Schengen vizesinde yeni kriz Sözcü Gazetesi

Her yıl milyonlarca kişi Avrupa Birliği ülkelerine seyahat edebilmek için Schengen vizesine başvuruyor. Ancak uzun süredir tartışılan randevu sıkıntısı, artan ret oranları ve masrafların yanı sıra bu sürecin göz ardı edilen bir başka boyutu daha ortaya çıktı, o da kağıt israfı. Kamuya açık kaynaklardan derlenen bilgilere göre dünya genelinde her yıl yaklaşık 10 milyon kişi Schengen vizesi için başvuru yapıyor. Ortalama 30 sayfalık evrak yükü üzerinden hesaplandığında bu süreç yalnızca zaman ve maliyet açısından değil, çevresel etkileri bakımından da büyük bir krize işaret ediyor.

Uzmanlara göre yılda 300 milyon sayfaya ulaşan belge hazırlığı yaklaşık 1500 ton kağıt tüketimi anlamına geliyor. Türkiye özelinde bakıldığında ise tablo daha çarpıcı hale geliyor. Yılda 1 milyon civarında Schengen başvurusu yapıldığı dikkate alındığında yalnızca Türkiye’den kaynaklanan tüketim 150 ton seviyesine ulaşıyor. Bu miktar, on binlerce ağacın kesilmesi ve milyonlarca litre su ile büyük enerji kaynağının harcanması anlamına geliyor.

Schengen başvurusunda talep edilen belgeler oldukça kabarık. Başvuru formu, pasaport ve fotokopileri, biyometrik fotoğraflar, uçak ve otel rezervasyonları, seyahat sağlık sigortası poliçesi, banka hesap dökümleri, maaş bordroları, çalışma belgeleri, SGK hizmet dökümleri, vergi levhası ya da şirket evrakları, nüfus kayıt örneği, tapu veya ruhsat gibi ek belgeler ile dilekçeler süreçte istenen evrakların yalnızca bir kısmını oluşturuyor. Ortalama bir başvuruda 25 ila 40 sayfa arasında değişen evrak yükü ortaya çıkıyor.

Türkiye’den her yıl yapılan 1 milyonun üzerindeki başvuru hesaba katıldığında, yaklaşık 30 milyon sayfayı bulan belge trafiği söz konusu. Dünya genelinde 10 milyon başvuru üzerinden yapılan hesaplamada ise ortaya 300 milyon sayfa çıkıyor. Bu da yalnızca başvurular için 1500 ton kağıt anlamına geliyor.

Kağıt üretim süreci çevreye doğrudan zarar veriyor. Sektör verilerine göre bir ton kağıt üretmek için ortalama 2 ila 3,5 ton arasında odun gerekiyor. Bu da yaklaşık 28 ila 49 ağacın kesilmesi anlamına geliyor. Ortalaması üzerinden bakıldığında yalnızca Türkiye’den yapılan Schengen başvuruları için yılda 5 bin 700 ağacın kesilmesi gerekiyor. Dünya genelinde ise bu sayı 55 bini aşıyor. Kesilen ağaçların yanı sıra milyonlarca litre suyun tüketilmesi ve ciddi oranda enerji kaybı da ekleniyor.

Avrupa Birliği’nin çevre dostu politikaları teşvik etmesine rağmen vize başvurularının halen yoğun şekilde basılı belgelerle yürütülmesi büyük bir çelişki oluşturuyor. AB, kağıtsız ve dijital bir gelecek için çeşitli düzenlemeler yaparken Schengen sürecinin halen tonlarca evrak gerektirmesi hem başvuranlara hem de çevreye yük bindiriyor.

Avrupa Komisyonu yetkilileri, Schengen vizesinde dijitalleşmeye yönelik çalışmalara dikkat çekiyor. Komisyon 2022 yılında başvuru sürecinin dijitalleşmesi için teklif sundu, Haziran 2023’te bu teklif kabul edildi. Planlanan düzenleme ile hem vize etiketlerinin dijital ortama taşınması hem de başvuruların tamamen elektronik ortamda yapılması hedefleniyor. Bu sayede kağıt tüketiminin yanı sıra başvuru için yapılan seyahatlerin de azalacağı ve sürecin çevreye daha az zarar vereceği öngörülüyor.