz alfabesine uygun klavye sistemleri, bu kültürel direnişin temelini oluşturuyor.

Konuyla ilgili yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:

“Google’ın bu adımı, bizim yıllardır verdiğimiz mücadelenin ne kadar haklı ve kıymetli olduğunu küresel ölçekte tescillemiştir. Woolaroo, genç nesillerin dile olan ilgisini artıracak eğlenceli bir araç. Ancak asıl olan, Laz halkının kendi diline sahip çıkma iradesidir. Bizim yaktığımız ateşi Google modern teknolojiyle körüklüyor; bu iş birliğinden büyük heyecan duyuyoruz.”

Projenin arkasındaki yapay zekâ altyapısını oluşturan Gemini modeli, Woolaroo’nun sadece mevcut kelimeleri tanıyan bir sözlük değil, zamanla öğrenebilen ve lehçe varyasyonlarını da anlayabilen dinamik bir yapıya dönüşmesini sağlıyor. Bu da Lazca’nın dijital ortamda daha uzun soluklu yaşaması ve gelişmesi adına umut verici bir gelişme olarak değerlendiriliyor.