Pandemide bile görülmeyen rakamlar açıklandı: Mehmet Şimşek Operasyonların etkisi 3 gün sürdü demişti

İBB Başkanı ve Cumhurbaşkanı adayı Ekrem İmamoğlu'nun 19 Mart'ta gözaltına alınmasının ardından dolar, euro ve altın o güne kadar ki en yüksek seviyeyi görmüş Borsa İstanbul 2 kez devre kesiciye girmiş işlemler durdurulmuştu. Hazine'den dolar piyasaya dolar akışı ile yara bandı çekilen kriz, 21 Mart'ta yine 2 kez devre kesiciye giren borsa ile rezervleri eritirken bir dizi önlemin alınmasına neden olmuştu.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Nas etkisini üzerinde atmaya çalışan ekonomiye sıkı politikalarla çare bulmaya çalışırken rakamlar ekonomi yönetiminin çözüm bulmakta zorlandığını ortaya koydu.

İmamoğlu operasyonu sonrası piyasaların gösterdiği sert tepkinin 'kalıcı bir etki yapacağını düşünmediğini' ifade eden Mehmet Şimşek'e ekonomistler olumsuz değerlendirmeleri ile karşılık verirken bütçe açığı, cari açık, Hazine nakit açığının ülke ekonomisini belirlemede en önemli 3 gösterge olduğunun altını çizildi.

Hazine verilerine göre rezervlerdeki erime kapatılırken Mayıs ayı başında "Özellikle 19 Mart sonrası süreçte, 19 Mart günü dahil olmak üzere ilk 3 gün çok ciddi çıkış oldu ülkeden, ama bir sonraki pazartesi durulmuştu" diyen Şimşek 'sorun yok' mesajı verdi ancak işsizlik rakamları aksini söyledi.

Tablonun, önümüzdeki süreçte işlerin daha da kötüleşeceğini ortaya koyduğu konuşulurken işsizlik verileri olumsuz tabloyu ortaya koydu.

Dışarıda Trump etkisi ile piyasadan çekilen yatırımcılar içeride operasyonlar ekonomiye olumsuz etkisini sürdürürken hedefleri tutmayan ekonomi programının getirdiği yüksek faiz ve yüksek enflasyonun ağır faturası sanayi ve istihdamda yaşanan kan kaybı ile daha da arttı.

Son verilere göre ekonomide yüzde 2 büyüme açıklanırken bir yılda 2.2 milyon kişi işini kaybetti. Türkiye'nin önde gelen markaları dahi binlerce çalışanı için işten çıkarma kararları aldı. Gerçek işsiz sayısı 13 milyona dayandı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2025 yılı nisan ayında bir önceki aya göre işsiz sayısı 203 bin kişi artarak 3 milyon 63 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0.6 puan artarak yüzde 8.6 seviyesinde gerçekleşti. İstihdam edilenlerde de bir erime yaşanırken, nisanda istihdam edilenlerin sayısı 316 bin kişi azalarak 32 milyon 359 bine indi.

TÜİK tarafından açıklanan ve geniş tanımlı işsizliği ifade eden atıl işgücü oranı nisan ayında bir önceki aya göre 3.4 puan artarak yüzde 32.2 oldu.

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) hazırladığı raporda gerçek işsizlik oranının 13 milyona dayandığı belirtilerek, “Yıllık artış 2.2 milyon. Türkiye’de şimdiye kadar hesaplanan en yüksek işsizlik oranı ve işsiz sayısı. Böylesi pandemi döneminde bile görülmedi” denildi.

Raporda 13 milyon kişiyi kapsayan yüzde 32.2’lik geniş tanımlı işsizlik oranının Ocak 2014’ten bu yana en yüksek seviyede olduğu belirtilirken, yüzde 32.2’lik geniş tanımlı işsizliğin de son 136 ayın rekorunu kırdığına dikkat çekildi.

Raporda bir ayda 1.2 milyon kişinin son bir yılda ise 2.2 milyon kişinin gerçek işsiz kapsamına girdiği belirtilirken, pandemi döneminde zirveye çıkan gerçek işsiz sayısının ise 12.3 milyon seviyesinde olduğu kaydedildi.

TÜİK verilerine göre, işgücü Nisan 2025’te bir önceki aya göre 114 bin kişi azalarak 35 milyon 421 bin kişi olurken, işsizlik oranı erkeklerde yüzde 7.1, kadınlarda yüzde 11.5 olarak tahmin edildi. TÜİK verilerine karşılık gerçek işsizlik verilerinde ise özellikle kadın istihdamında büyük kayıp yaşandığına işaret ediliyor. DİSK-AR raporuna göre, geniş tanımlı işsizlik erkeklerde yüzde 27.5 kadınlarda ise yüzde 40 olarak hesaplanırken, geniş tanımlı kadın işsizliği ile geniş tanımlı erkek işsizliği arasındaki fark 12.5 puana ulaştı.

Verileri yorumlayan ekonomistler, ekonomi programının ağır faturasına dikkat çekti. İktisatçı Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, “Ekonomik büyüme konuşulurken atıl işgücü oranının rekor bir düzeye yüzde 32.2’ye yükseldiği açıklandı. Durum endişe verici” dedi. Finans Piyasaları Uzmanı İris Cibre ise “Geniş tanımlı işsizlik yüzde 32.2’ye yükseldi. Her 3 kişiden biri işsiz. Saha ile data uyumlu değil, sanayi üretimi, kapasite kullanım oranı şaşırtıcı diyorduk. Saha ile uyumlu data bu” yorumunu yaptı.