Odaya girdiğinizde Ben buraya neden geldim diye soruyorsanız sebebi bu Sözcü Gazetesi

Odaya adım attığınızda birden duraksayıp, "Ben buraya neden gelmiştim?" diye kendinize sorduğunuz oldu mu? Eğer cevabınız 'evet' ise yalnız değilsiniz. Hatta bu kafa karışıklığı o kadar yaygın ki bilim dünyasında artık özel bir adı bile var: Kapı Etkisi (Doorway Effect).

KAPIDAN GEÇİNCE BEYİN NEDEN 'RESETLENİYOR'?

Kapı Etkisi ilk kez ABD'deki Notre Dame Üniversitesi tarafından yapılan bir çalışmayla belgelendi. Araştırmada katılımcılar, gerçek ve sanal ortamlarda ellerinde bir nesneyle yürüdüler ve bir odayı geçtiklerinde bu nesnenin ne olduğunu unuttukları gözlendi. İlginç olan ise şu: Aynı mesafeyi tek bir odada yürüdüklerinde unutma oranı çok daha düşüktü.

Bilim insanlarına göre bu durumun nedenş, beynin deneyimlerini bölümlere ayırarak "olay sınırları" yaratması. Yani bir kapıdan geçmek için beyin hem fiziksel hem de psikolojik bir geçiş anlamına geliyor. Odanın değişmesiyle birlikte beyin, yeni bir bölüme geçmiş hissine kapılıyor ve önceki görevi "önemsiz" olarak işaretleyip unutmaya eğilim gösteriyor.

GÖRSEL İPUÇLARI ÇOK ÖNEMLİ

O an yapmak istediğiniz şey, beyninizde bulunduğunuz ortamdaki nesnelerle bağlantılı oluyor. Yeni bir ortama geçtiğinizde bu görsel ipuçları kaybolduğu için beyniniz "hedefi" hatırlamakta zorlanıyor.

Sağlık alanında yayın yapan HealthTest'e göre bu durum sinir bozucu olabilir ama aslında beynin son derece verimli çalıştığını gösteriyor: "Beyin, o an için gereksiz gördüğü bilgiyi silerek dikkat ve enerji tasarrufu sağlıyor."

KİMLER DAHA ÇOK YAŞIYOR?

Özellikle zihinsel yükü yüksek olan kişiler bu durumu daha sık yaşıyor. Pennsylvania Üniversitesi Nöroloji Bölümü'nün araştırmasına göre uyku eksikliği, kısa süreli belleğin kodlanmasını ve hatırlanmasını zorlaştırıyor. Bu da yorgun, uykusuz ya da duygusal olarak yıpranmış kişilerin görevleri unutma riskini artırıyor.

UNUTMAMAK İÇİN NE YAPABİLİRSİNİZ?

Uzmanlar, basit ama etkili yöntemler öneriyor:

Niyetinizi yüksek sesle söyleyin: Örneğin "Mutfaktan su alacağım" demek, zihinsel pekiştirme sağlar. Görevi zihninizde canlandırın: Hareket etmeden önce görevi yapıyormuş gibi hayal edin. Görsel hatırlatıcılar kullanın: Çocuğunuzun okul çantasını kapının yanına koymak ya da not yapıştırmak, görevi hatırlamayı kolaylaştırır.