Oğuz boylarının Erzincan’a bıraktığı tescilli kültürel miras: Cengerli kilimi Kültür Sanat Haberleri

Türk Patent ve Marka Kurumunca 24 Haziran'da "Cengerli kilimi" adıyla coğrafi işaret alan kültürel miras, geleneksel tezgahlarda, bitki köklerinden elde edilen doğal boyalarla renklendirilen yün ipliklerle dokunuyor.

Selçuklu döneminde Horasan'dan gelen Oğuz boylarının Erzincan’a bıraktığı tescilli kültürel miras "Cengerli kilimi", kadınlar tarafından organik yün ipliklerle dokunarak gelecek nesillere aktarılıyor. Selçuklu döneminde Horasan'dan gelen Oğuz boylarının Erzincan'a bıraktığı kültürel miras "Cengerli kilimi" asırlık ve her biri ayrı anlam taşıyan motifleriyle dikkati çekiyor. 24 Haziran'da Türk Patent ve Marka Kurumunca "Cengerli kilimi" adıyla coğrafi işaret alan kültürel miras, Erzincan Belediyesi Meslek Edindirme ve Eğitim Kursundaki (ERMEK) halı tezgahlarında kadın kursiyerlerce yaşatılıyor. Geleneksel tezgahlarda, bitki köklerinden elde edilen doğal boyalarla renklendirdikleri yün ipliklerle dokunan kilim, kadınlar tarafından gelecek kuşaklara aktarılması için çalışma yapılıyor.

250 kişi kilim dokumayı öğrendi

ERMEK yetkilisi Melike Akçay, Selçuklular döneminde Horasan'dan gelen Oğuz boylarının Erzincan'a bıraktığı kültürel miras Cengerli kiliminin bir ay önce coğrafi işaret tescili aldığını söyledi. Kilim üzerine işlenen motiflerin çeşitli duygular ve anlamlar içerdiğini, kurs açıldığı günden bu yana ise 250 kişinin bu kilimi dokumayı öğrendiğini belirtti. Cengerli kilimini gelecek nesillere taşımak istediklerini dile getiren Akçay, şöyle devam etti: "Gençlere özellikle eğilimimiz var çünkü ilgi oldukça fazla. Gençlerden de bu konuda güzel, olumlu dönüşler alıyoruz. Coğrafi tescil işareti kültürel olarak güzel bir miras olduğu gibi turizme, ekonomiye katkı sağlayacak. Ulusal anlamda daha geniş kitlelere hitap etmemizi, daha iyi tanınmamızı sağlayacak. Aynı zamanda bu yapılan ürünler ERMEK mağazasında satışa sunuluyor. İsteyenler oradan Cengerli kilimi temin edebilirler."

Motiflerin özel anlamları var

Yöresel kilim dokuma hocası Serap Biregen de Erzincan'ın Refahiye ilçesinin Cengerli köyündeki motifleri kullanarak dokumacılık yaptıklarını anlattı. Her bir motifin bir anlamının bulunduğuna dikkati çeken Biregen, şunları kaydetti: "Geçmişteki kadınlar özlem, hasret, gurbet gibi hislerini dokunan kilimlere yansıtmışlardır. Amacımız bu kültürü gelecek nesillere de aktarmak. Cengerli kiliminin atkı, çözgü, dokuma gibi ayırt edici özelliklere sahiptir. İplerimiz kök boyadır. Bunlar soğan ve ceviz kabuğu ile kazanlarda kaynatıp kurutuluyor. İplerimiz koyunu kırparak elde edilen yünlerden boyama yaparak dokuma haline getiriyoruz. Motiflerin kendine özel anlamları vardır. Sulu mihrap, buzağı, çengel, tarak gibi. Bunlar daha çok Selçuklu dönemindeki kadınların eşsizlik durumunda hasretlik çekme zamanı olduğu için onların kendi aralarında koymuş oldukları motif isimleridir." Kursiyerlerden Filiz Öztürk ise Anadolu kadınının "tarihi ilmek ilmek" işlediğini anlatarak, "Desenleri kilime işliyoruz. İnsanı ruhen dinlendiren bir iş. Özellikle büyük bir sabır gerektiriyor ve insan kilim dokudukça sanki dinleniyor. Biz de Anadolu kadınının daha önce kilimlere işlediği hüznü, sevinci, inancı kilimlere işlemeye çalışıyoruz" diye konuştu. Gönül Demir de genç kadınlara tavsiyede bulunarak üretime katkı sunmalarını istedi.