“Muhalifleri sindirme düzenlemesi” Sözcü Gazetesi

AKP, af kanunu çıkarmak için TBMM’nin üye tam sayısının beşte üç çoğunluğuna erişemediğinden, örtülü ve özel aflara “cezaların ertelenmesi”, “koşullu salıverme” veya “infaz indirimi” gibi ifadeler kullanıyor. TBMM’ye sunulan yeni düzenleme nedeniyle cezasızlık algısı, yeni düzenlemelerle neler getirileceği sıkça konuşulacak.

AKP döneminde infaz sistemiyle ilgili 6 düzenleme yapıldı. Her değişiklik beraberinde yeni sorunlar getirdi. Neler getirildiğine bakalım: 

BUNLARIN ADI “ÖRTÜLÜ AF” 

- 2012 yılında çıkarılan bir kanunda, cezasının son altı ayını açık ceza infaz kurumunda kesintisiz olarak geçiren suçlular için, koşullu salıverilmesine bir yıl veya daha az süre kalmışsa “Denetimli serbestlik” uygulanması getirildi.

- 2013 yılında bir başka kanunla bir geçici madde daha getirildi ve 2021 yılına kadar anılan süre kayıtlarının uygulanmayacağı söylendi. Başka bir deyişle, belirli bir sürenin altında hapis cezasına çarptırılan suçlular, hiç açık cezaevine geçmeden veya cezalarının belirli bir kısmını çekmeden tahliye olanağına kavuştu.

- 2016 yılında Olağanüstü Hal (OHAL) sürecinde 671 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) çıkarıldı. Bu KHK, İnfaz Kanunu’na değişiklikler getirdi. Koşullu salıverme için de cezanın üçte ikisini değil yarısını çekmek yeterli hâle getirildi. Ayrıca denetimli serbestlik uygulaması için öngörülen bir yıl kalması şartı (sayılı suçlar hariç olmak üzere) iki yıla çekildi. Yani suçluların erken tahliyesi daha erkene kaydırıldı ve tahliye edildi.

TAHLİYE YOLUNU AÇTILAR

- 2020 yılına gelindiğinde Covid-19 pandemisi sebebiyle açık ceza infaz kurumunda bulunan veya buraya ayrılmaya hak kazananlar ile çeşitli biçimlerde denetimli serbestlik uygulananlar 31Mayıs 2020 tarihine kadar izinli sayıldı.

Bu düzenleme “örtülü af” olarak değerlendirildi. Kanun, 2012’de açık ceza infaz kurumunda olanlar için getirilen “denetimli serbestlik” uygulamasını, kapalı infaz kurumundakileri de kapsayacak biçimde genişletti. Koşullu salıvermeye “bir yıl” kalması şartı, bir defaya mahsus olmak üzere “üç yıla” çıkarıldı. Bu yolla kamuoyunda tanınan bazı isimler bu düzenlemeden yararlandı.

- 15 Temmuz 2023’te yayımlanan 7456 sayılı Kanun ile Covid-19 izninde bulunan hükümlülerden denetimli serbestliğe ayrılmalarına 5 yıl veya daha az süre kalanların, tekrar cezaevine dönmemesi ve kalan sürelerini denetimli serbestlik altında infaz etmeleri öngörüldü. Ayrıca kapalı ceza infaz kurumunda bulunan ve cezasının belirli bir süresini bu kurumlarda geçiren iyi halli hükümlülerin de üç yıl daha erken açık ceza infaz kurumuna ayrılmaları sağlandı.

BU ALGISININ SORUMLUSU

CHP Aydın Milletvekili ve TBMM Adalet Komisyonu’nun CHP Sözcüsü Süleyman Bülbül, yapılan bu düzenlemeleri SÖZCÜ’ye şöyle değerlendirdi:

“Cezasızlık algısının asıl mimarı yine iktidardır. Sabıka dosyası kabarık kişiler, mahkemece kendileri aleyhine ceza tayin edilmiş olsa dahi bu cezanın çok küçük bir kısmını hapishanelerde geçireceklerini ya da hiç cezaevine uğramadan hayatlarına devam edebileceklerini bilmenin cesaretiyle yeni suçlara yöneliyor.”

BU SUÇLARIN KARŞIĞI

Sanığın sabıkasının bulunmadığı, sanığın reşit olduğu, suç tarihinin 1 Eylül 2020’den sonraki bir tarih olduğu ve cezanın temel ceza olarak esas alındığı durumda (ağırlaştıncı ve hafifleştirici sebepler dikkate alınmaksızın) hükümlünün aldığı ceza ve kapalı ceza infaz kurumunda kalma süresini CHP’li Süleyman Bülbül şöyle açıkladı:

- Eş veya eski eşi kasten yaralama: Ceza: 4 yıl 6 ay. Yatarı: 1 ay kapalı cezaevinde kalır ve sonrasında açık ceza infaz kurumuna geçer ve infazı devam eder. İyi hal durumuna göre denetimli serbestlikten ve koşullu salıverilmeden yararlanır.

- Nitelikli cinsel saldırı (Tecavüz): Ceza: 12 yıl. Yatarı 7 yıl 2 ay 13 gün kapalı cezaevinde kalır ve sonrasında açık ceza infaz kurumuna geçer, infazı devam eder. İyi hal durumuna göre denetimli serbestlikten ve koşullu salıverilmeden yararlanır.

- Çocuğun nitelikli cinsel istismarı: Ceza: 16 yıl. Yatarı 10 yıl 7 ay 9 gün kapalı cezaevinde kalır ve sonrasında açık ceza infaz kurumuna geçer ve infazı devam eder. İyi hal durumuna göre denetimli serbestlikten ve koşullu salıverilmeden yararlanır.

YATARI OLMAYAN SUÇLAR DA VAR

- Gece vakti işlenen hırsızlık: Ceza: 1 yıl 6 ay, yatarı yok.

- Nitelikli hırsızlık: Ceza: 5 yıl. Yatarı 1 ay kapalı cezaevinde kalır ve sonrasında açık ceza infaz kurumuna geçer ve infazı devam eder. İyi hal durumuna göre denetimli serbestlikten ve koşullu salıverilmeden yararlanır.

- Yağma: Ceza: 6 yıl. Yatarı 1 ay kapalı cezaevinde kalır ve sonrasında açık ceza infaz kurumuna geçer ve infazı devam eder. İyi hal durumuna göre denetimli serbestlikten ve koşullu salıverilmeden yararlanır.

- Uyuşturucu ticareti: Ceza: 10 yıl. Yatarı 3 yıl 6 ay 2 gün kapalı cezaevinde kalır ve sonrasında açık ceza infaz kurumuna geçer ve infazı devam eder. İyi hal durumuna göre denetimli serbestlikten ve koşullu salıverilmeden yararlanır.

- Eşe, eski eşe karşı kasten öldürme: Ceza: Ağırlaştırılmış müebbet. Yatarı 30 yıl kapalı cezaevinde kalır ve sonrasında açık ceza infaz kurumuna geçer ve infazı devam eder. İyi hal durumuna göre denetimli serbestlikten ve koşullu salıverilmeden yararlanır.

2 YIL ALAN, 72 GÜN CEZAEVİNDE

İktidarın, cezasızlığı ortadan kaldırma politikasıyla yeni infaz sisteminde iki yıla kadar olan cezalarda en az 5 gün yani cezasının 10’da biri olan 72 gün yatarı getirdikten sonra şartlı salıvermeye, denetimli serbestliğe olanak tanıyan düzenleme planlıyor. CHP Sözcüsü Süleyman Bülbül, “Bunlar, cezasızlık kriterini ortadan kaldırmıyor. Çünkü, 2 yıla kadar olan suçlarda ifade özgürlüğü, hakaret suçları, muhalifleri sindirmeyi içeren suçları içeriyor. Bunun anlamı, yine muhaliflere yönelik düzenlemeler getirilmesidir” diyor.