Sivilce ve beslenme arasındaki bağlantı: Aknenin asıl nedenleri sandığınız gibi değil

Sivilceyi tetiklediği düşünülen pek çok alışkanlık aslında yanlış biliniyor. Bilimsel veriler, cilt sağlığına doğru yaklaşımın temellerini yeniden yazıyor.

Kaşıntıyı hafifletmenin doğal yolları

Giderek daha fazla kişiyi etkiliyor

AKNE VE BESLENME: GERÇEKLER VE YANLIŞ İNANIŞLAR

Akneye yatkın kişilerin genellikle daha yağlı bir cilde sahip olması, birçok kişiyi pizza, hamburger gibi yağlı yiyeceklerin sivilceye neden olduğuna inandırıyor. Ancak Nottingham Üniversitesi'nden dermatolog Dr. Rosalind Simpson, bu düşüncenin yanlış olduğunu söylüyor:

"İnsanlar yağlı yiyeceklerin ciltteki yağı artırarak akneye yol açtığını düşünüyor. Ancak cildinizdeki yağ üretimi, gözeneklerdeki sebum esas olarak hormonlar ve genetik faktörlerden etkilenir."

UYARI: Şiddetli akne sorunlarında en doğru adım, bir dermatoloğa danışarak bilimsel temelli tedavi yöntemlerini uygulamaktır.

HORMONLARIN AKNEDEKİ ROLÜ

Aknenin temel nedenlerinden biri, ergenlik döneminde hem erkeklerde hem de kadınlarda artış gösteren androjen (erkeklik hormonu) seviyeleridir. Bu hormonlar sebum üretimini artırarak gözeneklerin tıkanmasına yol açabilir. Tıkanan gözeneklerde oluşan yağlı ortam, Propionibacterium acnes adlı bakterilerin çoğalmasını kolaylaştırır ve iltihaplanmaya neden olur.

Polikistik over sendromu (PCOS) gibi hormonal rahatsızlıklar veya sadece progesteron içeren doğum kontrol yöntemleri de akne oluşumunu tetikleyebilir. Bununla birlikte, stres ve genel beslenme düzeni gibi çevresel faktörler de akne üzerinde dolaylı etkiler yaratabilir.

MODERN BESLENME VE SİVİLCE ARTIŞI

Son yüzyılda aknenin daha yaygın hale geldiği gözlemleniyor. Bazı uzmanlar, bu artışı rafine şeker ve yüksek glisemik indeksli gıdaların tüketimindeki yükselişle ilişkilendiriyor. Dr. Simpson, bu konuda kesin bir kanıt olmadığını vurgulasa da, yeni araştırmalar rafine şekerin ve bağırsak sağlığının cilt sağlığı üzerindeki rolünü incelemeye devam ediyor.

AKNE TEDAVİSİNDE BESLENMENİN YERİ

Sivilce sorunları olan kişilerin, sabunsuz ve nazik temizleyicilerle cilt bakımı yapmalarına rağmen sonuç alamamaları durumunda bir dermatoloğa başvurmaları öneriliyor. Dr. Simpson, özellikle gençler için katı ve kısıtlayıcı diyetlerin tıbbi gözetim olmadan tehlikeli olabileceğini belirtiyor: "İnsanlar sivilceleri kontrol etmek için diyetlerini değiştiriyorlar, ancak bu yaklaşım her zaman güvenli veya etkili değil."

Eskiden, yağlı yiyecekler ve çikolatadan uzak durmak, yüzü sık sık yıkamak ve benzoil peroksit ya da salisilik asit içeren ürünler kullanmak gibi öneriler yaygındı. Ancak tıp dünyası, uzun süre boyunca beslenme ve sivilce arasındaki ilişkinin bir “efsane” olduğunu savundu.

YENİ ARAŞTIRMALAR NE DİYOR?

Güncel çalışmalar, beslenme düzeninin akne oluşumuna katkıda bulunabileceğini ve özellikle yetişkin aknesinde daha büyük bir rol oynayabileceğini gösteriyor. Akne; aşırı yağ üretimi, tıkalı gözenekler, bakteriler ve iltihaplanma gibi faktörlerin birleşiminden kaynaklanır. Hormon seviyelerindeki değişiklikler, özellikle ergenlik ve adet döngüsü dönemlerinde, akne oluşumunu önemli ölçüde etkiler.

Bazı araştırmalar, süt ürünleri, peynir altı suyu proteini ve yüksek şekerli gıdaların insülin seviyelerini yükselterek cilt sağlığını olumsuz etkileyebileceğini ortaya koymuştur. Yine de beslenme düzeninde yapılacak değişikliklerin akne tedavisinde kesin bir çözüm sunduğuna dair bilimsel bir fikir birliği bulunmamaktadır.

SİVİLCELERLE BAŞA ÇIKMAK İÇİN NELER YAPILABİLİR?

- Cilt temizliği günde 2 kez, sabah ve akşam olmak üzere doktorunuz tarafından önerilen uygun bir temizleyici ürün ile yapılmalıdır. Mutlaka yağsız su bazlı bir nemlendirici kullanılmalıdır.

- Sivilce tedavisinde kullanılan ve sürülen çoğu ilacın cildi tahriş edebileceği bilinmelidir. İlaçları doktorunuzun önerdiği şekilde kullanın. Çabuk geçsin diye fazla ilaç sürmek veya kullanmak gereksiz yan etkilere neden olur.

- İlaçlarınızı kullanmayı unutmamak için onları kolay ulaşılır bir yere koyun. Sivilce tedavisini diş fırçalamak gibi günlük hayatınızın bir parçası haline getirin.

- Sivilcelerinizi sıkmayın. Siyah nokta temizliği doktorunuz tarafından önerilirse, uygun zamanda doktor tarafından yapılabilir.

- Makyaj ürünü alırken üzerlerinde siyah nokta yapmayan ibaresi (non-comedogenic) olanları bulmaya çalışın. Gece yatarken makyajınızı temizleyin.Özellikle saçlarınız yağlıysa yüzünüze temas etmesini engelleyin, yağlı saç ürünü kullanmaktan sakının. Boyun, sırt gibi gövdesinde sivilceleri yoğun olan kişiler pamuklu ve çok dar olmayan giysi tercih etmelidir.

- Tedavi boyunca ilaçların etkisinin çıkması için sabırlı olun ve ümitsizliğe kapılmayın. Tedaviye en erken cevabın 6’ncı–8’inci haftalarda başlayacağını unutmayın ve takiplerinizi aksatmayın.

- Güneşin sivilcenize iyi geldiğini düşünerek, fazla güneşlenmekten ve solaryumdan uzak durun. Birçok sivilce ilacı deriyi güneşe karşı hassaslaştırır, doktorunuzdan bu konuda gerekli bilgiyi alın.

Kaynak: theguardian/health.harvard

Görsel Kaynak: istockphoto