SonTurkHaber.com
close
up
Patatesin genetiği sizi çok şaşırtacak! And Dağları ndan sofranıza gelen dünyanın en popüler sebzesinin şaşırtıcı kökeni

Patatesin genetiği sizi çok şaşırtacak! And Dağları ndan sofranıza gelen dünyanın en popüler sebzesinin şaşırtıcı kökeni

Haberturk sayfasından alınan verilere dayanarak, SonTurkHaber.com duyuruda bulunuyor.

Günlük yaşamımızda sıkça tükettiğimiz patates, aslında geçmişinde bir aşk hikâyesi taşıyor: antik domates ile yumrusuz patatesin birleşimi. Yaklaşık 9 milyon yıl önce gerçekleşen bu melezleşme olayı, patatesin bugün dünyanın en önemli gıda kaynaklarından biri haline gelmesinin temelini oluşturdu. Yeni bulgular, bu köken hikâyesini bilimsel olarak aydınlatıyor.

PATATESİN ŞAŞIRTICI KÖKENİ

Dünyanın dört bir yanında milyonlarca insanın temel besini olan patatesin kökeni, bilim insanları için uzun yıllar gizemini korudu. Ancak yeni araştırmalar, bu sır perdesini araladı.

Bilim insanlarına göre patates, yaklaşık 9 milyon yıl önce, yükselen And Dağları’nda antik bir domates bitkisi ile yumrusuz patatese benzeyen bir türün doğal olarak melezleşmesiyle ortaya çıktı. Bu birleşme, bugün bildiğimiz yumrulu patates türlerinin temelini attı.

MELEZLEŞMENİN GÜCÜ

Araştırmalar, patatesin genetik yapısının yarısının domates soyundan, diğer yarısının ise Solanum etuberosum olarak bilinen yumrusuz patates türünden geldiğini gösteriyor. Bu durum, patatesin tek bir hibritleşme olayıyla ortaya çıktığını kanıtlıyor.

İlginç olan, patatesin sahip olduğu yumru oluşumunu sağlayan iki ana genin farklı atalardan gelmesi. SP6A adlı gen domates soyundan gelirken, IT1 adlı gen yumrusuz patates soyundan geliyor. Bu iki genin birleşimi, yumru oluşumunun kapısını açtı.

EVRİMDE BÜYÜK AVANTAJ

Hibrit türler genellikle kısır olur. Ancak patatesin yumruları, su ve besin depolayarak toprak altında yeniden filizlenebilme yeteneğine sahipti. Bu özellik, patatesin tohum olmadan bile çoğalmasına imkan tanıdı.

Böylece patates, And Dağları’nın yeni oluşan ekosistemlerinde hızlıca yayıldı. Domatesin sıcak ve kuru koşullara, yumrusuz patatesin ise soğuk ve nemli iklimlere uyum yeteneğini miras alan patates, her iki dünyanın en iyi özelliklerini bir araya getirdi.

İNSANLIĞIN PATATESLE BULUŞMASI

Andlar’daki 180 yabani patates türünün çoğu zehirli veya acıydı. Ancak yaklaşık 20 bin yıl önce bölgenin yerli halkı, lezzetli ve besleyici bir yabani patates türünü keşfederek birçok çeşit geliştirdi.

16. yüzyılda İspanyol kâşifler, bu çeşitlerden bazılarını Avrupa’ya taşıdı ve patates kısa sürede dünyanın dört bir yanına yayıldı.

GELECEK İÇİN YENİ UMUT

Modern tarımda yüksek verim ve hastalık direnci için yapılan seçici üretim, patatesin genetik çeşitliliğini azalttı. Bu durum, iklim değişikliği karşısında patatesi daha kırılgan hale getirdi.

Ancak bilim insanları, domates ve yumrusuz patates soyundan gelen genetik mirası yeniden değerlendirmeyi planlıyor. Böylece daha dayanıklı, yüksek verimli ve çevresel zorluklara karşı dirençli patates türleri geliştirmek mümkün olabilir.

Kaynak: Science News

Fotoğraf kaynak: IStock

Önemli haberleri ve güncellemeleri kaçırmamak için SonTurkHaber.com'ı takip edin.
seeGörüntülenme:51
embedKaynak:https://www.haberturk.com
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 02 Ağustos 2025 09:34 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

Justin Timberlake, hastalığını İstanbul da açıkladı

31 Temmuz 2025 22:37see188

Belediye aracıyla alkollü kaza

02 Ağustos 2025 07:06see160

Fenerbahçe Başkanı Ali Koç müjdeyi verdi! Bankalar Birliği’nden çıkmamıza ramak kaldı!

01 Ağustos 2025 16:10see157

Son dakika: Tarihe çimento bulaştı mı? Çimento yapıda değil analizde çıktı Son dakika haberleri

01 Ağustos 2025 13:50see153

Putin in gizli haritası ortaya çıktı! Her zaman Rus topraklarının bir parçası diyerek o bölgeleri işaret etti

01 Ağustos 2025 17:27see150

2 Hayat bizi bıraktı Fatma Barbarosoğlu

01 Ağustos 2025 04:13see120

Fareli köyün kavalcısı Sözcü Gazetesi

01 Ağustos 2025 05:02see114

Silah kaçakçılarına eş zamanlı operasyon: 7 gözaltı

01 Ağustos 2025 01:21see114

YÖK ve Rekabet Kurulu nda atama kararları

01 Ağustos 2025 01:28see114

Beşiktaş ın Konferans Ligi nde rakibi belli oldu

31 Temmuz 2025 23:38see113

Adana da korkunç olay! İki aile arasında kan aktı: 2 kardeş öldürüldü, 4 yaralı

31 Temmuz 2025 23:37see113

Dublör kullanarak 10 milyon TL dolandıran 5 şüpheli tutuklandı

01 Ağustos 2025 00:37see113

İşte Osimhen in Galatasaray a maliyeti

31 Temmuz 2025 22:40see112

Endonezya da yanardağ patlaması: 10 kilometre kül püskürttü Sözcü Gazetesi

01 Ağustos 2025 21:16see112

Güney Kore, vatandaşlarına Kuzey Korelilerle kısıtlamalar olmadan görüşme izni vermeye başladı

31 Temmuz 2025 20:47see111

Kadıköy de su borusu patladı: Tazyikli su metrelerce havaya fışkırdı

31 Temmuz 2025 20:01see111

Cumhurbaşkanı Erdoğan a özel koreografi: Bir yanda Ayasofya, diğer yanda Kubbetü s Sahra

01 Ağustos 2025 20:42see111

Trump tan Rusya Ukrayna Savaşı nın halen sürmesi nedeniyle Moskova ya tepki

01 Ağustos 2025 01:04see111

İsrail ile ticaretini yasakladı: Kapısından dahi geçirmeyecek

01 Ağustos 2025 02:24see110

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Filistin devletini tanıma adımlarını memnuniyetle karşılıyoruz, Macron u arayarak tebrik ettim

31 Temmuz 2025 20:03see109
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları