Robotlar çocukların öğrenme arkadaşı oluyor

Anne-babalar, çocuklarına ders çalıştırmakta zorlanıyor. Neredeyse her evde her akşam aynı savaş yaşanıyor. Peki bu durum değiştirilebilir mi? Yani çocuklar şikayet etmeden eğlenerek öğrenebilir mi?

Yardıma teknoloji koşuyor. Üniversitelerin, çocuk odaklı eğitiminde robotların rolü nasıl olabilir? Konu araştırmaları, robotların motivasyonu artırdığını ve öğrenmeyi desteklediğini gösteriyor

Ama uzmanlar hatırlatıyor: Sevgi ve rehberlik, anne-baba olmadan eksik kalır. Geleceğin eğitimi, çocuk-ebeveyn-teknoloji üçlüsüyle şekillenecek

Bir zamanlar yalnızca bilim kurgu filmlerinde gördüğümüz sahneler, artık evlerimizin içine girmeye başladı. Çocuğumuz matematik çalışırken ya da hikaye üretme oyunları oynarken karşısında bir robotun ona eşlik ettiğini hayal edin. Uzak bir gelecek değil; yapılan güncel araştırmalar, bu konseptin gerçeğe dönüştüğünü gösteriyor. Peki, araştırmalar ne diyor?
2025'te Frontiers in Robotics and AI dergisinde yayımlanan, "The robot that stayed: Understanding how children and families engage with a retired social robot" başlıklı çalışma, çocuk odaklı eğitim robotlarının ailelerle etkileşimini inceledi.

Çalışma, araştırmacılar Zhao Zhao ve Rhonda McEwen tarafından yürütüldü. Çocuklar ve aileler, robotla okuma etkinlikleri yaptılar ve zamanla robotu rutinlerine entegre etti. Bulgular, robotun motivasyonu artırdığı ve çocukların öğrenmeye ilgisini canlı tuttuğunu ortaya koydu. Ancak ebeveynler, robotun bağımsız hareket etmesinden ziyade, onlarla iş birliğinde olmasını tercih etti. Benzer şekilde, 2024 yılında yayımlanan "Fostering children's creativity through LLM-driven child-robot interactions" çalışması, yapay zekâ destekli robotların çocukların yaratıcılığını geliştirmedeki rolünü ele aldı. Robotlar, çocukların hikaye üretmelerini teşvik ederek yaratıcılığı artırdı. Vurgulanan nokta netti: Ebeveynin rehberliği ve ilgisi, robotla hiçbir şekilde ikame edilemez. Robot yalnızca destekleyici bir araçtır.

ROBOT ÖĞRETMEN DEĞİL, SADECE BİR YARDIMCI
Araştırmalar, robotların çocukların öğrenme sürecinde "yerine geçen" değil, "destekleyen" figürler olduğunu gösteriyor. Tekrar eden alıştırmalar ve motivasyon sağlayıcı oyunlar robot tarafından yürütülürken, anne-baba çocuğun duygusal bağını, rehberliğini ve geri bildirimini sağlıyor. Bu üçlü iş birliği, öğrenmenin kalıcı ve sağlıklı olmasını garanti ediyor.

GELECEKTE BİZİ NE BEKLİYOR?
Robotlar derslerde tekrar ve motivasyon sağlayacak, öğretmenler bilgiyi aktaracak, ebeveynler ise duygusal rehberliği sürdürecek. Çocukrobot dostluğu artacak; dikkat ve ilgiyi artıracak ama sosyal etkileşimleri dengelemek ebeveynlerin sorumluluğunda olacak.
Teknolojik araçların yüksek maliyeti, fırsat eşitsizliği riskini de beraberinde getiriyor. Başarı, çocuk-ebeveyn-robot iş birliğinin dengesi ile ölçülecek.
Sonuç olarak, teknoloji çocukların öğrenmesini destekleyebilir, motivasyonunu artırabilir ve yaratıcılıklarını besleyebilir. Ama hiçbir robot, anne- babanın sevgisi ve rehberliğinin yerini tutamaz. Geleceğin eğitimi, işte bu üçlü dengeyle şekillenecek.