Önümüzdeki 5 yıl kritik! Sıcaklık rekorları kırılabilir Sözcü Gazetesi

WMO’nun ilk kez açıkladığı verilere göre, 2030 yılından önce dünya, sanayi öncesi döneme kıyasla 2 derece daha sıcak bir yılı deneyimleyebilir. Bilim insanları bu olasılığı "şok edici" olarak tanımladı.

Son 10 yılın tarihin en sıcak yılları olarak kayda geçmesinin ardından hazırlanan raporda, fosil yakıtların kullanımının durdurulmaması durumunda insan sağlığı, ekonomi ve doğal ekosistemlerin ciddi tehditlerle karşı karşıya kalacağı vurgulandı.

Kısa dönemli hava gözlemleriyle uzun vadeli iklim tahminlerini birleştiren rapor, 2025-2029 yılları arasındaki beş yıllık ortalama sıcaklığın, sanayi öncesi seviyelerin 1,5 derece üzerinde olma ihtimalinin yüzde 70 olduğunu açıkladı. Bu durum, Paris İklim Anlaşması’nın en iddialı hedefini tehlikeye atıyor.

Raporda ayrıca, gelecek beş yıl içinde en az bir yılın sıcaklık artışının 1,5 dereceyi geçme ihtimalinin yüzde 86 olduğu, bunun da 2020 raporundaki yüzde 40'lık olasılıktan belirgin bir şekilde arttığı belirtildi.

2024 yılında, tarihte ilk kez yıllık bazda sıcaklık artışı 1,5 dereceyi aştı. Bu durum, 2014 yılı öncesindeki hiçbir beş yıllık tahminde mümkün görülmüyordu. 2024 yılı, 175 yıllık gözlem tarihinde en sıcak yıl olarak kaydedilmişti.

220 farklı modelle hazırlanan raporda, 2030 yılından önce 2 derecelik artışın gerçekleşme olasılığı yüzde 1 civarında. Bu senaryonun gerçekleşmesi için güçlü bir El Nino ve pozitif Arktik Salınım gibi birçok faktörün aynı anda ortaya çıkması gerekiyor. Daha önce böyle bir durum, beş yıllık süre zarfında imkansız olarak kabul ediliyordu.

Met Office'ten Adam Scaife, "2 derece artışın mümkün olması şok edici bir durum. Önümüzdeki beş yıl içinde gerçekleşme ihtimali sadece yüzde 1 olsa da, sıcaklık arttıkça bu ihtimal yükselecek" dedi.

Raporda sıcaklık artışının etkilerinin dünyanın farklı bölgelerinde eşit olmayacağı vurgulandı. Kuzey Kutbu’nun kışları, küresel ortalamadan 3,5 kat daha hızlı ısınacak. Amazon yağmur ormanlarında kuraklıkların artacağı, Güney Asya, Sahel ve Kuzey Avrupa ülkelerinde ise yağış miktarının yükseleceği öngörülüyor.

WMO İklim Hizmetleri Direktörü Chris Hewitt, sıcak hava dalgalarının insan sağlığı için ciddi endişe yarattığını ifade ederek, fosil yakıt kullanımının azaltılması durumunda hâlâ ısınmanın sınırlandırılabileceğini belirtti. Hewitt, "İklim için harekete geçmeliyiz. 1,5 derece sınırı kaçınılmaz değil" diye konuştu.