O rapor HES inşaatını durdurdu: Balık geçemiyor, keçi su içemiyor

Tunceli'nin Çemişgezek ilçesinde, yaban keçileri ve su samurları gibi koruma altındaki türlere ev sahipliği yapan Tağar Çayı üzerinde yapımı büyük oranda tamamlanmış olan HES projesi, Erzincan İdare Mahkemesi'nin verdiği "yürütmeyi durdurma" kararıyla mühürlendi. Mahkemenin kararına, inşaatın bölgenin ekosistemine verdiği telafisi imkansız zararları bilimsel olarak ortaya koyan ve aralarında 8 profesörün bulunduğu bilirkişi heyetinin hazırladığı rapor damga vurdu.

Geçen yıl Tağar Çayı üzerinde başlatılan hidroelektrik santrali (HES) ve regülatör inşaatı, henüz Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) süreci tamamlanmadan ve gerekli izinler alınmadan başlatıldığı gerekçesiyle yargıya taşınmıştı. Türkiye Barolar Birliği Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu üyesi Avukat Barış Yıldırım, Çemişgezek Çevre Platformu ve yöre halkı adına projenin iptali için Erzincan İdare Mahkemesi'nde dava açtı.

Dava süreci devam ederken, 8'i profesör ve 1'i doçent olmak üzere 9 kişilik uzman bir bilirkişi heyeti, 3 Temmuz 2025 tarihinde bölgede keşif ve inceleme yaptı. Tunceli Barosu avukatlarının da katıldığı keşif sonrası hazırlanan rapor, projenin bölgenin yaban hayatı ve doğal dengesi üzerindeki yıkıcı etkilerini net bir şekilde ortaya koydu. Raporda, inşa edilen yapılar nedeniyle balıkların geçiş yapamadığı, yaban keçilerinin en temel yaşam kaynağı olan suya ulaşamadığı ve projenin genel olarak ekolojiye büyük zarar verdiği tespit edildi.

Mahkemenin yürütmeyi durdurma kararının ardından Tunceli Barosu'nda bir basın açıklaması düzenleyen Avukat Barış Yıldırım, sürecin en başından beri hukuksuz ilerlediğini vurguladı. Yıldırım, "İnşaat bitmek üzereyken ÇED olumlu kararı verildi. Biz bu karara karşı açtığımız davada, Tağar Çayı Havzası'nın, ülkemizin de taraf olduğu BERN Sözleşmesi (Avrupa'nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarının Korunması Sözleşmesi) uyarınca kesin koruma altında bulunan yaban keçisi ve su samuru gibi türleri barındırdığını, burada habitat tahribatı yapılamayacağını ifade ettik" dedi.

Yıldırım, ayrıca Tağar Vadisi'nin Milli Parklar Kanunu hükümlerine göre "Milli Park" olarak ilan edilmesi gereken bir saha olduğunu belirterek projenin tamamen iptal edilmesi gerektiğini savunduklarını söyledi.

Avukat Barış Yıldırım, bilirkişi raporunun mahkeme kararındaki önemine dikkat çekerek, "Netice itibarıyla bilirkişi raporlarında projenin iptal edilmesi gerektiği belirtildi. Raporda, su iletim kanalı ve balık geçidinin işlevsiz olduğu, bitki türlerinin yalnızca bir günlük yüzeysel bir incelemeyle tespit edildiği, projenin sosyal ve çevresel etkilerinin yeterince değerlendirilmediği vurgulandı" diye konuştu.

Erzincan İdare Mahkemesi, bu kapsamlı ve bilimsel raporu esas alarak, büyük oranda tamamlanmış olmasına rağmen projenin devam etmesi halinde telafisi güç zararlar doğuracağı gerekçesiyle ÇED olumlu kararının yürütmesini durdurdu.