Milyonların kültür yolculuğu! Türkiye 2025 te rekorlarla sahneye çıktı

Türkiye, 2025 yılında kültür ve sanat alanında adeta bir kültür seferberliği yaşıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın verilerine göre; yalnızca bu yıl 20 şehirde düzenlenen Kültür Yolu Festivali’nde 6.800 etkinlikte 44.800 sanatçı sahne aldı, Devlet Tiyatroları ve Opera-Bale milyonları salonlara çekti.

Rami Kütüphanesi 7 milyon ziyaretçiyle “bilgi kapısı” olurken, gece müzeciliği 27 noktada kültürel mirası yeni bir boyuta taşıdı. Sinema destekleri 304 milyon TL’ye, telif gelirleri ise 2,2 milyar TL ile tarihi rekora ulaştı.

KÜLTÜR YOLU FESTİVALİ: 20 ŞEHİR, 44 BİN SANATÇI

2021’de başlayan Türkiye Kültür Yolu Festivali, kısa sürede ülkenin en geniş kapsamlı kültür organizasyonu haline geldi. 2025’te 20 şehirde, 1.000’den fazla mekânda düzenlenen 6.800 etkinlikte 44.800 sanatçı vatandaşlarla buluştu. Hat ve minyatürden Filistin temalı sergilere, ebru ve geleneksel sanatlara kadar pek çok başlık festivalin zengin içeriğini oluşturdu. Tematik sahnelerde birçok ünlü isim sanatseverlerle buluşturuldu.

SAHNE SANATLARINDA REKORLAR

Devlet Tiyatroları: 2002’de 28 sahne ve 1 milyon seyirciden, bugün 63 sahne ve 2,2 milyon seyirciye ulaştı. 2025’in ilk 8 ayında 1,2 milyonun üzerinde seyirci salonları doldurdu. Devlet Opera ve Balesi: 2024–25 sezonunda 1.179 temsil, 646 bin seyirciye ulaştı.

Bu tablo, Türkiye’de sahne sanatlarının erişim kapasitesini her yıl daha da genişlettiğini ortaya koyuyor.

GECE MÜZECİLİĞİ VE ARKEOLOJİ

2024’te 400 bin kişinin ziyaret ettiği gece müzeciliği, 2025 yazında 27 müzede uygulamaya alındı. Nemrut, Efes, Side, Patara, Zeugma, İstanbul Arkeoloji ve Bodrum Sualtı Arkeoloji gibi destinasyonlar gece de ziyaret edilebiliyor. Tüm uygulamalar solar enerji altyapısıyla gerçekleştirildi.

Arkeolojide ise “Geleceğe Miras Projesi” öne çıktı. 2018’den bu yana 12 ay süren kazı programı kapsamında 2025’te 251 kazı alanı projeye dahil edildi. 2024’te yürütülen kazılarda 2.000’in üzerinde uzman, 3.000’den fazla çalışan görev aldı ve 6.000’in üzerinde arkeolojik buluntu ortaya çıkarıldı.

RAMİ KÜTÜPHANESİ: İSTANBUL’UN BİLGİ KAPISI

yüzyıldan miras kalan Rami Kışlası, restorasyon sonrası İstanbul’un bilgi merkezi oldu.

2,5 yılda 7 milyon ziyaretçi, 250 bin kitap ödünç. 2024’te 3,5 milyon ziyaretçi, 2.718 etkinlikte 1 milyon katılımcı. 2025’in ilk yarısında 1,4 milyon ziyaretçi, 1.392 etkinlikte 382 bin katılımcı. 2025’te Aga Khan Mimarlık Ödülü finalistliği ile uluslararası prestij kazandı.

VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ: KÜLTÜRÜN SOSYAL YÜZÜ

2002’den bugüne 5.927 eser yurtiçinde, 40 eser yurtdışında restore edildi. Deprem bölgesinde 287’si dahil olmak üzere toplam 388 eserin restorasyonu sürüyor. Sosyal yardımlar 2018’de 20 bin aileye gıda kolisi iken, 2025’te 76 bin aileye ulaştı (%280 artış). 2018’de 4.337 kişiye 738 TL olan muhtaç aylığı, 2025’te 7.000 kişiye 7.326 TL olarak ödeniyor (%892 artış). İmarethane hizmeti 2018’de tek merkezde 2 bin kişiye yemek verirken, 2025’te 5 ilde 8 bin kişiye ulaştı (%300 artış).

SİNEMA VE TELİF HAKLARINDA REKOR

Sinema destekleri: 2005’te 16,6 milyon TL’den, 2025’te 304 milyon TL’ye. “Sinema Tırı” ile 1 milyon çocuk sinemayla buluşturuldu. Atlas Sineması “İstanbul Sinema Müzesi”ne dönüştürüldü. “Sine” YouTube kanalıyla Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan filmler kamuya açıldı. Telif hakları gelirleri 2024’te 2,2 milyar TL ile tüm zamanların rekorunu kırdı.

GÜÇLENEN KÜLTÜR EKOSİSTEMİ

2025 verileri, Türkiye’nin kültürel alanda üç ana noktada öne çıktığını gösteriyor:

Sanatın toplumsallaşması: Festival, tiyatro ve opera faaliyetleri milyonları kültürle buluşturdu. Mirasın korunması: Gece müzeciliği, kazılar ve restorasyon projeleri kültürel değerleri geleceğe taşıyor. Sosyal boyut: Vakıflar aracılığıyla genişleyen yardımlar, kültür politikasının toplumsal ayağını güçlendiriyor.

Türkiye, yalnızca kültür üreten değil, bu kültürü koruyarak geleceğe aktaran ve toplumun tüm kesimlerine ulaştıran bir kültür merkezi haline geldi.