Sanayici 2024 ü büyümesiz kapattı Ekonomi Haberleri

Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması'nın 2024 sonuçları açıklandı. TÜPRAŞ 651,6 milyar dolarlık üretimden satışla yine zirvede yer aldı. Üretimden satışlarda son 4 yılın en düşük artışı görüldü. Listede yer alan 152 kuruluş zarar açıkladı. Kârın neredeyse tamamının faize gittiğini vurgulayan İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, “Sanayi sektörü 2024 yılını neredeyse büyümesiz kapattı” dedi.

İstanbul Sanayi Odası (İSO), ‘Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması'nın 2024 yılı sonuçlarını kamuoyuyla paylaştı. En büyük 500 sanayi kuruluşu sıralamasında 651,6 milyar dolarlık üretimden satışla TÜPRAŞ zirvede yer aldı. Ford Otomotiv 356 milyar lirayla ikinci, Star Rafineri ise 201,6 milyar lirayla üçüncü oldu. En büyük 500 sanayi kuruluşunun üretimden satışları geçen yıl 2023'e göre yüzde 36,3 artarak 8 trilyon 688,5 milyar liraya ulaştı. Üretimden satışlarda son 4 yılın en düşük artışı gerçekleşirken, geçen yılki artışın, yüzde 41,1 olan yurt içi üretici enflasyonunun altında kalması dikkati çekti.

KÂRIN NEREDEYSE TAMAMI FAİZE GİDİYOR

İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, İSO 500’ün 2024 yılı sonuçlarına bakıldığında üç temel veride tarihi olumsuz sonuçlarla karşı karşıya olunduğunu vurguladı. Üretimden satışların üst üste üç yıldır reel olarak gerilediğinin altını çizen Bahçıvan, “İkincisi, sanayicinin elde ettiği karın önemli bir kısmını finansman giderlerine ayırmak zorunda olduğu gerçeği, bu yıl çok daha ağır bir noktaya gelmiş durumda. Son yıllarda ilk kez sanayiciler kazandıkları paranın neredeyse tamamını finansman giderlerine ayırmak zorunda kaldılar” dedi. Üçüncü olarak İSO 500’ün faaliyet kârlılığı 2014-2023 döneminde yüzde 10,4 düzeyinde iken, 2024’te yüzde 6,2’ya gerilediğini vurgulayan Bahçıvan, satış karlılığının da geçtiğimiz 10 yılda ortalama yüzde 7,1 düzeyinde iken, 2024’te yüzde 2,6’ye gerilediğini ifade etti.

EN BÜYÜK YÜK SANAYİCİNİN OMZUNDA

Reel büyüme, kârlılık, finansman giderleri başta olmak üzere birçok parametrede sanayicinin İSO 500 tarihinin en zorlu yıllarından birini geçirdiğini vurgulayan Bahçıvan, “OVP sürecinde en büyük fedakarlığı yapmasına karşın, 2024 yılını neredeyse büyümesiz kapatması, sanayi sektörünün durumunun en somut göstergesi olarak görülmelidir” dedi. OVP’nin en büyük yükünün sanayicilerin omzunda olduğunu belirten Erdal Bahçıvan, “Sanayinin üretim ve istihdam gücü bu kadar kritik bir dönemde desteklenmeli. OVP hedeflerinden sapılmamalı” dedi. Bahçıvan, üretimin ve sanayinin hayati önem taşıdığına dikkat çekerek, “Küresel krizlerin gölgesinde Türkiye’nin kaliteli, nitelikli ve ihracata dayalı büyümesi için 2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi’ni heyecanla bekliyoruz. Cumhurbaşkanlığı tarafından açıklanan bu yeni yol haritası, sanayimizin ihtiyaç duyduğu vizyonu sağlayacaktır” diye konuştu.

152 ŞİRKET ZARAR AÇIKLADI

Türkiye'nin en büyük 500 sanayi kuruluşu içerisinde 2024'te 348 şirket kar ederken, 152 kuruluş zarar açıkladı. İSO 500'ün mali ve diğer borçları 2024'te önceki yıla göre yüzde 45,1 arttı. Şirketlerin devreden KDV yükü yüzde 26,9 artarak 85 milyar liraya yaklaştı. İlk 500’de yüksek teknoloji yoğunluklu sanayilerin payı ise 0,3 puan artışla yüzde 7,4'e çıkarken, orta düşük teknoloji yoğunluklu sanayilerin payı 2,5 puan düşüşle yüzde 31,4'e, orta yüksek teknolojili sanayiler grubunun payı da 3,6 puan azalışla yüzde 26,7'ye geriledi.

EN BÜYÜK 10 SANAYİ KURULUŞU

Tüpraş / 651,6 milyar TL

Ford Otosan / 355,9 milyar TL

Star Rafineri / 201,6 milyar TL

Toyota Otomotiv / 169 milyar TL

İstanbul Altın Rafineri / 166,6 milyar TL

Oyak Renault / 159,4 milyar TL

Arçelik / 133,3 milyar TL

İskenderun Demir Çelik / 110 milyar TL

Ereğli Demir Çelik / 103,7 milyar TL

Hyundai Türkiye / 103 milyar TL

Toplam ihracat 96,6 milyar lira

İSO 500'ün ihracatı 2024'te önceki yıla göre yüzde 1,5 artarak 96,6 milyar dolara yükseldi. En büyük 500 sanayi kuruluşunun ihracat artışı Türkiye'nin dış satımındaki artışın 0,9 puan altında kaldı. Zorlu dış rekabet koşullarının İSO 500'ün ihracatını daha fazla etkilediği belirtildi. En büyük 500 sanayi şirketinin faaliyet kârı da geçen yıl yüzde 31,6 azalarak 937 milyar liradan 641 milyar liraya geriledi. İSO 500'ün vergi öncesi kar ve zarar toplamı yüzde 58,5 düşüşle 267 milyar liraya geriledi.

825 bin kişiye istihdam sundular

En büyük 500'de AR-GE harcaması yapan kuruluşların sayısı önceki yılla aynı kaldı ve 265 oldu. AR-GE harcamaları ise yüzde 98,4 artarak 60,7 milyar liraya yükseldi. Şirketlerin istihdamı yüzde 2,6 artarak 825 bin kişiye yaklaşırken, çalışanlara ödenen maaş ve ücretler yüzde 90,9 yükselişle 813 milyar liraya ulaştı. İSO 500'deki halka açık şirket sayısının ise önceki yıla göre 85'ten 88'e çıktığı ve bugüne kadarki en yüksek rakama ulaştığı görüldü.