Putin, Trump a ihanet mi etti? ABD de gündem Rusya ya yeni yaptırımlar Dış Haberler

ABD merkezli CNN International, geçtiğimiz hafta gerçekleştirilen Trump-Putin telefon görüşmesiyle ilgili kritik bir iddia paylaştı.

Konuyla ilgili bilgi sahibi bir ABD'li yetkili ve Beyaz Saray yetkilisine göre, Başkan Donald Trump geçen hafta Vladimir Putin ile telefonda görüştüğünde, Rus lider önümüzdeki günlerde Ukrayna ile ateşkes için Rusya'nın şartlarını ortaya koyan ve "barış memorandumu" olarak tanımladığı bir belge hazırlayıp göndermeyi taahhüt etti.

Ancak kaynaklar, bu telefon görüşmesinin üzerinden bir haftadan fazla zaman geçmesine rağmen ABD'nin Rusya'dan bu belgeyi henüz almadığını söyledi. Konuyla ilgili bilgi sahibi kişilere göre Trump, çatışmanın gidişatından duyduğu öfkeyle önümüzdeki günlerde Moskova'ya yeni yaptırımlar uygulamayı düşünüyor.

Trump'ın Putin'e güveni boşa çıktı

Geçtiğimiz haftalarda Moskova'yı cezalandıracak yeni tedbirlerin uygulanması için seçenekler hazırlandı, ancak şu ana kadar Trump bunları onaylamadı. Ancak Başkan Trump pazar günü yaptığı açıklamada, çok sayıda kişinin ölümüne neden olan füze ve insansız hava aracı bombardımanının ardından yeni yaptırımları "kesinlikle" değerlendireceğini söyledi.

Trump Pazar günü Putin için "Çok sayıda insanı öldürüyor. Onun nesi var bilmiyorum. Ona ne oldu böyle?" demişti.

Başkan Trump salı günü Truth Social'da paylaştığı bir mesajda ise şunları yazdı:

"Vladimir Putin'in farkına varmadığı şey, ben olmasaydım Rusya'nın başına çoktan çok kötü şeyler gelmiş olacağıdır. Ateşle oynuyor!"

Medvedev ve Kellogg arasında gerginlik

Salı akşamı erken saatlerde Rus güvenlik yetkilisi ve ülkenin eski devlet başkanı Dmitry Medvedev ile Trump'ın Ukrayna ve Rusya Özel Temsilcisi Keith Kellogg arasında yaşanan karşılıklı atışmalar gerilimi tırmandırdı. Medvedev, Trump'ın paylaşımına atıfta bulunarak şunları yazdı: "Bildiğim tek bir GERÇEKTEN KÖTÜ şey var: Üçüncü Dünya Savaşı. Umarım Trump bunu anlar!"

Kellogg, ABD'nin Rusya'dan gelecek belgeyi beklediği cevabını verdi:

"Üçüncü Dünya Savaşı korkularını körüklemek Medvedev tarafından yapılan talihsiz, pervasız ve bir dünya gücüne yakışmayan bir yorumdur. Başkan Trump bu savaşı durdurmak ve ölümleri sona erdirmek için çalışıyor. Bir hafta önce söz verdiğiniz memorandumun elimize ulaşmasını bekliyoruz. Ateşi şimdi durdurun."

Konuyla ilgili bilgi sahibi kişiler, Trump'ın Ukrayna'daki eylemleri nedeniyle Rusya'yı hedef alma tehditlerinden geri adım attığı geçmiş örneklere uygun olarak, yeni yaptırımlar uygulamamaya karar verebileceğini söyledi. Trump, özel olarak yeni yaptırımların Rusya'yı barış görüşmelerinden uzaklaştırabileceğinden endişe duyuyor.

"Rusya ve Ukrayna doğrudan iletişim kurmalı"

Bir Beyaz Saray yetkilisi, yaptıkları telefon görüşmesinde Trump'ın Putin'e Rusya ve Ukrayna'nın bir barış anlaşması için doğrudan iletişim kurması gerektiğini ve gerektiğinde Avrupa ve ABD'nin yardım edeceğini söylediğini aktardı.

Bu görüşmenin ardından Trump sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada ateşkes koşullarının "ancak iki taraf arasında müzakere edilebileceğini" söyledi. Bu telefon görüşmesi Ukrayna ve Rusya arasında Türkiye'de yapılan ilk doğrudan görüşmelerden sadece birkaç gün sonra gerçekleşti. Bu görüşmeler sona erdiğinde beklenti Rusya'dan gelecek bir notun Ukrayna ile paylaşılmasıydı.

Dışişleri Bakanı Marco Rubio da Trump-Putin görüşmesinden bir gün önce Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile görüştü ve konuyu ele aldıklarını söyledi.

Rubio geçen hafta CBS'in "Face the Nation" programına verdiği demeçte Lavrov'un Rubio'ya Rus yetkililerin "daha sonra daha geniş müzakerelere yol açacak bir ateşkes için gereksinimlerini özetleyen bir belge hazırlayacaklarını" söylediğini aktardı. Bu belgenin Ukrayna'nın önerileri ile birlikte ortaya çıkması halinde "Bunun üzerinden çalışabiliriz" diye ekledi.

Salı günü Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Maria Zakharova Moskova'nın belge üzerinde çalıştığını söyledi.

Zakharova, "Rusya, çözüm ilkeleri, barış anlaşmasının olası sonuçlanma zaman dilimleri (ve) ilgili anlaşmalara varılması durumunda belirli bir süre için potansiyel ateşkes gibi bir dizi pozisyonun tanımlanmasıyla gelecekteki barış anlaşmasına ilişkin taslak memorandumun geliştirilmesine devam ediyor" dedi.

"Memorandum hazırlanır hazırlanmaz Kiev'e teslim edilecek" diyerek açıklamasını sürdürdü. "Ukrayna tarafının da aynı çalışmayı yürüttüğünü ve Rus belgesinin alınmasıyla eş zamanlı olarak gelişmeleri bize göndereceğini umuyoruz."

ABD giderek artan bir hayal kırıklığıyla Rusya'yı beklerken, Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky Putin'i "sadece diplomasi ve diplomatlarla oyun oynamakla" suçladı.

Rusya'dan enerji satın alan ülkelere gümrük vergisi

Bu arada Demokrat ve Cumhuriyetçi temsilciler hafta sonu gerçekleşen saldırıların ardından ABD yaptırımlarını önemli ölçüde artırması için Trump'a lobi yapmaya başladılar.

Demokrat Senatör Richard Blumenthal, "Hepimiz, hem kamuoyuna yaptığımız açıklamalar hem de özel temaslarımızla çok ama çok bastırıyoruz" dedi.

Blumenthal, Trump'ın müttefiki Senatör Lindsey Graham tarafından da desteklenen ve Moskova'ya "felç edici" yeni önlemler getirmeyi amaçlayan partiler arası bir Senato tasarısının arkasındaki kilit isim. Tasarı, Rusya'dan enerji satın alan ülkelere %500 gümrük vergisi gibi "ikincil yaptırımları" da içeriyor. Şu ana kadar 80'den fazla senatör tasarıyı imzaladı.

Blumenthal'e göre, ABD'nin Çin gibi düşmanlarının yanı sıra dost Asya ve Avrupa ülkelerini de etkileyebilecek olan iki partili tasarı, Rus enerji ithalatına yönelik yeni yaptırımlardan etkilenebilecek ABD müttefikleriyle "çok kapsamlı" istişareler sonucunda hazırlandı. Demokrat senatöre göre Almanya, Fransa ve Birleşik Krallık "yüzde yüz destekle" bu konuda hemfikir.

Avrupalı bir yetkili, geçen hafta Putin'le görüştükten sonra Trump'ın Avrupalı liderlerle yaptığı telefon görüşmesinde, daha önce Putin'e karşı daha sert bir yaklaşım benimseme konusunda istekli olduğunun sinyalini vermiş olmasına rağmen, Moskova'ya yeni tedbirler uygulanması konusunda şimdilik onlara katılmayacağını söylediğini aktardı.

Rubio geçen hafta Trump ve Putin'in telefonda görüşmesinden bir gün sonra Senato Dış İlişkiler Komitesi'nde milletvekillerine yaptığı açıklamada Trump'ın "şu anda yaptırım tehdidinde bulunmaya başlarsanız Rusların konuşmayı bırakacağına inandığını ve onlarla konuşabilmemizin ve onları masaya oturtabilmemizin değerli olduğunu" söyledi. "Göreceğimiz gibi, bakın bunu yapmak zorundalar, kimse bunun bir garanti olduğunu iddia etmiyor."

Trump'ın son açıklamalarının ardından Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ABD liderinin rotasını değiştireceği umudunu dile getirdi.

Macron, "Başkan Trump, Başkan Putin'in telefonda barışa hazır olduğunu söylediğinde ya da elçilerine barışa hazır olduğunu söylediğinde yalan söylediğinin farkına varmıştır. Son saatlerde Donald Trump'ın bir kez daha öfkesini ifade ettiğini gördük. Bir çeşit sabırsızlık. Şimdi bunun eyleme dönüşmesini umuyorum" dedi.