Nobel ödüllü yazar Pinter in Filistin ve Orta Doğu görüşleri kitaplaşıyor Kültür Sanat Haberleri

Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Yerebakan, 2005 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Yahudi kökenli oyun ve senaryo yazarı Harold Pinter'in eserlerinde ve söyleşilerde paylaştığı İsrail'in Filistin'e bakış açısı ve Orta Doğu'da yaşananlarla ilgili görüşlerini, Türkçe yayımlanacak kitapta bir araya topladı

Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Yerebakan, 2005 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Yahudi kökenli oyun ve senaryo yazarı Harold Pinter'in eserlerinde ve söyleşilerde paylaştığı İsrail'in Filistin'e bakış açısı ve Orta Doğu'da yaşananlarla ilgili görüşlerini, Türkçe yayımlanacak kitapta bir araya topladı. Prof. Dr. Yerebakan, Pinter'in Orta Doğu ile ilgili İngilizce kaleme aldığı oyun, şiir ve gazete yazılarının yanı sıra söyleşilerdeki konuşmalarını Türkçe yayımlamak amacıyla üç yıl önce çalışma başlattığını söyledi.

Öngörüleriyle meşhur bir yazar

Pinter'in bu konudaki yazı ve söylemlerini derlediğini anlatan Yerebakan, son sınıf öğrencileriyle çevirileri tamamladıklarını belirtti. Yerebakan, yayım hazırlıklarının devam ettiği kitapta, özellikle Pinter'in İsrail'in Filistin politikalarına yönelik eleştirilerine yer verdiğini, Orta Doğu'ya bakışını okuyucuya sunmayı hedeflediğini vurguladı. ​​​​​​​Harold Pinter ile 2000'de Londra'da tanışma fırsatı bulduğunu dile getiren Yerebakan, Pinter'in Yahudi olarak zulmü, işkenceyi ve savaşın getirdiği korkunç yıkımı çocukluğunda yaşadığını, 2. Dünya Savaşı'nın, Hitler zulmünün, Nazi Avrupası'nın bütün işkencelerini ve zorluklarını bizzat deneyimlediğinin altını çizdi."

Yerebakan, Pinter'in 1980 sonrası dönemde insan hakları ihlallerini ele aldığı eserlerinde korku ve müstehcenliği ön plana çıkaran anlatım yolunu tercih ettiğini belirterek, "Yazar bir söyleşisinde, 'Elimde başka bir silah yok, çok kötü bir dil kullanacağım ki bu kötülerin yaptıklarını ancak kötü dille anlatabilirim' demiştir" ifadelerini kullandı. Harold Pinter'in 2004'teki bir yazısında Suriye'nin parçalanacağını kaleme aldığına işaret eden Yerebakan, Pinter'in bu tür öngörüleriyle de dikkati çeken bir yazar olduğunu söyledi. Yerebakan, yazarın Yahudi olmasına rağmen İsrail'in Filistin politikasını hiç kimsenin cesaret edemediği şekilde gündeme getirdiğini anlattı.

"İsrail terörizm ve katliam üzerine kuruldu"

Pinter'in, 2008'de The Guardian gazetesinde yayımlanan bildirisinde, İsrail'in kuruluş yıl dönümünü eleştirdiğini anımsatan Yerebakan, şunları kaydetti: "Pinter söz konusu yazısında, 1948 yılında 70 bin Filistinlinin hiçbir gıda ve su temini olmaksızın evlerinden zorla çıkarıldığını, yüzlercesinin bu süreçte hayatını kaybettiğini belirterek, bu olayın mart ayında olduğu için Filistinliler arasında 'Ölüm Martı' olarak anıldığını ifade ediyor. 'Böyle bir devletin doğum gününü kutlamıyorum protesto ediyorum' diyor. Devlet kuruluşundan sonra ise yaklaşık 750 bin Filistinlinin mülteci durumuna düştüğünü, 400'e yakın köyün ise haritadan silindiğini vurguluyor. Pinter, binlerce Filistinlinin, İsrail vatandaşı olan Filistinliler dahil 1956'da Celile'den kovularak yerlerinden edildiğini ve Batı Şeria ile Gazze'de de benzer uygulamaların devam ettiğini belirterek, bu süreci 'etnik temizlik', 'etnik arındırma' olarak tanımlıyor."

Etnik temizlikten bahsedilmesinin çok önemli olduğuna dikkati çeken Yerebakan, "Pinter, İsrail'in aslında büyük bir suç işlediğini 2008'de söylüyor. Acaba 2025 yılında ne söylerdi hayal bile edemiyorum" dedi. Yerebakan, Pinter'in bildirisinde yer alan bir başka bölümü ise şöyle aktardı: "Yazar, 'Çünkü bu devlet terörizm ve katliam üzerine kuruldu. O ülkenin asıl toprak sahiplerinin yerlerinden edilmesi üzerine kuruldu. Bir başka ırk, Yahudi ırkı oraya kondu. Gazze halkına toplu cezalandırma yöntemini uyguluyor. Biz nasıl İsrail'in 60. doğum yılını kutlayalım? Hala ısrarla Filistinlileri insan haklarından mahrum bırakan ve onların devlet olma arzularını yok eden İsrail'in doğum gününü kutlayamayız' diyor." Prof. Dr. İbrahim Yerebakan, Pinter'in siyonizmi bir terörizm, insanları yok eden, karşı tarafı hiçe sayan bir entite şeklinde gördüğünü ifade etti. Nobel ödüllü yazarın çalışmalarını derleyip Türkçeye çevirme fikrinin, eserlerini okuyup bugünle ilişki kurmaya başladıktan sonra geliştiğini belirten Yerebakan, "Günümüzde Orta Doğu'da olup bitenler dikkatimi çekti. Irak Savaşı ile ilgili inanılmaz şeyler söylüyor. Bizim coğrafyamızla ilgili eserleri, oyunları çok ilgimi çekti" değerlendirmesinde bulundu. Yerebakan, "Pinter'in Orta Doğusu" adını vermeyi düşündüğü yaklaşık 250 sayfalık kitapta, yazarın Türkiye, Irak, İsrail ile Amerika'nın Orta Doğu politikasına ilişkin görüşlerinin yer alacağını sözlerine ekledi.