Oscarlı belgeselin Filistinli kahramanıydı… Yerleşimci terörünün son kurbanı

İŞGAL altındaki Batı Şeria’da yer alan Umm el-Hayr köyünde, 97. Oscar Ödüllerinde En İyi Belgesel Ödülü’nü alan “No Other Land” (Gidecek Başka Yer Yok) adlı belgeselin yapımına katkı sunan Filistinli aktivist ve futbolcu Avde Hadalin, İsrailli bir yerleşimcinin açtığı ateş sonucu hayatını kaybetti. Görgü tanıklarına göre olay, İsrailli bir yerleşimciye ait iş makinesinin köyde ağaçları ve özel mülkleri tahrip etmesiyle başladı. Bir köylünün müdahale etmesi üzerine makine operatörü, kesici bir aletle tehdit ederek köylüyü yere serdi. Bunun üzerine bazı köylüler, yerleşimcilere taş atmaya başladı. Bu sırada yerleşim yerinden çıkan bir İsrailli yerleşimci silahını “hedef gözetmeden” ateşlemeye başladı. Tanıklara göre o esnada uzak bir noktada bulunan Hadalin, göğsüne isabet eden kurşunla ağır yaralandı. 31 yaşındaki Filistinli aktivist, kaldırıldığı Soroka Tıp Merkezi’nde tüm müdahalelere rağmen kurtarılamadı.

ZULMÜ KALEME ALMIŞTI

Hadalin, İsrail’in 19 Filistin mezrasından oluşan Masafer Yatta bölgesindeki zorla tahliye politikalarına karşı direnişiyle tanınıyordu. Aynı zamanda bir dergide köyünde yaşanan yıkımı ve direnişi konu alan yazılar kaleme alıyordu. Hadalin, henüz bir hafta önce yayınlanan son makalesinde, “Askerler köye giriyor, çocuklar annelerine koşuyor, kadınlar evlerinden geriye ne kalmışsa kurtarmaya çalışıyor. Herkes kimin evsiz kalacağını merakla izliyor. Çocuklarımız bize neden olduğunu soruyor ama cevabımız yok” ifadelerine yer vermişti. Geçen ay ise Filistinli çocuklar için yaz kampı fonu toplamak üzere ABD’ye gitmek isteyen Hadalin’in San Francisco Havaalanı’nda vizesi iptal edilmiş ve ülkeye girişine izin verilmemişti.

TRUMP, YAPTIRIMI KALDIRMIŞTI

Hadalin’in ölümüne neden olan saldırının failinin kimliği ise tepkileri artırdı. Failin, ABD Başkanı Donald Trump’ın yaptırım listesinden çıkardığı aşırı sağcı yerleşimci Yinon Levi olduğu ortaya çıktı. Olayın ardından sorgulanmak üzere Kudüs Adliyesi’ne götürülen Levi hakkında iddialara göre herhangi bir suçlamada bulunulmadı. Levi, daha önce Filistinlilere yönelik şiddet içeren saldırıları nedeniyle 2024 yılında ABD’de Biden yönetimi ve Avrupa Birliği tarafından yaptırıma tabi tutulmuştu. Ancak ABD Başkanı Donald Trump, başkanlık koltuğuna oturur oturmaz İsrailli yerleşimcilere yönelik yaptırımları kaldırmıştı. Levi, hem AB hem de İngiltere yaptırımları altında kalmayı sürdürüyor. İsrail güçleri tarafından, olay yerinde bulunan “No Other Land” filminin yönetmenlerinden Hamdan Ballal da dahil olmak üzere dört Filistinli ve iki yabancı uyruklu kişi ise tutuklandı.

İLK KURBAN DEĞİL

Hadalin’in yaşamını yitirmesi, Batı Şeria’da yaşanan şiddet eylemlerine yönelik cezasızlık tartışmalarını da yeniden alevlendirdi. İsrailli yerleşimcilerin 2023 Ekim’den bu yana işgal altındaki Batı Şeria’da gerçekleştirdiği saldırılarda en az 1009 Filistinli öldürüldü, 7 bin kişi ise yaralandı. Yalnızca 2025’in ilk yarısında İsrailli yerleşimciler tarafından 2 bin 153 saldırı düzenlendi.

BELGESEL OSCAR ALMIŞTI

Filistinli yönetmenler Basel Adra, Hamdan Ballal, Yuval Abraham ve Rachel Szor’un dört yılda çektiği Filistin-İsrail ortak yapımı film, köy sakinlerinin İsrail ordusunun Masafer Yatta’daki köylerini yıkmasını engellemek için verdikleri mücadeleyi anlatıyor. Film geçen yıl Berlinale’de ve bu yıl Oscar’da En İyi Belgesel ödülünü kazandı.

ABD’de dağıtımcı bulamayan filmin ödül alması İsrail yönetiminin tepkisini çekmişti. İsrail Kültür Bakanı Miki Zohar, filmi “sabotaj” olarak nitelendirerek, belgeselin ödül almasını “Sinema dünyası için üzücü bir an” şeklinde yorumlamıştı. Batı Şeria’nın güney ucundaki Mesafir Yatta’da geçen belgesel filmde, 2019-2023’te yaşanan gerçek olayların ve Filistinli aktivist Basel Adra’nın İsrail ordusunun askeri eğitim bölgesi oluşturmak amacıyla başlattığı yıkımın belgeleme çabası anlatılıyor.