‘Nazi kampı’ denilen Akkuyu NGS de bir skandal daha: İşçiler bayram öncesi ücretsiz izne çıkarıldı

Bugüne kadar iş cinayetleri, ücretlerin ödenmemesi, çiple takip ve ‘saha polisi’ uygulamalarıyla gündeme gelen Akkuyu Nükleer Güç Santralinde (NGS) bayram öncesi binlerce işçi, inşaat faaliyetlerinin durdurulduğu gerekçesiyle ücretsiz izne çıkarıldı. Ücretsiz izne çıkarılan işçiler ücretlerinin de yatırılmadığını söyledi.

Evrensel'den Mahsun Kılıç'ın haberine Rus menşeli Rosatom Devlet Nükleer Enerji Şirketi (Rosatom) tarafından Mersin’in Gülnar ilçesi Büyükeceli beldesinde inşaatı devam eden Akkuyu NGS’de ocak ayından itibaren binlerce işçi işten atıldı. Kurban Bayramı öncesi ise ‘İnşaat faaliyetlerinin durdurulduğu’ gerekçesiyle binlerce işçi ücretsiz izne yollandı.

İşçilerin verdiği bilgiye göre; 26 Mayıs günü işçilere inşaat faaliyetlerinin bir ay boyunca durdurulacağı söylendi. Ocak ayından beridir zamsız çalışan, ücretleri eksik ödenen binlerce işçi, Kurban Bayramı’nı ücretsiz izinle karşıladı. Görüştüğümüz bir işçi, “TSM Enerji ve İçtaş İnşaat şirketlerinde çalışan işçiler işten çıkarıldı. Ücretsiz izne yollandılar. Maaşlarını alamadan bayramdan önce ücretsiz izne çıkarıldılar” dedi.

Daha önce Rusya ile Türkiye arasında yaşanan para krizinden dolayı 2. 3. ve 4. ünitelerin santral inşaatlarının yavaşladığı yansımıştı.

Öte yandan Akkuyu NGS işçilerinin gündeme getirdiği iddialardan biri de 50 Türkmenistanlı işçinin kimliklerine, taşeron bir şirket tarafından el konulduğu. İşçiler, İçtaş İnşaat bünyesinde faaliyet gösteren Barış Arge Global Şirketinin, Türkmenistanlı işçilerle, henüz Türkiye’ye gelmeden önce 60 bin lira ücret anlaşması yaptığını ancak işçiler çalışmaya başladıktan sonra 24 bin lira verildiğini belirtti. İşçiler, Türkmenistanlı işçilerin gitmemesi için kimliklerine el konulduğunu söyledi.

İşçilerin iddiasını sormak için aradığımız Barış Arge Global yetkililerine ise ulaşamadık.

Akkuyu NGS sık sık iş cinayetleriyle gündeme geliyor. 2022 yılında, reaktör montaj malzemesini taşıyan vincin halatlarının kopması sonucu üzerine tonlarca ağırlıkta demir malzeme düşen Rus işçi hayatını kaybetmişti.

2024’ün nisan ayında, vinç operatör yardımcısı olarak çalışan Hacı İbrahim Karataş, vinç bakımı yaparken tambura sıkışması sonucu yaşamını yitirmişti.

2024’ün kasım ayında sağanak yağış ve şiddetli rüzgar sonucu, işçilerin kaldığı kampta, fırtına sebebiyle çatılar uçup işçilerin üzerine düşmüş, işçilerden Ahmet Çiftçi hayatını kaybetmiş, iki işçi yaralanmıştı.

İşçiler, daha önce şantiyedeki Rus ‘saha polislerinden’ de söz etmişti. İşçilerin anlattığına göre saha polisleri işçiler oturduğunda, telefonla konuştuğunda, hatta yavaş yürüdüğünde ceza kesmekle görevliydi. Hatta saha polisleri bir işçiyi darbetmekle de gündeme gelmişti. Santral şantiyesinde kaynak ustası olarak çalışan 44 yaşındaki Üstat Tunç, 26 Nisan 2024’te iş çıkışında yeni kurulan turnikelere kart basmak istemeyince saha polisleri tarafından konteynere kilitlenerek darbedildiğini söylemişti. Saha polislerine, depremzede olduğunu ve depremde göçük altında kaldıktan sonra sağ bacağının kırık olduğunu defalarca söylemesine rağmen şiddetin devam ettiğini belirten Tunç, yaşadıklarını, “Karnıma bastılar, dirsekleriyle karnıma baskı yaptılar. Zorla kolumu bükerek telefonun kilidini açmaya çalışıp çektiğim videoyu silmeye çalıştılar ama direnmeye çalıştım” şeklinde anlatmıştı. Tunç sonrasında darp raporu almıştı.

Santralle ilgili skandallardan biri de TSM Şirketi bünyesinde çalışan işçilerin bileklerine takılan saat şeklindeki GPS cihazlarıydı. Cihazlarla takip edilen işçiler, yaşadıklarını şöyle anlatmıştı: “Şantiyeye girer girmez saati takmamızı istiyorlar. Kolumuzda saat olup olmadığını kontrol ediyorlar. Saati takmazsan ya da zamanında şantiyeye giriş yapamazsan imzayı silip gönderiyorlar, ‘Bugün sana yevmiye yok’ diyorlar. Cihaz bozulunca masrafını da bizden kesiyorlar.”

Santraldeki işçiler, ücretlerinin ödenmemesi nedeniyle sık sık eylem de yapıyor. Taşeron firma İntens’e bağlı çalışan işçilerin ücretleri Rusya-Ukrayna savaşı bahanesi ile ödenmemiş, üstelik işçilerin yüzde 40 zam talepleri de karşılanmamıştı. İşçiler yüzde 30’un altında zamlar verileceğinin söylenmesi üzerine eylem yapmıştı. 2022’de santralin türbin inşaatını üstlenen Genar Gentes Yapı Firmasına bağlı çalışan yaklaşık 700 işçi üç aydır ücretlerini alamadıkları için şantiyede yürüyüş yapmıştı. Aynı yıl Akkuyu NGS işçileri ücretlerini alamadıkları için defalarca iş bırakmıştı. Bazı iş bırakma eylemlerine jandarma müdahale etmişti.

İnşaat başladıktan bu yana işçilerin şikayet ettiği konuların başında yemeklerin kötü, çalışma koşullarının ağır olması geliyor. Yeteri kadar emniyet kemeri olmadığı için işçilerin ceza yediği, iş ayakkabısı, kese, kerpeten gibi malzemelerin dahi işçilere fatura edildiği bugüne kadar ortaya çıkan skandallar arasındaydı. Akkuyu NGS’yi ‘toplama kampı gibi’ diye ifade eden işçiler yemeklerin de yenemeyecek durumda olduğunu anlatmıştı.

İşçilerin ‘Nazi kampı’ dediği Akkuyu’da grev başladı!

Akkuyu'da emekçilere insanlık dışı muamele! Yoğurttan kullanılmış prezervatif çıktı