Platin fiyatlarında 39 yıl sonra en güçlü yükseliş

Emtia fiyatları, geçen hafta ABD'deki vergi indirimi tasarısı, ABD Başkanı Donald Trump'ın "tarife mektupları" açıklamaları ve ülkede yayımlanan istihdam raporunun etkisiyle dalgalanan dolar endeksi eşliğinde karışık bir seyir izledi.

Trump, tarifelerin ertelenme süresinin 9 Temmuz'da sona ereceğini hatırlatarak, ABD ile ticaret yapan ülkelere uygulanacak yeni tarifelerin mektupla bildirileceğini ve 1 Ağustos’ta yürürlüğe gireceğini açıkladı.

Öte yandan, küresel çapta ekonomik ve jeopolitik endişeler devam ederken, geçen hafta ABD ekonomisine ilişkin gelişmeler de yatırımcıların odağında yer aldı. Trump, Kongre’den geçen kapsamlı vergi indirimleri ve harcama kesintilerini içeren yasa tasarısını imzalayarak yürürlüğe koydu. Trump, söz konusu düzenlemenin muazzam bir ekonomik büyümeyi tetikleyeceğini ve ülkenin bel kemiği olan çalışkan vatandaşları ayağa kaldıracağını ifade etti.

Bahsedilen tasarının ülkenin bütçe açığını 2034'e kadar 3,4 trilyon dolar genişleteceği tahmin edilirken, Uluslararası Para Fonu (IMF) Sözcüsü Julie Kozack, IMF'nin ABD'nin bütçe açığını zamanla düşürmesi gerektiği yönündeki tutumunu koruduğunu belirterek, "vergi indirimi" tasarısının borcun azaltılması tavsiyesine ters düştüğünü söyledi.

Analistler, tarife artışları ve genişleyici maliye politikalarının büyüme beklentilerini desteklediğini, ancak bütçe açığı ve politika belirsizliklerine ilişkin endişelerin risk iştahını törpüleyerek, altın gibi güvenli liman varlıklara olan talebi artırabileceğini kaydetti.

Bu gelişmelerin yanı sıra geride kalan haftada ABD'de açıklanan istihdam raporu ülkede iş gücü piyasasının güçlü kaldığına işaret etti. ABD Merkez Bankası'nın (Fed) para politikası kararlarında önemli ağırlığı bulunan iş gücü piyasasına dair alınan olumlu sinyaller Bankanın gevşeme döngüsüne ilişkin belirsizlik oluşturdu. Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed'in yıl genelinde toplam 3 kez faiz indirimi yapacağına ilişkin öngörüler zayıflarken, Fed'in eylülde politika faizini 25 baz puan indireceği ihtimali yüzde 88'den yüzde 72'ye geriledi.

Fed'in faiz indirimi beklentilerinin zayıflamasıyla güçlenen dolar endeksinin enerji ve baz metaller üzerinde baskı oluşturabileceğini de belirten analistler, küresel piyasalarda artabilecek oynaklıkla birlikte yatırımcıların daha temkinli hareket edebileceğini de ifade etti.

Söz konusu gelişmelerin ardından ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yaklaşık 7 baz puan artarak haftayı yüzde 4,35 seviyesinde tamamlarken, dolar endeksi yüzde 0,2 düşüşle 97,2'ye geriledi.

PLATİN FİYATLARI REKOR SEVİYELERİNİ SÜRDÜRÜYOR

Değerli metallerin tamamı, tamamlanan haftada ABD'den gelen istihdam verileri ve açıklanan vergi indiriminin ekonomiye olası etkilerine ilişkin endişelerle birlikte değer kazandı.

Platin fiyatları, haziran ayında fonlar ve yatırımcıların güçlü alımlarıyla yüzde 28 artarak ons başına 1.432,6 dolara kadar yükseldi. Böylece 1986'dan bu yana en güçlü aylık performansını sergileyen metal, 11 yılın en yüksek seviyesini görmesinin ardından geri çekilse de yüksek seviyelerde kalmaya devam ediyor.

Bununla birlikte, analistler, geçen ay rekor seviyelere yükselen platin fiyatlarının, Çin'in zayıflayan ithalatı ve Güney Afrika üretiminin toparlanma sinyalleri vermesiyle birlikte, otomotiv talebinin düşük seyrettiği ortamda yukarı yönlü hareket alanının sınırlı kalabileceğini belirtti.

Bu gelişmelerle değerli metallerde, ons bazında fiyatlar, platinde yüzde 4, paladyumda yüzde 0,01, altında yüzde 1,9 ve gümüşte yüzde 2,6 değer kazandı.

BAZ METALLERDE ÜRETİM ENDİŞESİ

Baz metal fiyatları karışık bir seyir izlerken, yatırımcılar geçen hafta imalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) verilerini yakından takip etti.

Çin'de imalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), haziran ayında 49,7 seviyesinde gerçekleşerek üst üste üçüncü ay daralma kaydetti. Ancak veri, sınırlı da olsa toparlanma sinyali verdi. Sanayi sektöründeki zayıflığın sürmesi ve ek teşvik ihtiyacının gündemde kalması ise başta bakır olmak üzere endüstriyel metallere yönelik talep beklentilerini baskılamaya devam etti.

Analistler, Çin'den gelen zayıf veriler ve süregelen ticaret belirsizliklerinin, endüstriyel metal fiyatları üzerinde yukarı yönlü hareket alanını sınırladığını ifade ediyor.

Bu gelişmelerle baz metallerde tezgah üstü piyasada bu hafta fiyatlar libre bazında bakırda yüzde 1,1, alüminyumda yüzde 0,1 değer kaybederken, çinkoda yüzde 2,8, kurşunda yüzde 1 ve nikelde yüzde 0,2 değer kazandı.

PETROL FİYATLARI ZAYIF DOLAR ENDEKSİNDEN DESTEK BULDU

Petrol fiyatları, zayıflayan dolar endeksinden destek bulurken, İran ile ABD arasındaki nükleer diplomasi sinyalleri, OPEC+ grubunun üretimi artırma kararı ve ABD'de ham petrol stoklarının beklentilerin aksine artması fiyatlar üzerinde baskı oluşturdu.

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubu üyesi 8 ülke, ağustos ayında petrol üretimini temmuz ayına göre günlük 548 bin varil artırma kararı aldı.

Analistler, söz konusu üretimi artırma kararının kısa vadede petrol fiyatlarındaki yukarı yönlü baskıyı sınırlayarak enflasyonist baskıların hafiflemesine katkı sağlayabileceğini belirtiyor.

Öte yandan, ABD Enerji Enformasyon İdaresi (EIA), ülkedeki ticari ham petrol stoklarının geçen hafta 3 milyon 800 bin varil artışla 419 milyon varil seviyesine çıktığını açıkladı. Piyasa beklentisi, stokların yaklaşık 3 milyon 500 bin varil azalacağı yönündeydi. Bu dönemde, stratejik ham petrol stokları 200 bin varil, benzin stokları da yaklaşık 4 milyon 200 bin varil yükseldi.

Bu gelişmelerle, Brent petrolün varil fiyatı yüzde 2,4 artarken, New York Ticaret Borsası'nda işlem gören doğal gazın İngiliz termal birimi (MMBtu) cinsinden fiyatı da yüzde 9,4 değer kaybetti.

TARIM EMTİA KARIŞIK SEYREDİYOR

Tarım emtia fiyatlarında, ABD Tarım Bakanlığı (USDA) verileri fiyatlamalar üzerinde etkili olurken, ABD’nin ticaret anlaşmalarına ilişkin gelişmeler de yatırımcılar tarafından yakından takip edildi.

Buğday fiyatlarında, arz kaynaklı endişeler fiyatları olumlu etkiledi. Avrupa Birliği, kuraklık nedeniyle 2025-2026 sezonuna ilişkin toplam tahıl üretim tahminini 279,6 milyon tona düşürdü. Kanada’da ise yetersiz toprak nemi nedeniyle buğday rekoltesi öngörüsü aşağı yönlü revize edildi.

Öte yandan, Endonezya hükümetinin ABD ile yürütülen ticaret müzakereleri kapsamında, ABD’den 500 milyon dolar değerinde (yaklaşık 2 milyon ton) buğday satın almayı ve bazı ABD ürünlerine uygulanan ithalat vergilerini sıfıra yakın seviyelere indirmeyi teklif etmesi, buğday fiyatları üzerinde etkili oldu.

Mısır fiyatlarında ise süregelen etanol talebi, USDA ihracat satışlarına ilişkin iyimserliği, Ukrayna’daki kuraklık ve Arjantin’de gündeme gelen vergi artışı riskleri yakından takip edildi.

Bununla birlikte, USDA raporuna göre, ülkede soya fasulyesi ekim alanı 2025’te yıllık bazda yüzde 4 azaldı.

Bu gelişmelerle, bu hafta Chicago Ticaret Borsası'nda kile başına fiyatlar soya fasulyesinde ve mısırda yüzde 2,3, buğdayda yüzde 3 değer kazanırken, pirinçte yüzde 0,1 azaldı.

ABD'de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange'te libre bazında fiyatlar, kahvede yüzde 5,2, şekerde yüzde 2 ve pamukta yüzde 1,3 azaldı. Kakaonun ton başına fiyatı ise haftayı yüzde 9,3 azalışla tamamladı.