Sanayi dipte, sanayici isyanda! Sebebi olmadığımız bir enflasyonun yükümlülüğüne maruz kalıyoruz

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan, sanayi sektörünün karşı karşıya kaldığı yüksek kredi faiz oranlarına sert tepki gösterdi. Bahçıvan, "Sebebi olmadığımız bir enflasyonun çok üzerinde faiz oranlarına maruz kalmamız, büyük ve adaletsiz bir maliyetle karşı karşıya olduğumuzu açıkça ortaya koyuyor" dedi.

İSO Meclisi'nin Ağustos ayı toplantısı, “Sanayimizin Sorunlarına Yeni Nesil Bir Bakış Açısıyla Çözüm Arayışı” ana temasıyla düzenlendi. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın da katıldığı toplantıda konuşan Bahçıvan, yüksek faizlerin yanı sıra, sektördeki düşük kârlılık ve verimlilik sorununa da dikkat çekerek kapsamlı reform ihtiyacına işaret etti.

Bahçıvan, gelişmiş ülkelerde üretim yapılarının hızla değiştiğini, gelişmekte olan ülkelerde ise üretim koşullarının zorlaştığını ifade etti. Küresel ekonomik belirsizliklerin arttığını belirten Bahçıvan, özellikle Avrupa'da düşük büyüme oranlarının sürdüğünü ve bu tablonun birkaç yıl daha devam etmesinin beklendiğini söyledi.

Bahçıvan, sanayi sektörünün Orta Vadeli Program (OVP) kapsamında enflasyonla mücadelede sorumluluklarını fazlasıyla yerine getirdiğini vurgulayarak, "Ancak, nedenini bizim oluşturmadığımız bir enflasyonun çok daha üzerinde faiz oranlarıyla karşı karşıyayız. Bu durum, haksız bir yükümlülüğe maruz kaldığımızı gösteriyor" diye konuştu.

Uzun süredir yüksek seviyede seyreden reel faizler ve bankacılık sistemindeki kredi sınırlamaları, firmaların finansmana erişimini güçleştiriyor. Bu sıkılaşmanın, kârlılığı baskı altına alarak iç talebi de zayıflattığına dikkat çekildi.

İSO Başkanı, 2024’te Türkiye ekonomisinin %3,2 oranında büyüdüğünü, ancak sanayi sektörünün yalnızca %0,5 büyüme kaydettiğini aktardı. Sanayi sektörünün durumunu gösteren İSO Türkiye İmalat PMI verilerinin, 16 aydır sürekli bir zayıflama eğilimine işaret ettiğini söyledi.

İSO 500 verilerine göre, zararla kapanan firma sayısı 2022'de 58 iken, bu sayı 2023’te 96’ya, 2024’te ise 152’ye yükseldi. Faaliyet kârlılığı oranı önceki 10 yılın ortalaması olan %10,4’ten 2024’te %6,2’ye geriledi. Firmaların finansmana ayırdığı kaynakların faaliyet kârına oranı ise %97’ye çıktı.

Bahçıvan, sanayi sektörünün yaşadığı temel sorunun "kârsızlık" olduğunu ve bu durumun sadece kur, faiz ya da ücret politikalarıyla açıklanamayacağını ifade etti. Verimliliği düşük, sürdürülebilirliği olmayan iş modelleriyle desteklenen firmaların da kaynak dağılımında adaletsizlik yarattığını dile getirdi.

Sektörde yıllardır süregelen fazla kapasite sorunu olduğunu belirten Bahçıvan, üretimi kârlı hale getirmeyen teşvik ve finansman uygulamalarını eleştirdi. Bu durumun yalnızca kaynak israfına neden olduğunu ifade etti.

Sanayicinin ürün fiyatlarını yansıtan yurt içi üretici enflasyonu %20 seviyelerine kadar gerilemiş olmasına rağmen, hizmet sektöründeki katılık devam ediyor. Bahçıvan, bu durumun Merkez Bankası’nın sıkı para politikası duruşunu korumasına neden olduğunu aktardı.

Türkiye'nin, sanayi üretiminde performansa dayalı ve verimliliği önceleyen kapsamlı bir dönüşüm programına ihtiyaç duyduğunu belirten Bahçıvan, mevcut ekonomik atmosferin bu reformların hayata geçirilmesi için uygun olduğunu kaydetti.

Küresel rekabetin giderek daha da sertleştiğini, teknolojik dönüşüm ve yeşil sanayi adımlarının hızlandığını hatırlatan Bahçıvan, yapısal reform ajandasının daha fazla ertelenemeyeceğini sözlerine ekledi.