Mısır’dan İsrail’e önlem teklifi... ‘Arap NATO’su kuralım’

İsrail’in Katar’ın başkenti Doha’ya yönelik saldırısı, bölge ülkelerinin İsrail saldırganlığına karşı daha kapsamlı önlemleri değerlendirme yoluna itti. Arap ülkelerinin, Mısır’ın önerisiyle NATO benzeri bir müşterek savunma gücü kurmayı gündeme aldığı bildirildi. Katar’ın ABD ile olan yakın ilişkilerine ve ABD’nin Ortadoğu’daki en büyük üssünün bu ülkede bulunmasına rağmen İsrail saldırısından korunamayan Doha, olağanüstü toplanan Arap Birliği ve İslam İşbirliği Teşkilatı zirvesine ev sahipliği yapıyor. Dünkü dışişleri bakanları toplantısının ardından bugün liderler bir araya gelirken, Mısır’ın “Arap NATO’su“ fikrini bazı ülkelerle istişare ettiği öğrenildi.

ROTASYONLU KOMUTANLIK

Birleşik Arap Emirlikleri merkezli The National’ın haberine göre Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi son günlerde bazı Arap liderleriyle konuyu görüştü. Zirvenin ana gündeminde yer almayan müşterek askeri güç teklifinin zirve arası toplantılarda da istişare edileceği belirtildi. The National’a konuşan güvenlik kaynakları, merkez karargâhı Kahire’de bulunmak üzere Arap Birliği mensubu 22 ülkenin birlik ve asker sağlayacağı bir güç kurulmasının teklif edildiğini aktardı. Kara, deniz ve hava birliklerinden oluşacak müşterek savunma gücünün ayrıca belli sayıda elit birlikleri de içermesi öngörülüyor. Oluşturulacak gücün Arap ülkelerinde barış koruma görevleri de yürütebileceği kaydediliyor. Kahire yönetimi, kuvvet komutanlığının ilk dönemi Mısır’da olmak üzere 22 Arap ülkesi arasında rotasyonla değişmesini ve sivil bir genel sekreterlik pozisyonu kurulmasını öneriyor.

BAKIŞ AÇISI DEĞİŞTİ

Genel komutanın yanı sıra, kuvvetin katılımcı ülkelerden birinden seçilecek bir kurmay başkanı da bulunacak. Ayrıca, eğitim, lojistik ve silah sistemlerinin uyumlaştırılmasından sorumlu bir planlama konseyi de bulunacak.

Mısır’ın önerisi henüz bir somut gelişme olmasa da Katar’a yönelik saldırının bölgede İsrail’e olan yaklaşımda radikal bir değişikliğe işaret ediyor. Katar’ın saldırıya uğraması bölge ülkelerinin ABD güvenlik garantilerini sorgulamasına neden olurken, İbrahim Anlaşmaları bağlamında İsrail ile normalleşme perspektifinin yerini İsrail’i bölgesel bir tehdit olarak görmeye bıraktığına işaret ediliyor.

Mısır bu öneriyi ilk olarak 2015 yılında İran destekli Husilerin Yemen’deki işgali nedeniyle gündeme getirmiş, öneri o dönem prensipte kabul görmüş olsa da komuta yapısı ve merkez karargâhın nerede kurulacağı gibi konularda yaşanan anlaşmazlıklar nedeniyle somut bir adım atılamamıştı.

KAHİRE’DEN TEL AVİV’E UYARI
‘SAVAŞ SEBEBİ SAYARIZ’

Katar’ın başkenti Doha’daki Hamas liderlerine yönelik başarısız bir suikast girişiminde bulunan İsrail ordusunun, bir diğer arabulucu ülke olan Mısır’a yönelik de benzer bir saldırı planladığı, Kahire yönetiminin ise İsrail’e “savaş sebebi sayarız” uyarısını yaptığı öğrenildi. Middle East Eye’a (MEE) konuşan bir Mısırlı güvenlik yetkilisi, istihbarat raporlarına göre İsrail’in Kahire’deki Hamas liderlerine suikast düzenlemeyi planladığını kaydetti. Yetkili, Kahire’de iki yıldır aralıklı olarak devam eden ateşkes görüşmeleri sırasında bir suikast girişiminin engellendiğini belirterek, “Mısır topraklarında Hamas liderlerine yönelik herhangi bir suikast girişimi, Mısır tarafından egemenliğinin ihlali ve dolayısıyla İsrail’in savaş ilanı olarak değerlendirilecektir ve buna karşılık vermekten çekinmeyeceğiz” ifadelerini kullandı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Doha saldırısı sonrası diğer ülkelerdeki Hamas mensuplarının da hedef alınabileceği tehdidinde bulunmuştu.

KATAR SALDIRISI SONRASI RUBİO’DAN İSRAİL ZİYARETİ

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, İsrail’in Katar’a düzenlediği saldırının ardından dün İsrail’e gitti. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile bir araya gelen Rubio’nun gündeminde İsrail ordusunun Katar’ın başkenti Doha’ya yaptığı saldırı ile Birleşmiş Milletler çatısında oluşan Filistin devletini tanıma dalgasına yaklaşımı olduğu belirtiliyor. Rubio, Washington’dan ayrılmadan önce, İsrail’in Katar’a düzenlediği saldırı hakkında, “Artık olan oldu. Elbette bu durumdan memnun değiliz, Başkan (Donald Trump) da memnun değil. Bu, İsraillilerle olan ilişkilerimizin niteliğini değiştirmeyecek ancak bu konuyu onlarla konuşmamız gerekecek” açıklamasını yapmıştı.

İLHAK DA MASADA

Rubio’nun çantasındaki bir diğer konu ise birçok Batı ülkesinin Filistin devletini tanıma kararına verilecek yanıt. İsrail, Batılı ülkelerin Filistin’i tanıması halinde Batı Şeria’yı ilhak etme tehdidinde bulunurken, Netanyahu ve Rubio bu adıma Washington’ın yaklaşımını görüşecek. İsrailli yetkililer, Rubio’nun Batı Şeria’nın ilhakına karşı olmadığını ve Trump yönetiminin buna engel olmayacağına işaret ettiğini aktardı. Öte yandan Batı Şeria ilhakının Washington’ı İbrahim Anlaşmaları’nın çökmesine neden olabileceğinden endişe ettiği de belirtiliyor.