Öksürük sesinden üretti! Ne işe yaradığı gündem oldu

Yapay zeka algoritmalarıyla geliştirilen yazılım, öksürük sesinden KOAH, astım, bronşit, zatürre, ÜSYE ve reflü gibi hastalıkların tanısını koyabiliyor. Ses analizine dayalı bu sistem, tıp dünyasında geniş yankı uyandırdı.

Hitit Üniversitesi’nde farklı uzmanlık alanlarından akademisyenler öksürük sesinden 6 hastalığın yanı sıra sağlıklı öksürüğü de ayırt edebilen bir yapay zeka yazılımı geliştirdi.

Bir grup uzman (iki biyoistatistikçi, bir bilgisayar mühendisi, bir göğüs hastalıkları ve bir gastroenteroloji uzmanı), öksürük seslerini matematiksel verilere ve görsellere dönüştürerek solunum yolu hastalıklarını tespit edebilen bir yapay zeka yazılımı geliştirdi. 75 kişiden alınan öksürük sesleriyle yapılan ve bir yıldan fazla süren çalışmada, KOAH, astım, bronşit, zatürre, reflü gibi hastalıkları %91'in üzerinde başarıyla tanılayabilen sistem oluşturuldu. Yazılım, hastalık içermeyen öksürükleri de ayırt edebiliyor ve TÜBİTAK desteği kazandı.

Hitit Üniversitesi Biyoistatistik Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Emre Demir, çalışmayla öksürük sesine ilişkin birçok parametre elde ettiklerini ve analiz edilmeye uygun hale getirdiklerini söyledi. Elde edilen verileri yapay zekaya öğrettiklerini belirten Demir, "KOAH, astım, bronşit, üst solunum yolu hastalıkları, zatürre, reflü gibi hastalıkları öksürük sesinden teşhis edebiliyoruz." dedi.

"HER BİR HASTADAN 3 SES ALACAĞIZ"

Pilot uygulamada elde ettikleri yüzde 91 başarı oranını, TÜBİTAK desteğiyle temin edilecek gelişmiş ekipmanlarla yüzde 95'in üzerine çıkarabileceklerini kaydeden Demir, "Her bir hastadan 3 ses alacağız. Her bir hastalık grubundan en az 100 ses alacağız. 2 binin üzerinde ses verisi elde etmeyi planlıyoruz. Her sesi 10 farklı veriye dönüştüreceğiz. Belki 5 bin parametremiz olacak. Bu sayede çok daha kapsamlı veriler elde etmiş olacağız." diye konuştu.

"SOLUNUM YOLU HASTALIKLARININ TANISI KOYABİLECEK"

Projenin üçüncü aşamasında mobil yazılım geliştirmeyi hedeflediklerini vurgulayan Demir, şöyle devam etti: "Projeyle nihai amacımız şu, binlerce ses verisinden derin öğrenme ve yapay zekayla bir model ortaya koyacağız. Bu modelin yüzde 95 oranında başarılı şekilde solunum yolu hastalıklarının tanısını koyacağını düşünüyoruz. Projenin üçüncü aşamasında, cep telefonuyla kaydedilecek öksürük sesiyle kişinin kendisine doğrudan solunum yolu tanısı koyacağı bir mobil uygulama geliştirmek istiyoruz."

Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalından Dr. Öğretim Üyesi Büşra Durak da öksürüğün göğüs hastalıkları polikliniğine en sık başvuru nedenlerinden olduğuna dikkati çekerek, "Öksürük bize hastalıklar hakkında çok önemli bulgular vermekte. Kuru öksürük, balgamlı öksürük, hırıltılı öksürük gibi öksürük çeşitleri var. Kuru öksürükle gelen hastalarda astım, reflü gibi hastalıkları düşünüyoruz. Balgamlı öksürükte gelen hastalarımızda ise KOAH, bronşit, pnömoni gibi hastalıkları düşünüyoruz." dedi.

Bu hastalıkların tanısı için çeşitli laboratuvar ve görüntüleme tetkiklerine ihtiyaç duyulduğunu ifade eden Durak, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bu tetkikler hastaları yıpratabilmekte, sağlık sisteminde de ciddi yük oluşturabilmekte. Projeyle solunum sistemi hastalıklarında ses analizi yöntemiyle sadece öksürük seslerinden tanı koyabilmeyi amaçlıyoruz. Bu da hastalara daha hızlı tanı koymamızı, daha hızlı tedavi süreci ve sağlık sisteminde oluşabilecek ciddi yükü önlemeyi sağlayacağını düşünmekteyiz."

"HASTA YOĞUNLUĞUNU AZALTACAK"

Gastroenteroloji kliniğinden uzman doktor İbrahim Durak ise reflünün kronik öksürüğün üçüncü sebebi olduğunu belirterek, "Biz normalde reflü tanısı için üst sindirim sistemi endoskopisi, PH metre gibi ciddi işlemler yapmak zorunda kalabiliyoruz. Öksürük sesinden tanı koyabilmek bizim açımızdan büyük kolaylık olacak. Hem sağlık sistemi üzerindeki büyük maddi yükünü hem de hasta yoğunluğunu azaltacak bir sistem. Projeyi ilk duyduğumdan beri heyecanlıyım." ifadelerini kullandı.

İLİŞKİLİ HABER 59 yıllık dükkanını elemansızlıktan kapattı! Tekirdağlı köftecinin isyanı

PAYLAŞ

Gülşah Kerimoğlu Yasemin.com - Şef Editör

Editör Hakkında Üsküdar Üniversitesi Yeni Medya ve Gazetecilik bölümünden 2019 yılında onur öğrencisi olarak diplomasını aldı. Okul gazetesinde birçok habere ve röportaja imza attı. Kanal 7 Medya Grubu bünyesinde Haber 7 ve Yasemin.com’da staj yaptı. Anadolu Ajansı’nda gönüllü stajyerlik yaptı. Yasemin.com’da mesleğe ilk adımını attı. 2019 yılında Kanal 7 Medya grubu bünyesinde yer alan Yasemin.com kadın sitesinde İçerik Editörü olarak çalışmaya başladı. Burada pek çok özel habere imza attı, kategori bazında içerikler oluşturdu. 2023 yılında Yasemin.com'da Şef Editör olarak görev yapmaktadır.