Maaş almadan emeklilik koşulları Sosyal Güvenlik Haberleri

MAAŞ ALMADAN EMEKLİLİĞE HAK KAZANMA KOŞULLARI NEDİR?

08.01.2008 tarihinde sözleşmeli sınıf öğretmeni olarak çalışmaya başladım. Üç yıl sonra kadroya geçtim. Üç çocuğum var. Toplam 2 yıl ücretsiz izin kullandım. Emekli olmak istiyorum. Emekliliği hak etmek için kaç yıl daha çalışmam gerekir? Üç çocuk sahibi olmak emeklilik yaşını öne çeker mi? Maaş almadan emekliliği hak etme yaşı nedir? (Fidan Y.)

Mevzuatta “Maaş almadan emekliliğe hak kazanma” diye bir kavram yok. Ancak, halk arasında çok yaygın kullanılan bir ifade. Bununla, yaş dışındaki koşulların yerine getirilmesi kastediliyor.

Emekliliğe hak kazanma koşulları işe başlama tarihine göre değişiyor. İlk defa sigortalı çalışmaya 8 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 tarihleri arasında başlayan SSK’lılar (4/a) için normal emeklilik koşulları en az 7000 prim günü ve kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşın doldurulmasıdır. İşe giriş tarihi aynı dönemde olan BAĞ-KUR’lular (4/b) ise en az 9000 prim gününü tamamlamaları halinde kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olabilirler. Söz konusu prim günü koşulunu tamamlayanlar, yaş haddini dolduruncaya kadar hiç çalışmasalar bile yaşı doldurduklarında emekli aylığı bağlatabilirler.

SSK’dan emeklilik için 7000 prim gününü tamamladıktan sonra emeklilik için yaşı doldurmayı bekleyenler, 7000 gün ile emeklilik hakkını kaybetmemek için isteğe bağlı sigorta primi veya BAĞ-KUR’lu çalışmaktan kaçınmalıdır. Son 2.520 gün içinde 4/b kapsamındaki prim günleri 1260’a ulaşanlar SSK’dan emeklilik hakkını kaybederler. Bu kez BAĞ-KUR’dan emeklilik için 9000 prim gününü tamamlamaları istenir.

Ilk defa sigortalı çalışmaya 8 Eylül 1999 tarihinden sonra başlayan 5434 Sayılı Kanuna tabi memurlar normal emeklilik için 9000 prim gününü tamamladıklarında kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olabilirler. Prim günü normal emeklilik için yeterli olmayanlar ise en az 5400 prim günleri bulunması şartıyla 61 yaşında kısmi emekli aylığı bağlatabilirler.

Buna göre, toplam prim gününüz 5400 ise hiç borçlanma yapmasanız bile sizin ifadenizle maaş almadan emekliliğe hak kazanmış sayılırsınız. Çalışmayı bıraktığınız takdirde 61 yaşını doldurduğunuz tarihte emekli aylığı bağlatabilirsiniz. Normal emeklilik için maaş almadan emekliliğe hak kazanabilmeniz için ise 9000 prim gününü tamamlamanız gerekir. Prim gününüz 9000’e ulaştığında çalışmayı bırakırsanız 58 yaşında emekli olursunuz.

Üç çocuk sahibi olmanız emeklilik yaşınızı öne çekmez. Çocuklar doğduktan sonra ücretsiz izinde geçen sürelerinizi borçlandığınız takdirde eksik prim günlerinizi tamamlamış olursunuz ama emeklilik yaşınız öne çekilmez.

“Maaş almadan emekliliğe hak kazanmak” için, sigortalı çalışmaya 30 Nisan 2008 tarihinden sonra başlayan 4/a’lıların 7200, 4/b ve 4/c’lilerin ise 9000 prim gününü tamamlaması gerekir. Prim gününü doldurduktan sonra çalışmadan emeklilik yaşını bekleyebilirler.

Son olarak şunu da ifade edelim, söz konusu prim günleri kanunun aradığı asgari sürelerdir. Prim günü ne kadar artarsa emekli aylığı da ona bağlı olarak artar. Asgari prim gününü doldurduktan sonra çalışmayıp emeklilik yaşını bekleyenlere, çalışmaya devam eden emsallerine göre daha düşük emekli aylığı bağlanır.

EMEKLİ AYLIĞINI DONDURUP TEKRAR ÇALIŞANLARIN YENİ AYLIĞI NASIL HESAPLANIR?

Kamuda çalışırken 2024 kasımda emekli oldum. Şu an sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ödüyorum. 2026 yılında emekliliğimi dondurup 5 yıl çalışıp emekli olursam, (örneğin 2026 yılında en son emekli maaşım 70000 TL olsun) enflasyondan kaynaklı emekli maaşında düşüşlerde nasıl bir hesaplama olur? (Mehmet Y.)

Emekli aylığını durdurarak sigortalı çalışmaya devam edenler bir süre çalıştıktan sonra tekrar emekli aylığı bağlattıklarında aylıkları yeniden hesaplanır. Sizin örneğinizden gidersek, emekli aylığınızın 31 Aralık 2025 tarihinde 70.000 TL olduğunu varsayalım. Beş yıl çalıştığınızı ve Ocak 2031 tarihinde yeniden emekli aylığı bağlattığınızı kabul edelim. Öncelikle beş yıl boyunca emekli aylıklarına yapılan zamlar emekli aylığınıza yansıtılır. Ayrıca, beş yıl boyunca çalışırken Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilen prime esas aylık ortalama kazancınızın her yıl yüzde 2’si oranında artış yapılır.

2024 yılından 2025 yılına geçerken yüzde 30 oranında fark ortaya çıktı. Aylığınızı durdurup çalışmaya devam etmeniz halinde 31 Aralık 2025 tarihi itibarıyla 70.000 TL olan aylığınız bundan etkilenmez. Önümüzdeki yıllarda da böyle bir fark ortaya çıktığında olumlu ya da olumsuz etkilenmez. Sadece sonradan çalışacağınız beş yıllık döneme ait hesaplanacak emekli aylığınız etkilenir.

Şunu da belirtelim, yıldan yıla olan fark her zaman düşüş yönünde olmaz. Geçmişte olduğu gibi bazı yıllarda da emeklilik dilekçesini bir sonraki yıla bırakanlar daha avantajlı olabilir.

PRİM GÜNÜM 7000 OLURSA KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR MİYİM?

Sigorta başlangıç tarihim 1 Haziran 2007. İşyerinde 15 yıl çalışıp 7000 prim günüm dolarsa kıdem tazminatı alabilir miyim? Şu an 5000 prim günüm mevcut, halen çalışmaktayım. (Salih G.)

Sigorta başlangıç tarihi 8 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 tarihleri arasında olanların kendi istekleriyle işten ayrıldıklarında kıdem tazminatı alabilmeleri için ya 7000 prim gününü doldurmaları ya da 25 yıl sigortalılık süresi ve 4500 prim günü koşulunu sağlamaları gerekir. 15 yıl sigortalılık koşulu (3600 prim günüyle birlikte) 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı çalışmaya başlayanlar için geçerlidir. Prim gününüz 5000 olduğuna göre, 7000 günü tamamlayamasanız bile sigortalılık süresini 25 yıla tamamladığınızda kıdem tazminatını alarak işten ayrılabilirsiniz. Sizin 25 yıllık sigortalılık süreniz 1 Haziran 2032 tarihinde dolacaktır.