Osmanlı da kahve bu yüzden yasaktı Sözcü Gazetesi

Osmanlı topraklarına 16. yüzyılda giren kahve kısa sürede halk arasında yaygınlaşmaya başladı. Fakat bu lezzetli içecek yalnızca kısa sürede yasaklılar listesine girdi. 

Yemen üzerinden Mekke ve Medine'ye ulaşan kahve, kısa sürede İstanbul'a kadar ulaştı. Halk arasında ise hızla yayıldı. Kahve, sohbetlerin, tartışmaların ve haberleşmelerin de merkezi olan kahvehaneleri de beraberinde getirdi.

Fakat, devlet otoritesi bu gelişmeden pek memnun kalmadı ve kahveyi yasaklılar listesine ekledi. Çünkü kahvehaneler sadece mekanlarda değil aynı zamanda toplumsal hareketliliğin, fikir alışverişinin ve hükümet eleştirilerinin yapıldığı alanlara dönmeye başladı. 

İlk yasak ise Kanuni Sultan Süleyman döneminde geldi. Şüpheyle karşılaşı8lan bir içecek olan kahve asıl yasaklanma hamlesini Kanuni sonrasında yaşadı. Ulema arasında kahvenin 'sarhoşluk verdiği' dolayısıyla haram olduğu yönünde fetvalar verilmeye başlandı.

Osmanlı'da kahveye yönelik en sert yasaklar ise IV. Murad döneminde geldi. Tütün ve içkiyle birlikte kahve de yasak kapsamına alındı. Sokaklarda sivil görevliler kahve içenleri tespit ediyor, yakalananlara ağır cezalar uygulanıyordu. Rivayetlere göre bazı kahve içenler idamla bile karşı karşıya kaldı.

IV. Murad, bu yasaklarla yalnızca ahlaki düzeni değil, aynı zamanda devlet otoritesini ve kamusal denetimi de güçlendirmeyi hedefliyordu.

Kahvehaneler zamanla birer kültürel merkez haline gelse de, Osmanlı yönetimi bu yerleri sürekli gözetim altında tuttu. Buralarda yayılan dedikoduların ve siyasi söylentilerin, halkı kışkırtabileceği düşünülüyordu.

Bu nedenle dönem dönem kahvehaneler kapatıldı, yeniden açıldı, tekrar yasaklandı. Kahveye ve kahvehanelere karşı alınan tavır, hem dinî hem de siyasi gerekçelere dayanıyordu.

Bugün Türkiye’de kahve, hem günlük yaşamın hem de kültürel mirasın önemli bir öğesi olmaya devam ediyor. Ancak geçmişte, bu sade içeceğin nasıl büyük bir toplumsal tartışma ve devlet politikası haline gelmesi oldukça şaşırtıcı.